Синтаксистік парадигмалар
Құрмалас сөйлемдерді зерттеудің көп қырлылығы
жүктеу/скачать 2,27 Mb. Pdf көрінісі
|
Paradigma2015-1
| 3.3 Құрмалас сөйлемдерді зерттеудің көп қырлылығы
Синтаксистік бірліктерді зерттеуде мəселеге бір ғана қырынан келу- дің жеткіліксіздігін қазақ тіліндегі функционалды синтаксис мəселесін жүйелі түрде алғаш зерттеген ғалым Ж.Жакупов: «...қазақ тіл білімін- де синтаксистік құрылыс құрылымдық аспектіден ғана тексеріліп жүр. Синтаксистік құрылыстың кешенді құбылыс екенін мойындасақ, оны əр қырынан зерттеу – ғылым міндеті. Ондай аспектілер туралы постулаттық деңгейде де мақалалар жоқ. Сондықтан функционалдық аспектіге келу үшін басқа аспектілерді мазмұндамай, айналып өте алмаймыз», – дей- ді [21, 4 б.]. Əрине, құрылымдық грамматика үстемдік алған қазақ тіл білімінің өткен ғасыры бүгінгі күн үшін өлшеусіз мұра қалдырды десек те, синтаксистің аса күрделі саласы құрмалас сөйлем синтаксисіне қатыс- ты ғалымдарымыз бағасы түспес, мазмұны құнды сүбелі зерттеулер қал- дырды десек те, аталған синтаксистік бірліктің құрылымдық аспектіден де қарастыратын тұстарының, басы ашылып, нүктесі қойылмаған мəсе- лелерінің де бар екендігін мойындауымыз керек. Басқаны айтпағанның өзінде, құрмалас сөйлемдердің құрамы мен құрылымдық-мағыналық түрлерін топтастыруда ұстаным жағынан да, сандық көрсеткіші жағынан да бірізділіктің болмауы – соның дəлелі. Біздің ойымызша, аталған мəсе- лені бір жақты, бір ғана аспектіде талдау оның тілдік табиғатын жан- жақты танытуда өз нəтижесін бере алмайды. Сондықтан осынау күрделі мəселені шешу үшін оған жан-жақты аспектіде келу артық болмайтын- дығын атап өткен жөн. Алдымен құрмалас сөйлемді, əсіресе, оның компоненттерін жүктеу/скачать 2,27 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|