Түсінік атаулы сөйлемнің мақсаты - əңгімелесушіні ойландыру,
оған аталған заттың, құбылыстың қасиеті мен рөлін түсінуіне түрткі болу.
1. - Бақыт! – деді Мирон Андреевич. – Бақытты өлім! Маған бұдан
басқа ештеңе керек емес (С.Е.).
2. Алатаудың бауырында, көп ағаштың ішінде, ағын судың жағасында
Мəриям тұр. Бақытты, қуанышты Мəриям!!.. Бірінші мысалда автор оқырманды Мирон Андреевичтің «бақыт»
жайындағы ой-толғауы арқылы философтық ойлауға шақыратын тəрізді.
Екінші мысалдың бірінші компонентіндегі Мəриямның бейнесі соңғы
компонент арқылы айқындала түседі. Бұл екі сөйлем де көтеріңкі инто-
нациямен ерекшеленеді. Жоғарыдағы мысалдар түсінік атаулы сөйлем
қалыпты атаулы сөйлемге қарағанда орны еркін, əрі экспрессивтік реңкі
басым болатындығын көрсетеді.