Соединения азота

• Сабақ мақсаты:
• оксидтердің жіктеліун, құрлысын қасиеттері мен қолданылыуын және азот қышқылының негізгі қасиеттері мен күшті тотықтырғыш ретінде металдармен әрекеттесіуі туралы білімді қалыптастыру.

Сабақтың барысы:

• үйымдастыру (2минут)
• үй тапсырмасын тексеру. (10минут)
• Жаңа сабақ. (20минут)
• Жаңа сабақты бекіту. (10минут)
• Үй тапсырмасы. (1минут)
• Білімді бағалау. (1минут)
• Сабақты қортыу. (1минут)

үй тапсырмасын тексеру:

• Аммиактың химиялық қасиетіне мысал келтіріу.
• Аммоний тұздарына мысал келтіріп, оның қандай ерекше қасиеті бар екенін айтып беріңдер.
• Өршіткі қатысында 1,12 л (Қ.Ж) аммиакты тотықтырғанда, қанша моль азот (II)оксиді алынатынын есептеңдер.
• Өршіткі қатыспса 2,24л (ҚЖ) аммиакты тотықтырғанда, қанша мол газ алынатынын есептеңдер.
• Аммиактың қолданылыуын айтып беріңдер.

• Азот тың тотығу дәрежесі-3 ден +5.ге дейін өзгереді

• Азоттың негізгі оксидтері.
• +1 +2 +3 +4 +5

• Түз түзетін оксидтері: N2O3 NO2 N2O4 N2O5
• димер
• оксида азота(IV)

• Түз түзбейтін оксидтер: N2O NO

• N2O5

• N2O

• NO

• N2O3

• NO2

• Азот(II)оксиді

• Табиғатта пайда болуы: атмосфера азотынан найзағай жарқылдағанда пайда болады.
• N2 + O2  2NO
• Зетханада алынуы: 8Сu + 3HNO3 = 3 Cu(NO3)2 + 2 NO + 4 H2O
• сұйылт.

• II II
• N =О

• Ауадағы оттекпен оңай тотығады:
• 2NO + O2 = 2NO2 (улы!)

• Күкірт оксидімен әрекеттесіп:
• 2NO + 2SO2 = 2SO3 + N2
• Бос күйдегі азотты алуға болады

• NO

• Ол түссіз, суда өте аз еритін газ. Ол тұз түзбейтін оксид
• қатарына жатады.

• Азот (IV)оксиді

• +3 +5
• 2NO2 + H2O = HNO2 + HNO3

• II III III II
• O=N-N=O

• Ол суда ерігенде, азот қышқылымен қатар
• азотты қышкыл да түзіледі:

• Азот (IV) оксиді N02 оттек қатысында сумен әрекеттесіп, азот қышқылын түзеді:

• Азот қышкылы. Азоттьщ маңызды қосылыстарының бірі — азот қышқылы НNО3. Онда азот +5 тотығу дәрежесін көрсетеді. Онын судағы ерітіндісі қышқыл қалдығына және гидроксоний ионға диссоциацияланады: