ҮЗДІК УЧАСКЕЛІК  ИНСПЕКТОР КҮРЕС

ҮЗДІК УЧАСКЕЛІК 

ИНСПЕКТОР

КҮРЕС 

ЖҮЙЕЛІ ЖҮРУДЕ

Ринат КУЛЖАНОВ,

Ақтөбе облысы бойынша 

соттар әкімшісінің ішкі 

қауіпсіздік және соттардағы 

сыбайлас жемқорлықтың 

алдын алу бөлімінің 

бас маманы

ПОЛИЦИЯ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІ  

БАЛАЛАР ҮЙІНДЕ БОЛДЫ

Өнеге

жоюдың, кеселді болдырмаудың, 

індеттің алдын­алудың тәсілдері 

қолданылып  келеді.  Әрине, 

с ы б а й л а с   ж е м қ о р л ы қ   д ә р і 

беріп  емдейтін  сырқат  емес. 

Айналасындағы салауатты, таза 

және сау ортаны шарпып, тыныс­

тіршілігін  тарылтатын,  заңсыз 

әркеттермен қоғамдық ортаның 

және мемлекеттік органдардың, 

ұйымдардың, дара кәсіпкерлердің, 

азаматтардың  қызмет  етуіне 

қатер төндіретін қауіпті дертті 

болдырмаудың тетігі халықтың 

өзінде. Бұл дерттің алдын алып, 

қоғамға таралу жолдарын кесіп, 

оның  ұлғаюына  жол  бермеу 

барша  қазақстандықтар  үшін 

ортақ міндет. Ол үшін аталған 

дертке қоғам болып атсалысып, 

қарсы  жұмылуымыз  қажет. 

Сонда ғана ел мүддесі үшін зор 

үлес қосатынымыз және халық 

сенімінен шығатынымыз анық. 

Жемқорлық  ірі  немесе  ұсақ 

болып  бөлінбейді.  Теориялық 

аспекті ден  қарайтын  болсақ, 

жемқор лықтың түрлері бар. Атап 

айтқанда,  «саяси»,  «экономи­

калық», «халықаралық» жемқорлық 

пен «төменгі» жемқорлық. Яғни, 

«элиталық» анда­санда кездессе 

де,  ол  жемқорлықтың  көлемі 

ауқымды болады. Ең қауіптісі – 

күнделікті тұрмыста кездесетін 

«төменгі»  жемқорлық.  Олар, 

оқу орындарында, балабақшада, 

сондай­ақ, мемлекеттік қызмет 

көрсету  саласында  кездеседі. 

Бұлар елдің экономикасын артқа 

тартып, бәсекелестікке кері әсер 

етеді. Сондықтан, жаңа құрылған 

агенттіктің бірден­бір мақсаты 

– халық арасында, мектеп дең­

гейіндегі  оқушылардың  сана­

сезіміне  жемқорлықтың  жат 

құбылыс екенін жеткізу. 

2015 жылдың  18 қарашасынан  

«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы 

іс­қимыл  туралы»  заң  жұмыс 

істейді. Ақтөбе облыстық сотында, 

аудандық және оған теңестірілген 

соттарда сыбайлас жемқорлыққа 

қарсы  күрес  іс­шаралары  өте 

жақсы деңгейде жолға қойылған. 

Барлық  семинар  сабақтарда, 

жиналыс тарда,  судьялардың 

жалпы аралық  мәжілістерінде, 

жоспар  бойынша  өткізілген 

дөңгелек  үстелдерде  міндетті 

түрде  сыбайлас  жемқорлық 

жөнінде түсіндіріп, ескертулер 

айтылып отырады. Барлық сот­

тың  ғимаратында  сыбайлас 

жемқорлыққа қарсы үгіт­насихат 

ретінде «стендтер» орналасқан. 

Сенім телефондарының номерлері 

ілінген.  Осындай    шаралар 

нәтижесінде  2011­  2016  жыл 

аралығында  Ақтөбе  облыстық 

соттарының судьялары мен сот 

мамандарының арасында сыбайлас 

жемқорлық қылмыстарына жол 

беру болған жоқ.

8

№87 (2865)

9 тамыз 2016

zangazet@mail.ru

(Соңы. Басы 1-бетте)

Бетті дайындаған К.ЫСҚАҚОВА, «Заң газеті»

Сұхбат

ОЛИМПИАДА – 2016

ЕКІ КҮНДЕ  ЕКІ МЕДАЛЬ

БҰЛ  ЖОЛЫ СПОРТШЫЛАРЫМЫЗ ЛОНДОН ОЛИМПИАДАСЫНДАҒЫ 

ЖЕТІСТІКТЕРДІ ЖАҢҒЫРТА АЛА МА?

Жалпыкомандалық есепте екі күннің 

қоры тындысы бойынша үш алтын, екі күміс, 

үш қола медаль еншілеген Қытай бірінші 

орынға шықты. Екінші орында үш алтын, 

екі қоламен Австралия, ал үшінші орында 

екі алтын, бес күміс, төрт қола жүлдемен 

АҚШ тұр. Ә, дегеннен төрт алтынды ен-

шілеген Ресей бүгінгі күні жетінші орынға 

тұрақтады.

Ал, Қазақстанның намысын арқалап Бразилияға 

аттанған отандастарымыз елімізге алғашқы екі 

медальді дзюдо күресінен алып берді. Әлемдік 

доданың бірінші күні өткен Дзюдодан ерлер ара-

сында 60 килограмға дейінгі салмақ дәрежесінде 

ресейлік Беслан Мурадов чемпион атағын жеңіп 

алса, финалда одан ұтылған қазақстандық Елдос 

Сметов күміс жүлдеге ие болды. Ал, әйелдер 

арасында 48 келіге дейінгі салмақ дәрежесінде 

аргентиналық дзюдошы Паула Парето алтыннан 

алқа тақты. Бұл салмақ дәрежесінде қазақстандық 

Галбадрах Отгонцэцэг қола жүлдегер атанды. 

Осылайша,  дзюдо  күресінен  қоржынымызға 

екі медаль түскеннен кейінгі үмітіміз Жансай 

Смағұловта  болатын.  Күткеніміздей  66  келі 

салмақтағы дзюдошылар арасында келесі сайыс 

өте тартысты өтті. Жерлесіміз алғашқы айна-

лымда өзіне жақсы таныс Яспер Лефеверді жарыс 

жолынан ығыстырып, барша жанкүйерлерін бір 

желпінтіп тастады. Өкінішке қарай, келесі белде-

суде жерлесіміз оңтүстіккореялық Ан Баулге есе 

жіберіп алды. 

ТЕННИСТЕ 

АЙЛА АСЫРА АЛМАДЫҚ

Теннистен әйелдер арасында жекелей сында 

өнер көрсеткен Ярослава Шведова жапон қызы 

Мисаки Доидан айласын асыра алмады. Дои екі 

сеттің қорытындысы бойынша 6:3, 6:4 есебімен 

ұтты. Осылайша, теннистен жекелей сында ешкім 

қалған жоқ. Олимпиаданың алдында Михаил Ку-

кушкин мен Юлия Путинцева жарақатына байла-

нысты додаға қатыса алмайтынын мәлімдеді. Одан 

Сіз не дейсіз?

кейін Галина Воскобоева да жекелей сында өнер 

көрсете алмайтынын айтты. Галинаның орнын 

Шведова басқан еді. Өкінішке қарай, Ярослава 

жарысты ерте аяқтады.

Ал, теннистен жұптық сайыстың бірінші айна-

лымында Ярослава Шведова және Галина Воско-

боева бельгиялық теннисшілерден жеңіліп қалды. 

Жарыста бельгиялық теннисшілер өздерін сенімді 

ұстап, қарсыластарынан басым түсті. Осылайша, 

теннисшілеріміз де үмітті ақтай алған жоқ.

ЖҮЗУДЕН ЖҮЙРІК 

ШЫҚПАДЫ

Әйелдер арасында 100 метр қашықтыққа шал­

қалап жүзуден қазақстандық Екатерина Руденко 

жартылай финалға шыға алмады. Іріктеу кезеңінде 

Екатерина Руденко  1:01.28  нәтиже  көрсетіп, 

6  орынға  тұрақтады.  Бұл  сында  америкалық 

Кэтлин Бэкер (58.84 сек) үздік шықты. Сон-

дай­ ақ, австралиялық Эмил Сибо (58.99 сек) 

мен канадалық Кэйли Месси (59.07 сек) үздік 

үштікке енді. 6 тамыз күні Қазақстандық спортшы 

Дмитрий Баландин Рио Олимпиадасында суға 

жүзу жарысының жартылай финалына шыққан 

болатын. Брасс әдісімен 100 метрге жүзуде үш 

дүркін Азия ойындарының жеңімпазы Дмитрий 

Баландин 59,47 секунд нәтиже көрсетіп, жалпы 

есепте тоғызыншы орынға тұрақтады. Ал, 8 та-

мызда Астана уақытымен 7:00­де басталған ақтық 

сайыс та Дмитрий Баландин жүлделі орыннан 

көріне алмады. Оның жарыстағы көрсеткіші – 

59,95 секунд. Енді қазақстандық спортшы 9 тамыз 

күні брасс әдісімен 200 метр суға жүзу сайысында 

бағын сынап көреді.

Брасс әдісімен 100 метр суға жүзуде алтын 

жүлдені ұлыбританиялық спортшы Адам Пити 

алды. Ол 100 метрді 57,13 секунд аралығында 

жүзіп өтіп, әлем рекордын жаңартты. Күміс жүлде 

оңтүстікафрикалық Кэмерона ван дер Бургаға 

(58,69 сек.), ал қола медаль америкалық Коди Мил-

лерге бұйырды.

 Стенд атудан сынға түскен Мария Дмитренко 

іріктеу кезеңін сегізінші орынмен аяқтады. Бірақ, 

жартылай финалға өту үшін бұл нәтиже жеткіліксіз 

болатын. Себебі жартылай финалда тек алты 

спортшыға мүмкіндік беріледі. 66 ұпай жинаған 

Дмитренко жарысты ерте аяқтауға мәжбүр болды.

Осы жарыс күніне жоспарланған академиялық 

ескек есу сайысы қатты жел салдарынан кейінге 

қалдырылды. Бұл жарыста ел намысын Владислав 

Яковлев пен Светлана Германович қорғайды.

АУЫР АТЛЕТ 

ЖҮЛДЕДЕН ҚАҒЫЛДЫ

 Қазақстан құрамасы ауыр атлетикадан жүлделі 

орыннан көрінеді деген үмітіміз ақталмады. 56 

келіде өнер көрсеткен қазақстандық зілтемірші 

Арли Чонтей қос жаттығудың қорытындысы 

Жақсылық ҮШКЕМПІРОВ, 

олимпиада чемпионы: 

– Лондонда өткен олимпиада ойын-

дарында Қазақстанның мерейі үстем 

болды. Спортшыларымыз ел тарихын-

да бұрын­соңды болмаған жетістік-

ке жетіп, бәріміз бөркімізді аспанға 

лақтырып қуандық. Әрине, осы жолы 

да спортшыларымыз Риодан олжалы 

оралады деген үміт зор. Бірақ, іште 

бір әттеген­айымыз бар. Оны өздеріңіз 

де білесіздер, допинг дауының кесірі-

нен сол жеті алтынның ауылы алыс 

көрініп  тұр.  Себебі,  Лондонда  бір 

емес, төрт алтын алған чемпионда-

рымыз жарыстан шеттетілді. Яғни, 

бұл қазірдің өзінде төрт медальдан 

айырылып отырмыз деген сөз. Әрине, 

қанша көп медаль алсақ, соншалықты 

еліміздің абыройы асқақтай түседі. 

бойынша 278 келіні көтеріп, төртінші орынға ие 

болды. Арли жарысты сенімді бастады. Жұлқа 

көтеру бойынша 130 келіге тапсырыс беріп, ол 

салмақты басынан асырды. Кейін қазақстандық 

соңғы мүмкіндігінде 132 келіні көтере алмады. 

Нәтижесінде, Чонтей жұлқа көтеру сайысын 

бесінші болып аяқтады. Ал серпе көтеруде отан-

дасымыз бірінші мүмкіндігінде 148 келілік зіл-

темірді көтерді. Одан соң Арли 153 және154 келі 

зілтемірді бағындыра алмай қалды. Сонымен, ол 

қоссайысты 278 келімен аяқтады. Нәтижесінде, 

қазақстандық ауыр атлет жүлдесіз қалды.

Ал, осы жарыста Пекин Олимпиадасының 

чемпионы, қытайлық Лон Цзинхуан (307 келі) 

бірінші орынға ие болды. Екінші орынды Лондон 

Олимпиадасының жеңімпазы солтүстіккореялық 

Ом  Юн  Чхоль  (303  келі),  үшінші  орынды 

тайландтық Синфет Круаитонг (289 келі) алды.

Әрине, бұл байрақты бәсекенің басы ғана. Алда 

әлі бақ сынасатын уақыт та, мүмкіндік те жеткілік-

ті. Сондықтан, алғашқы аяқалысымызға қарап, 

үміт үзуге болмайды.

Естеріңізде болса, Қазақстан бұған дейінгі Лондон 

олимпиадасында жеті алтын, бір күміс, бес қола жүлде 

иеленіп, жалпыкомандалық есепте 12-орын алып, дүниені 

дүр сілкіндірген еді. Әлемдегі ең жас мемлекеттің Голландия, 

Куба, Иран, Чехия, Испания, Бразилия, Аргентина сияқты 

елдерді артқа тастауы көпшілікті таң қалдырғаны да есте. Ал, 

ТМД елдері арасынан Қазақстанның Ресейден кейінгі екінші 

орынды алуы, Азия құрлығы бойынша Қытай, Оңтүстік Корея, 

Жапониядан кейінгі төртінші сатыдан көрінуі талайды әттеген-

ай дегізген болатын. Алайда, отыз бірінші рет Риода өтуі тиіс 

жазғы олимпиада ойынына аз ғана уақыт қалғанда еліміздің 

басы аяқасты «допинг» дауына қалып, алдағы додаға үмітімізді 

үкілеп аттандырғалы отырған Илья Ильин, Жасұлан Қыдырбаев, 

Зульфия Чинчанлолардың жолы кесілді. 

Жоғарыдағы чемпион­

дарымыз ойыннан шет­

тетілгенмен, Қазақстан 

барлығы 104 жолдамамен 

Баразилияға атанды. Бүгінгі 

күндері спортшыларымыз 

спорттың 26 түрінен бақ сы­

науда. Дейтұрғанмен, бүгінде 

көптің көкейінде «Риоға 

аттанған спортшыларымыз 

Лондан олимпиядасындағы 

жетістікті жаңғырта 

ала ма?» деген сұрақ 

тұр. Тіпті, бұл жолы 

қазақстандықтарды 

бұрынғыдай жеңіс 

тұғырынан көре алмаймыз 

деп сәуегейлік жасағандар да 

табылуда. Ал, сіз қалай ой­

лайсыз?

Биыл Тәуелсіздігіміздің 25 жылдығы. 

Осы айтулы мерекемізге спортшыла-

рымыз 25 медаль сыйласа өте керемет 

болар еді. Және солай болуын тілей-

мін. 

Әрине,  ел  намысын  арқалаған 

спортшылардың  барлығанан  үміт 

күтеміз. Өз басым анау алтын алуға 

лайық, мынау күміске лайық деуден 

аулақпын. «Бақ шаба ма, бап шабама?» 

демекші,  халыққа  есімі  әлі  таныла 

қоймаған спортшыларымыздың да көк 

байрағымызды желбіретуі ғажап емес. 

Бәрі де мүмкін. 

Әзиз ЖҰМАДІЛ, 

спорт сарапшысы:

– Жеті алтын, бір күміс, бес қо­

ла  –  жалпыкомандалық  есепте  12­

орын...  Әй,  қайдам,  Лондон  Олим ­

пиа

  

 дасындағы жетістікті осы жолы 

қайталау қиын болады­ау. Иә, спорт шы­

ларымызға сенеміз. Әр қай сы сы үшін 

тақым қысамыз, әрқай сысына теле­

дидар алдында телміре отырып жан­

күйер боламыз. Дегенмен, келесі жолы 

болмаса, Риода жеті алтын бізге бұйыра 

қоймас. Бұған себептер жетерлік. Оны 

көзі қарақты оқырмандардың өздері де 

түсініп отырған болулары тиіс.

 Өзімізге жақын спорт түрлерінің 

қай­қайсысынан болмасын медальдің 

жоғары сапасын күтеміз ғой. Бірінші 

кезекте бокс. Мұнда бізге екі алтын 

бұйыратын  шығар  деп  ойлаймын. 

Сиднейдегі көрсеткішімізді қайталай 

алмай келеміз ғой, осы жолы былғары 

қолғап шеберлері бар күштерін салып, 

екі алтын әперуі тиіс. Оның біреуі 

Данияр  Елеусінов,  екіншісі  Васи-

лий Левит немесе Біржан Жақыпов 

болуы мүмкін. Сондай­ақ, Жәнібек 

Әлімханұлы,  Әділбек  Ниязымбе-

тов және Иван Дычкода да тамаша 

мүмкіндік бар. Жалпы, бас­аяғы бес 

алтын қоржынымызға түсіп қалар де-

ген үміт зор.

Енді есептей беріңіз. Бес алтынмен 

қай орыннан көрінуіміз мүмкін? 14­

18­ші орындардың арасынан көрінетін 

шығармыз. Жалпы, бұл Олимпиада 

біраз федерация басшыларының сы-

налар шағы болмақ. Алтын әперуге 

бұрыннан уәде еткен еркін күрес, грек­

рим күресі сынды спорт түрлерінен де 

осы жолы үлкен үміт күтемін.