СөЖ (срсп) фек-302к-20 Мусабаева Еңлік Радиоактивтілік Табиғи және жасанды радиоактивтік Радиоактивтілік



бет3/3
Дата20.04.2023
өлшемі313,32 Kb.
#84923
түріҚұрамы
1   2   3
Байланысты:
срсп 2

dp(t)=q(t) λ dt 
мұнда λ dt - dt уақыт аралығында ядроның ыдырау ықтималдылығы.

Өйткені ядро ​​уақытында сенімді түрде бар t=0 уақытта ядро нақты өмір сүргендіктен мынадай шарт бар p(t=0)=0.Сонда ізделінген ықтимамлдылық
(1)
t уақыт аралығында ыдырамау ықтималдылығы q(t) :
(2)
Қатынас (1) және (2) қатынасы ядроның радиоактивти ыдыраудың кез келген статистикалық қасиеттерінін толық сипаттайды.
Математикалық орташа анықтамасын қолданып ядроның τ орташа өмір сүру уақытын табайық

t = 0 уақытта табиғаты бір N0 радиоактивті ядер бар болсын. t уақытта радиоактивті ыдырамайтын ядро саны N(t):

Ыдыраған ядро саны:
Жартылай ыдырау периоды Т1/2 – бастапқы ядро саны N0 екі есе азаятын уақыт.

А активтілік – бірлік уақытта радиоактивті ыдыраған ядроның орташа саны.



СИ жүйесінде активтіліктің өлшем бірлігі беккерель (Бк),
1 Бк = 1 ыдырау/с
Кейбір тәжірибелік қосымшаларда активтіліктің басқа өлшем бірлігі қолданылады - кюри (Ки):
1 Ки = 3,7·10 10Бк.
Активтіліктің радиоактивті заттың массасына қатынасы массалық меншікті активтілік депаталады.
Егер қандайда да бір уақытта заттың активтилігін жәнерадиоактивті ядро санын өлшеп,  (демек Т1/2) анықтау үшін (5) формуласын қолдануға
Бұл әдіс жартылай ыдырау периоды үлкен болғанда қолданған ыңғайлы, сондықтанда активтіліктің өзгеру кезінде радиоактивті ядролар санының өзгерісін ескермеуге болады.
Егер Т1/2 жартылай ыдырау периоды айтарлықтай үлкен болмаса, қандайда бір уақыт интервалы аралығында активтіліктің өзгеру қисыған алуға болады. Кейін алынған мәндер бойынша активтіліктің натурального логарифм мен уақыт арасындағы байланыспен график тұзғызу. Постоянную распада  ыдырау тұрақтысын (6) мына түрде жаззақ табуға ыңғайлы болады:

әуелділігі түзу, ал  осы түзудің иілу бұрышының тангенсіне тең.
Жоғарыда көрсетіліп кеткен радиоактивті қатарлардағы ыдырау тізбектерін қарастырайық. Баланс числа радиоактивті ядролардың балансы келесі теңдеумен анықталады:
мұнда 1 индексі алғашқы аналық ядролардікі, ал индексі 2, 3, . . . – еншілес ядролардікі.
N1 ядроларының ыдырауы кәдімгі ыдырау заңымен анықталады. Әрбір еншіліс заттың ядролар балансы өзінің ыдырау жылдамдығы (активтілігі) және алдындағы ядролар ыдырауының жылдамдығына тең туу жылдамждығымен анықталады. Әрбір теңдігінің шешімі алдыңғының шешішіне ғана тәуелді. Қарапайым жағдайда, яғни уақыттың бастапқы моментінде еншілес ядролар жоқ кезінде, ал аналық ядролардың саны N10 тең болғанда әрбір k теңдеуінің шешімі мынадай болады:

Полное число радиоактивті ядролардың толық саны берілген уақытта бар болатын барлық Nk-ның қосындысына тең.
(9) жалпы шешімінен N 2(t) үшін шешімін табамыз:

(10) –дан N2m ядроның саны максимал мәнге жететіні шығады.
бұл кезінде, ал содан кейін біркелкі кемиді
Е гер 1 << 2 және t>>(Т1/2 )2 болса, онда (10)-дан t→ ∞ аралығында

яғни аналық және еншілес затардың активтілгінің арасында ғасырлық тепе-теңдік деп аталатын динамикалық тепе-теңдік орнады.


Басқа t>>(Т1/2 )1 екзіндегі шекті 1 >>2 жағдайы мынадай тәуелділікті береді

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет