Сөж тақырыбы: Шығармашылық жазбаша жұмыс «Философпен сұхбат » Орындаған: Егеубекова Айкүн бт-1903 Тексерген: Нигметова Алия Алматы, 2021ж
жүктеу/скачать 64,67 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тақырыбы
- Алматы, 2021ж
|
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті Факультеті «Биология және биотехнология» Кафедрасы «Биотехнология» СӨЖ Тақырыбы: Шығармашылық жазбаша жұмыс «Философпен сұхбат...» Орындаған: Егеубекова Айкүн БТ-1903 Тексерген: Нигметова Алия Алматы, 2021ж Әлемнің екінші ұстазы Әбу Насыр әл-Фараби өзінің кешкен ғұмырында өте көп еңбек жазаған болатын. Әсіресе, бақыт жайлы сан түрлі трактаттар, еңбектер қалдырған. Мысал ретінде, мынадай еңбектерді келтірсек болады: «Бақытқа жету туралы кітап» «Бақытқа жол сілтеу» «Ізгі қала тұрғындарының көзқарастары туралы трактат» сияқты жарқын еңбектерді атап өтсек артық етпес. Осы еңбектер туралы қысқаша айта кетсем. "Ізгі қала тұрғындарының көзқарастары туралы Трактат "(араб. Китаб' ара '' ахл Әл-Мәдина әл — фадила)-ортағасырлық Шығыстың көрнекті философы Әбу Насыр әл-Фарабидің негізгі шығармаларының бірі. Жүйелі түрде баяндау болып табылады көзқарастарына әл-Фараби, әлем, қоғам және адам. Платондық ойдың әсерінен автор ізгілікті саяси тұрғыдан зерттейді, оны қоғамның дұрыс құрылымымен, дұрыс заңдармен және азаматтардың дұрыс көзқарастарымен байланыстырады. Мұндай кемелді қоғам "Ізгі қала" (араб. мадина фадила), оған қалалардың көптеген түрлері қарсы, қандай да бір жағынан ақаулы және қатал. Әл-Фараби кемелдік ұғымын қарастырады (араб. камал) жақсылық пен бақытқа ұқсас (араб. Са ' ада). Автордың ойынша, барлық адамдар табиғаты бойынша жетілуді өз мақсаттары үшін таңдауға бейім, сондықтан оларға жетілудің мәні мен оған жету жолдарын түсіндіретін ілім қажет. Жетілуге қол жеткізу мүмкіндігі адамдарды біріктіру және олардың қала деңгейінен төмен емес кооперациясымен қамтамасыз етіледі. Әл-Фараби, шынайы философ ретінде, әдетте: "құрмет, өркендеу, байлықтан ләззат алу және сол сияқтыларды"қамтитын Бақыт туралы күнделікті түсініктен жоғары тұрады. Фарабидің пікірінше, шынайы бақыт бар заттар туралы барлық білімді игеру, олардың мәнін, олардың пайда болу және жойылу себептерін зерттеу арқылы қол жеткізіледі, бұл сайып келгенде барлық нәрсенің табиғаты мен түпкі себептерін білуге әкеледі. "Бақыт - бұл абсолютті игілік. Бақытқа жету және оған қол жеткізу үшін қажет нәрсенің бәрі бірдей жақсы, бірақ өзіңіз үшін емес, бақытқа жету үшін қажет. Бақытқа кедергі келтіретін барлық нәрсе-бұл абсолютті зұлымдық. Жақсылық бақытқа жету үшін пайдалы". Шынайы бақыт кез – келген зұлымдық жойылған кезде пайда болады, ал адамның жаны мен ақыл-ойы өзінің білімінде ең жоғары деңгейге жетеді-Мәңгілік әлемдік ақылмен бірігу. Адам өледі, бірақ өмірде қол жеткізген бақыт, рухани және керемет құбылыс бола отырып, өлмейді, бірақ одан кейін қалады. Бақытқа қол жеткізген адам жаны бір-бірімен байланысады, осылайша жалпыадамзаттық бақыт, кейінгі ұрпаққа қызмет ететін адамгершілік қасиеттер артады. Әрбір ұрпақ ортақ бақытқа бөленіп, оны байытып, толықтыратын, ұрпақтардың өмірін жеңілдететін құнды және керемет нәрсе қалдырады. Әл-Фарабидің пікірінше, бақыт дегеніміз-жеке адам қайтыс болғаннан кейін немесе осы ұрпақ жоғалғаннан кейін адамзатқа қызмет ете алатын тамаша білім мен жоғары моральдық нормаларға қол жеткізу. Ұрпақтан-ұрпаққа өтіп, рухани мәдениеттің бұл артықшылықтары біртіндеп жинақталып, әр ұрпақ жасаған ең жақсы зияткерлік және адамгершілік жетістіктер ұрпақтарымен дамып, жетілдіріліп отырады. Барлық жақсы, жарқын, мейірімді-жалпыадамзаттық рухани мәдениетті одан әрі дамытуға және жетілдіруге өзіндік үлес бар. Әр адам бақытқа тек игі істер жасау арқылы қол жеткізе алады, ал оның ең жақсы істері Өлмейтін болады. Әл-Фарабидің белсенді ақыл мен жалпы Бақыт туралы ілімінің негізгі сәттері осындай. Философтың бұл көзқарастарын жұмақтың басқа өмірі туралы исламдық іліммен анықтауға болмайды. Әл-Фараби адамның бақытына тек осы жердегі өмірде қол жеткізуге болады деп санайды және әл-Ғазали жұмақ бақытының сүйкімділігін сипаттай отырып, оның тұжырымына қарсы шықты. Аристотель әл-Фарабидің "этикасына" түсініктемеде жоғары игілік тек біздің әлемде ғана, ал ақылсыздар оны жер әлемінен тыс деп санайды. Рухани тәжірибе ретінде бақыт адамның жоғары қажеттіліктерін қанағаттандырудан туындайды. Дәстүр бойынша, адамның жоғары қажеттіліктері философия, өнер, дін құралдарымен, сондай-ақ моральдық, ғылыми және әлеуметтік-саяси қызметке қатысумен қанағаттандырылды. Бұл бақыт деген не деген сұраққа жауап беруге арналған философия екенін білдіреді. Осы шығармаларға сүйене отырып, бақыттың не екенін түсіндіре кетсем. Бақыт деген адамның шын, әрі таза ниеті мен ігі істерді жасауы. Әлемде зұлымдық пен адамның ниеті жаман болған сайын бақыттың шынға айналуы алыстай береді. Қорытындылай келе, адамзатқа өмірге деген көзқарасты жақсы жаққа өзгертсе, шынайы бақытқа көз жеткізеді. жүктеу/скачать 64,67 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|