Қабатаралық жабын плитасын жобалау.
Жабын плитасы арқалықтың ҥстіне тіреледі, иілуге жұмыс істейді, және материалдың шығының азайту – қуысты немесе қаңқалы тҥрлеріне байланысты қабылданады. Бетонды созылған аймақтан жоюда оның қаңқа ұзындығын сақтайды, қаңқаны дәнекерлегенде ауыстыру өте керек және еңіс қимадағы қабырға орнықтылығын қамтамасыз ету. Плита тавр қималы арқалық тәріздес иілуге жұмыс істейді. Плитаның жоғарғы жағы жергілікті иілуге жұмыс істейді. Көлденең қимасы қуысты плита овалді болады, дөңгелек және ұзынабойлық қуысты, қабырғалы жағары, қабырғалы төмен, біртұтас болып жобаланады.
Жабын плитаны жобалаудың толық мақсаты: бетонды созылған аймақтан тік қабырғаны сақтау арқылы алып көп қуысты плитада сөренің қалындығын құрайды 25-30 мм; қабырға 30-35; қабырғалы плитада төменгі сөренің қалыңдығы 50-60 мм.
Жабын плитасы
Жабын плитасының аралығы 6 м және мөлшерлік кҥш салмақ 6-7 кН\м2 болғандағы техника-экономикалық көрсеткіштері
Плитаның тҥрі
|
Келтірілген бетон қал-
ғы, мм
|
Арматураның тҥріне байланысты 1 м2
ауданға келетін болаттың шығыны, кг
|
Алдын-ала
|
Созылмалы
|
|
|
кернеуленбеген
|
Стерженді
|
Сымдық
|
Қуысты
|
|
|
|
|
бойынша:
|
|
|
|
|
Овальді
|
92
|
8
|
4,3
|
3,4
|
Вертикальді
|
102
|
8,5
|
4,7
|
3,7
|
Дөңгелек
|
120
|
8,5
|
4,7
|
3,7
|
Қаңқалы
|
80
|
9,1
|
5
|
4
|
қабырғамен
|
|
|
|
|
төмен тұтас
|
120....160
|
14....16
|
12....14
|
10....11
|
Бетонды овальды қуысты плитаның шығынының ең көп ҥнемділігі; көрсетілген бетон қалындығы 92мм, осы уақытта дөңгелек қуысты плитада олар 120мм жетеді. Қаңқалы қабырғада қаңға төмен (П- тҥрде) көрсетілген бетон қалыңдығы 105мм, 1 м2 ауданға балат арматураның шығыны 8,3-21,5 кг уақытша кҥштерден бөлек. Алдын-ала кернеуленген плитаны қолдануда бетон классы В15,В25, ал алдын-ала кернеуленбеген плита – бетон классы В15, В20.
Плитаны есептеу.
Плитаны есептеу. Плита аралығын есептеу екі осьтер аралығына тең l0 қолданылады(11,5 - сурет); арқалықтың жоғарғы жағының ілінуі l0=l-b\2 (b- арқалықтың сөреге ілген жері l0=l-a-b (а- сөренің өлшемі)
Плитаны арматуралау. Дәнекерленген жорды және қаңқаларды сымдық арматура қолданылады және ыстықтай құймалы арматураның периодтық профилі (11,8- сурет). Иілмелі ұзынбайлық арматура орнына стержендық арматура классын A-4,A-5,A-4c,AT -4c, AT -5 қолданады, қаттылығы жоғары сымдық және канаттық.
1. Екі тіректе бос жатқан плита (23 сурет).
Сурет 23.Плитаның есептік схемасы.
M1 (2)2
M 2
2 в f
в
0.9 d Aкуыс
Aкуыс
f 2 0,9 d
0
M
m
x h0
Rв
1
в h2
1 0.5
Asp
Rso
M
h0
M R A h
0.5x
k s s 0
Шеткі жиегімен тірелген екі бағытта жұмыс істейтін жабын плиталарын есептеп жобалау.
Мұндай плиталардың екі тҥрлі констуктивтік шешімдері бар: Бірі тірек арқалықтары ұстын торлары бойымен жатады. Адымдары 4-6 м; екінші конструкциялық шешімі кессонды жабындар деп аталады. Плитаның тірек арқалықтары адымы екі метрден аспайтын
бір-біріне ортодиогональ бағытта орналасқан ( 24 сурет).
(сыну) жары? сызы?ы (пластикалы? топса)
L1
Сурет 24. Шеткі жиегімен тірелген плиталар.
Егер осындай плитада сыртқы кҥшсалмақты аз шамасына оны сынып қиратқанға дейін көтеретін болсақ, онда плитаның сынып қирауы жоғарыдағы суретте көрсетілгендей схема бойынша сыну сызығы тіректерде жоғары жағында, арқалықтың төменгі жағында пайда болады. Плитаның есептік ҥлгісін осы сыну сызығы арқылы тағайындайды. Сыну сызығын пластикалық топса деп атайды. Осы сыну сызығының бір өлшем ұзындығының қиып өтетін арматура ауданы осы аралықта туындайтын ию моментіне тура пропорционал.
Mk Rs As zb
Яғни сыну сызығымен 6 июші моменті туындайды, екі аралық
момент және 4 тіректік моменті.
МІ
МІІ МІІ
Сурет 25. Плитаның сыну сызықтары.
Статикалық анықталмаған конструкцияның шектік тепе-теңдік есептеу әдісін профессор А.А. Гвоздев жасаған, (25 сурет).
Шектік тепе-теңдік тәсілімен есептеудің мәні ішкі және сыртқы кҥштің конструкциясының шектік тепе-теңдік кезіндегі жұмысымен сипатталады.
i
A( q ) A( M )
A( q)
кҥш салмақтың плитаның сынып қирау алдындағы
мәніне майысып қирау кезіндегі жұмысы.
i
A( M )
Ішкі кҥштердің бұрылу бұрышына конструкцияның
сынып қирау кезіндегі жұмысы.
A( q )
V q
V 1 f l l 1 (l l ) l f l1 (3 l l )
3 1 l 2 2 l l 6 2 1
A f l1 (3 l l ) q A
i 1 I 1 I 1 2 II
II 2
( q ) 6 2 1
( M i )
i
A( M )
Mi
(2M l M l M l ) (2M M
M ) l
tg
f
0.5 l1
2 f1
l1
A( g )
f l1 (3 l b 2
l1 ) q
Осы формулаларды теңестіреміз.
l
f l1 (3 l l ) q 2 f
2M M M l
2M M
M l
6 2 1
1 I I 2
1
2 II
II 1
q l 2 (3 l l )
H 1 2 1
12
2M1 MI MI l2 2M 2
M II M II
II
Егер ұзын және қысқа бағыттағы қабырғалар бірдей жағдайда болса, яғни.
I
I
M M ;
M II
M
Онда 6-шы формула келесідей тҥрде болады.
q l 2 (3 l
l )
H 1 2 1
24
M1 MI l2
2M 2
M II l1
Егер плиталар еркін жатса, онда моменттер нөлге тең болады.
I
II
I
II
M M M M 0
q l 2 (3 l l )
H 1 2 1
24
M1l2
M 2l1
Есепте алынатын жҥктеме кҥш шектік кҥш болып табылады. Жалпы жағдайда 6-шы формула бойынша бір теңдеуде 6 белгісіз.
Mk Rs Asi zb
Теңдеуді
l2 l1
қатынасына байланысты бір белгісіздікке келтіреміз.
l2 l1
|
M 2 M1
|
M M , M M
I 1 I 1
|
M II M1 ,
M M
II 1
|
1-1,5
|
0,2-1
|
1,3-2,5
|
1,3-2,5
|
1,5-2
|
0,15-0,5
|
1-2
|
0,2-0,75
|
Ішкі кҥштің иінің 7-ші формуламен анықтаймыз.
zb 0.9 h0
Шеткі жиегімен тірелген плитаның арқалықтарын есептеу.
q A( q ) q
A l1 l
ж. а 2 1
AT l l 0.5l 2(0.5l1 0.5l ) l
l 0.5l 0.25l
ж 2 1 1 2
1 2 1 1 1
Егер плитаның қалындығы 15 мм артық болса формуладағы ию моментінің мәнін 20 пайызға дейін кемітуге болады.
Тірек кернеу құбылысы плита қимасының сығылу аймағынан тіректе төменгі, аралықта жоғары жағында біртіндеп өзгеруімен сипатталады. Яғни плита қимасының сығылу аймағы оның ұзына бойында доға тәрізді өзгереді.
Қорытынды
Жабын плиталары ҥйлер мен ғимараттардың құрамындағы көтергіш конструкция-ларының, материалдың көп шығының қажет ететін тҥрінің бірі. Дәрісда олар туралы қысқаша мәліметтер берілді.
Достарыңызбен бөлісу: |