6.Карталардың классификациясы.
Масштабына қарай ірі масштабты (1: 10000 0 және одан да ірі), орта масштабты (1:200000– 1:1000000) және ұсақ масштабты (1:1000000 және одан да ұсақ) карталарға ажыратылады. Мазмұнына қарай карталар келесі топтарға бөлінеді: жалпыгеографиялық; тақырыптық карталар, оның ішінді табиғат карталарына, әлеуметтік-экономикалық карталарға, табиғат және қоғам арасындағы өзара қарым қатынас, сонымен бірге арнайы карталарға ажыратылады.
7.Глобус жөнінде түсінік.
Глобус (лат. globus – шар) – Жердің, Айдың, планеталардың және аспан сферасының контуры мен геометриялық пішіндік ұқсастығы сақталып, картографиялық әдіспен бейнеленген көлемдік модель. Мазмұны жағынан жалпы геогр., саяси, тектоникалық, климаттық, т. б. болып бөлінеді.
8.Градустық тор, географиялық координаттарға құрамдас бөліктері: ендік пен бойлыққа анықтама бер.
Жарты шарлар картасында бойлық меридиандардың экватормен қиылысқан жерінде жазылады. Глобустың және карталардың өн бойында меридиандар мен параллельдер тұрақты түрде белгілі бір градус сайын жүргізіледі. Сондықтан меридиандар мен параллель сызықтарының қиылысуынан пайда болған тор градус торы деп атайды. Градус торын пайдаланып, картадағы нүктенің географиялық координаталарын анықтайды.
Ендік пен бойлық — жер шарындағы кез келген нүктенің нақты орнын анықтауға болатын географиялық координаттар.
Ендік пен бойлықты анықтаудың бірнеше жолы бар – олардың кейбіреулері басқаларына қарағанда әлдеқайда көп ресурстарды қажет етеді.
Тапсырмалар:
1.Дүние жүзінің физикалық картасын кескін картаға түсіру, осы картаға төмендегілерді анықтап белгілеу:
- әр материктегі ең биік нүктені
Костцюшко тауы — Австралия материгінің ең биік нүктесі, оның шыңы 2228 метрге жетті. Бұл тау Австралия Альпісіне жатады, оның орташа шыңдары 700-1000 метрге жетеді.
Антарктида — Жер шарындағы ең биік материк. Материктің мұз жамылғысымен қосылғандағы орташа биіктігі 2040 м құрайды. Антарктиданың ең биік нүктесі — Винсон тауы, оның биіктігі 5140 м.
Африканың теңіз деңгейінен ең биік орналасқан нүктесі Шығыс Африкадағы Килиманджаро жанартауы, оның биіктігі 5895 м.
Еуразияның ең биік нүктесі Гималай – Эверест 8 848 м Еуразияның ең.
Оңтүстік Америкадағы Ең биік жері – Аконкагуа (6960 м). Теңіз деңгейінен ең төмен жатқан жері – Вальдес ойысы (–40 м).
Солтүстік Америкадағы ең биік жері Мак-Кинли тауы (6193 м).
Достарыңызбен бөлісу: |
