4.1 Статистикалық кесте және оның элементтері
Статистикалық байқау материалдарын жинақтау және топтау нәтижелері, әдетте, кесте түрінде ұсынылады.
Статистикалық деп экономикалық талдау логикасымен өзара байланысты бір немесе бірнеше маңызды белгілер бойынша зерттелетін популяцияның жиынтық сандық сипаттамасын қамтитын кесте аталады.
Статистикалық кестенің оның қаңқасын (негізін) құрайтын негізгі элементтері 4-суретте көрсетілген.
Кесте дегеніміз-сандық ақпараттың орналасу формасы, онда сан нақты тұжырымдалған тақырыптың қиылысында график деп аталатын тік бағанға және тиісті көлденең жолаққа сәйкес келетін жолға орналасады.
Статистикалық кестеде тақырыптардың үш түрі бар:
- жалпы, бүкіл кестенің мазмұнын көрсетеді (ол қай жерге және уақытқа жатады), кесте орналасуының үстінде орналасқан және сыртқы тақырып болып табылады;
- жоғарғы, бағандардың мазмұнын сипаттайды (предикат тақырыптары);
- бүйірлік, (тақырып тақырыптары) - жолдар. Олар ішкі тақырыптар.
Тақырыптармен толтырылған кестенің қаңқасы кестенің орналасуын құрайды; егер бағандар мен жолдардың қиылысында сандар жазылса, онда толық статистикалық кесте алынады.
Кесте атауы (жалпы тақырып)
Атауы мерзімі
(бүйірлік тақырыптар)
|
Бағандардың атауы (жоғарғы тақырыптар)
|
|
|
|
|
|
А
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Сурет 5 - Кесте макеті
Статистикалық кестенің тақырыбы сандармен сипатталатын объект деп аталады. Бұл бір немесе бірнеше агрегаттар, олардың тізіміне сәйкес жиынтықтың жеке бірліктері немесе қандай да бір белгілер бойынша топтастырылған, аумақтық бірліктер және т.б. болуы мүмкін. Әдетте кестенің тақырыбы сол жақта, жолдардың атауында беріледі.
Статистикалық кестенің предикаты зерттеу нысанын, яғни кестенің тақырыбын сипаттайтын көрсеткіштер жүйесін құрайды. Предикат жоғарғы тақырыптарды қалыптастырады және солдан оңға қарай көрсеткіштердің логикалық дәйекті орналасуымен бағандардың мазмұнын құрайды.
Тақырыптың құрылымына, ондағы бірліктердің топтастырылуына байланысты статистикалық кестелер қарапайым және күрделі болып бөлінеді, ал соңғысы өз кезегінде топтық және комбинациялық болып бөлінеді.
Достарыңызбен бөлісу: |