Стратификацияны әлеуметтанулық зерттеудің ӘРТҮрлі тәсілдері, ерекшеліктері о р ы н д а ғ а н : е к І б а й к а м и л л а


П.Сорокиннің теориясына сəйкес қоғам түрлі страт — қабаттарға бөлінеді, олар табыс деңгейі, қызмет түрі, саяси көзқарасы, мəдени дəстүрі сияқты болып



Pdf көрінісі
бет2/5
Дата20.02.2023
өлшемі2,29 Mb.
#69393
1   2   3   4   5
П.Сорокиннің теориясына сəйкес қоғам түрлі страт — қабаттарға бөлінеді, олар табыс деңгейі, қызмет түрі, саяси көзқарасы, мəдени дəстүрі сияқты болып
келеді. Əлеуметтік стратификаттау мен əлеуметтік теңсіздік қоғамдағы табиғи қалыпты жағдай болып табылады. П.Сорокин өзінің жалпы адамдық
стратификация картасын жасау əрекетінде бір өлшемді жəне көп өлшемді стратификациалау əдістерін ұштастырып қолданды. Сорокиннің пікірінше,
дұниеде миллиондаған əлеуметтік система мен топтасқан жиынтықтар бар. Бұл сансыз көп əлеуметтік топтарды, классификациялаудың мақсатына қарай,
түрліше классификациялауға болады. Мұндай əлеуметтік топтарға мыналар жатады:
1. Аса маңызды бір жақты топтар, оның ішінде: нəсілдік, жыныстық, жасына қарай.
2. Мəдени əлеуметтік топтар: рулық, территориялық, көршілестік, этностық жəне ұлттық топтар.
3. Аса маңызды көп жақты топтар: отбасы, рулық топ, тайпалық, ұлттық, əлеуметтік сословие, əлеуметтік топ.
Жоғарыда айтылғандардан ұғатынымыз: қазіргі қоғам көп өлшемді, яғни қоғамда түрлі орындарға ие, түрлі белгілері бар көптеген страттардан құралады.
Таптар, əлеуметтік топтар, қабаттар қоғам өмірінің барлық жағына əсер етеді. Осыдан келіп əлеуметтік стратификаттаудың маңызы көрінеді.
Əлеуметтік құрылым динамикасының сипаты əлеуметтік мобилділік (байланысқа) тəуелді болады. "Əлеуметтік мобилділік" терминін əлеуметтануға
ендірген П.А.Сорокин. Термин адамдардың бір əлеуметтік қабаттан топтар басқасына өтуін, олардың барынша жоғары орынға, билікке, табысқа көтерілуін,
я болмаса өте төмен əлеуметтік орын алмасу əлеуметтік кедергілерді жеңе білу арқылы жылжиды. Ол ең басты кедергілердің бірінің пайда болуы
салдарынан болады. Мəселен, шығармашыл зиялылар отбасындағы сəби шаруа немесе жұмысшы ортаның нормасы мен құндылықтарын əркезде игере
бермейді.
П.Сорокин əлеуметтік мобилділік екі типін көрсетеді: көлденең жəне тігінен. Көлденең мобилділік деп индивид немесе əлеуметтік топтың бір əлеуметтік


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет