орыннан, сол деңгейдегі басқа орынға өтуін айтады. Мəселен, бір ұйымнан басқа ұйымға дəл сондай лауазымдық жұмысқа өту, бір отбасының екіншісіне өту. Бұл жағдайдың бəрінде де индивид өзіне тиісті əлеуметтік қабатты ауыстырмайды Тік қозғалыс — бұл индивидтің бір қабаттан екіншісіне өтуі. Бұл индивидтің шығармашыл жəне іскерлік қабілеттеріне байланысты. Мəселен, лауазымдық көтерілу оны прогресс деп атайды, өзінің материалдық жағдайының көтерілуі немесе басқа билік деңгейіне көтерілу (бұрыңғы əкімшілік басшысы министр болуы). Бұл — көтерілу байланысының мысалдары. Сондай-ақ төмендеуші (регресс) əлеуметтік қозғалыста болады. Қоғам бір индивидтердің статусын жоғарлатқанмен, келесі индивидтердің статусын төмендетіп отырады. Бұл қызметтік төмендету (ірі зауыттың директоры цех бастығы болды немесе жай ғана жұмысшыға айналды), қазіргі кездегі инженерлердің кəсіби тобының əлеуметтік статусының төмендеуі, КСРО кезіндегі бұрынғы қуатынан айрылған компартияның статусының төмендеуі.
Əлемдік тəжірибе демократия мен экономикалық өсімнің қозғаушы кұші орта тап екендігін көрсетеді. Бұл тап жеке экономикалық тəуелсіздікке ие əрі жалпы көзқарастарды танытушы бола отырып, қоғамның əлеуметтік тұрақтандырушы қызметін атқарады. Бұл таптың орын ауыстыру, саяси жүйе сипатына əсер ету қабілеті нарық экономикасы, құқықтық мемлекет жəне демократия бағытында қоғамды тұрақты тұрде жаңалап отырады. Қазақстан жəне ТМД елдеріндегі демократиялық қайта құрулар орта таптың қалыптасу мəселесін өзекті етіп қойды. Президент Н.Ə.Назарбаев "Қазақстан-2030" стратегиялық бағдарламасында орта таптың қалыптасуының төмен болу себебтерін атап, "мемлекет ең алдымен, орта тап өкілдері — фермерлердің "ақ" жəне "көк" жағалылардың, зиялы қауымның, ұсақ буржуазияның көзқарасын танытуы керек"
