Строительные нормы и правила строительная терминология

СНиП РК 1.01-32-2005 
 
90 
каната. 
арналған құрылғысы.  
Лоджия
 — перекрытое  и  огражденное  в  плане  с 
трех  сторон  помещение,  открытое  во  внешнее 
пространство,  служащее  для  отдыха  в  летнее 
время и солнцезащиты. 
 
Лоджия 
–  жазғы  уақытта  демалуға  және  күн 
көзінен қорғануға арналған, жайғасымында үш 
жағынан 
қоршалып 
жабылған 
сыртқы 
кеңістікке ашық бөлме. 
Ложок
 – наибольшая  боковая  поверхность 
кирпича  или  какого-либо  другого  изделия, 
расположенная 
перпендикулярно 
основанию 
кирпичной кладки. 
 
Ложок  (бүйір) 
–  кірпіштің  қалану  табанына 
тік  орналасқан  кірпіштің  немесе  басқа  бір 
бұйымның ең үлкен бүйір беті. 
Локализация  пожара – 
действия,  направленные 
на  предотвращение  возможности  дальнейшего 
распространения  горения  и  создание  условий  для 
его  успешной  ликвидации  имеющимися  силами  и 
средствами. 
 
Өртті 
оқшаулау – 
жанудың 
одан 
әрі 
таралуына  жол  бермеу  үшін  және  бар 
күштермен,  құралдармен  оны  сөндіру  үшін 
жағдай жасауға бағытталған әрекеттер.  
Локальный мониторинг компонентов окружающей 
среды – 
система  наблюдений  и  контроля  за 
состоянием 
и 
изменением 
природных 
и 
техногенных 
условий 
при 
инженерных 
изысканиях для строительства объектов. 
 
Қоршаған 
ортаның 
құрамдас 
бөліктерінің 
жергілікті  мониторингі – 
нысандарды  салу 
үшін  инженерлік  ізденістер  жүргізген  кезде 
табиғи  және  техногендік  жағдайлардың  қалпы 
мен өзгерістерін бақылау және тексеру жүйесі. 
Лонжерон
 – основной 
силовой 
элемент 
конструкций  многих  инженерных  сооружений  и 
машин.  Выполняются  в  виде  балки,  обычно 
коробчатого 
или 
двутаврового 
сечения, 
усиленной 
в 
местах, 
воспринимающей 
наибольшие нагрузки. 
 
Лонжерон – 
көптеген  инженерлік  имараттар 
мен  машиналардың  негізгі  күш  элементі. 
Әдетте қимасы  қорапты  немесе  двутавр  болып 
келетін  сырғауыл  түріндегі  ең  көп  күш  түсетін 
жерлері күшейтіліп жасалады. 
Лопатка  в  архитектуре
 – вертикальный  выступ 
на  стене  здания,  не  имеющий  базы  и  капители, 
одно  из  основных  средств  ритмичного  членения 
стены. 
 
Сәулеттегі 
жауырындық – 
ғимараттың 
қабырғасындағы  негізі  және  капителі  жоқ 
вертикаль  кертеш,  қабырғаны  ритмикалық 
мүшелеудің негізгі құралдарының бірі. 
Лотковый  спуск
 – простейшее  транспортное 
устройство  в  виде  наклонной  плоскости  с 
бортами,  по  которой  штучные  и  сыпучие  грузы 
перемещаются  под  действием  собственной  силы 
тяжести. 
 
Науалық  еңіс - 
дана  және  сусымалы  жүктер  өз 
ауырлық  күші  әсерінен  қозғалатын  жиектері 
бар  көлбеу  жазықтық  түріндегі  қарапайым 
тасымалдау құрылғысы. 
Лоток
 – 1) водовод  незамкнутого  поперечного 
сечения  с  безнапорным  движением  жидкости; 2) 
простое  транспортное  приспособление  в  виде 
наклонной плоскости с бортами, по которой груз 
перемещается под действием силы тяжести. 
 
Науа
 – 1) тұйықталмаған  көлденең  қималы, 
сұйық  тегеурінсіз  жылжитын  суағар, 2) жүктер 
өз ауырлық күші әсерінен қозғалатын жиектері 
бар  көлбеу  жазықтық  түріндегі  қарапайым 
тасымалдау құралы. 
Лучистое  отопление – 
вид  отопления,  при 
котором  большая  часть  тепла  в  помещение 
передается 
лучеиспусканием 
и 
частично 
конвекцией. 
 
Сәулелік  жылыту – 
бөлмеге  жылудың  көп 
бөлігі  сәуле шығару арқылы  және біраз бөлігі 
конвекция арқылы берілетін жылыту түрі. 
Люк
 – отверстие  в  сооружении,  корпусе 
агрегата,  машины,  палубе  судна,  фюзеляже 
самолета  и  т.п.,  обеспечивающее  доступ  внутрь 
них  для  монтажа,  обслуживания,  грузовых 
операций, прохода людей, освещения, вентиляции 
и др. целей. 
 
Люк (қақпақ) - 
жинақтау, қызмет көрсету, жүк 
тиеу  операцияларын  жүргізуге,  адамдардың 
өтуіне,  жарық  беруге,  ауаны  желдетуге  және 
т.б.  мүмкіндік  беретін  имараттағы  және 
агрегаттың,  машинаның,  кеме  палубасының, 
ұшақтың 
фюзеляжындағы 
және 
т.б. 
тұлғасындағы  саңылау. 
Люминесцентная 
лампа
 – газоразрядный 
источник  света  низкого  давления,  в  котором 
ультрафиолетовое  излучение  разряда  (обычно 
дугового) 
преобразуется 
с 
помощью 
люминофоров в видимое излучение. 
 
Люминесценттік 
шам – 
разрядтың 
ультрафиолетті 
сәулесі 
(әдетте 
доғалық) 
люминофорлар  көмегімен  көрінетін  сәулеге 
өзгертілетін  төмен  қысымды  газ  разрядты 
жарық көзі. 
Люнет  в  архитектуре
 – арочный  проем  в  своде 
или 
стене 
здания, 
ограниченный 
снизу 
горизонтально. 
 
Сәулеттегі  люнет – 
ғимараттың  тоғыспасы 
немесе 
қабырғасындағы 
астынан 
горизонталды шектелген дарбазалық ойық. 
Люфт-клозет
 — внутридомовая  теплая  уборная  с 
подземным 
выгребом, 
в 
который 
фекалии 
поступают  через  сточную  (фановую)  трубу, 
вентиляция  осуществляется  через  специальный 
люфт-канал,  примыкающий  к  обогревательным 
устройствам,  а  выгребной  люк  располагается 
снаружи. 
 
Люфт-клозет – 
үй  ішіндегі  жерасты  шұңқыры 
бар  жылы  әжетхана , онда  дәрет  ағымдық 
(фандық)  құбыр  арқылы  барады,  желдету 
жылыту 
қондырғыларының 
жанындағы 
арнайы  люфт-канал  арқылы  жүзеге  асады, 
шұңқырдың қақпағы сырт жақта орналасады. 

СНиП РК 1.01-32-2005 
 
91 
Магистраль – 
1)  главное  направление,  основная 
линия  путей  сообщения; 2) широкая  улица 
большого  города  с  интенсивным  транспортным 
движением; 3) главный  кабель  в  телеграфной  и 
телефонной  сети,  линия  электропередач; 4) 
главная 
труба 
в 
канализационной, 
водопроводной сети или сети теплоснабжения. 
 
Магистраль – 
1)  қатынас  жолдарының  басты 
бағыты,  негізгі  желісі; 2) қарқынды  көлік 
қозғалысы  бар  үлкен  қаланың  кең  көшесі; 3) 
телеграф  және  телефон  желілеріндегі  басты 
кабель, 
электр 
тасымалдау 
желісі; 4) 
канализация,  сумен  және  жылумен  жабдықтау 
желілеріндегі басты құбыр. 
Магистраль 
заземления 
(зануления)
 – 
заземляющий  (нулевой  защитный)  проводник  с 
двумя или более ответвлениями. 
 
Жерлендіру  (нөлдендіру)  магистралі – 
екі 
немесе одан көп тармақтары бар жерлендіргіш 
(нөлдік қорғаныш) сым. 
Магнезиальная  коррозия  бетона – 
коррозия 
бетона  в  результате  взаимодействия  цементного 
камня с растворами магнезиальных солей. 
 
Бетонның  магнезиалдық  тоттануы – 
цемент 
тасының  магнезиалдық  тұздар  ерітінділерімен 
өзара 
әрекеттесуі 
нәтижесінде 
бетонның 
тоттануы. 
Магнитное 
поле – 
одна 
из 
форм 
электромагнитного поля; силовое поле, основным 
отличительным  свойством  которого  является  то, 
что  оно  воздействует  только  на  движущиеся 
электрические  заряды  (в  т.ч.  на  проводники  с 
током),  а  также  на  частицы  и  тела,  обладающие 
магнитным моментом. 
 
Магниттік  өріс – 
электромагниттік  өріс 
түрлерінің  бірі;  негізгі  айрықша  қасиеті  тек 
қозғалыстағы  электр  зарядтарына  (соның 
ішінде,  тогы  бар  сымдарға),  сондай-ақ 
магниттік 
моментке 
ие 
бөлшектер 
мен 
денелерге әсер ететін күштік өріс. 
Майолика 
–  керамические  обожженные  изделия 
из  естественно  окрашенных  глин,  покрытые 
глухой  оловянной,  стронциевой  или  прозрачной  
свинцовой глазурью. 
 
Көркемқыш  - 
тығыз  қалайы,  стронцийлі  және 
қорғасын 
зертаспен 
жабындалған 
табиғи 
бояулы 
қыштан 
күйдіріп 
жасалған 
керамикалық бұйымдар. 
Макет
 – воспроизведение 
проектируемого 
объекта (изделия, здания) в условных материалах 
в  натуральном,  уменьшенном  или  увеличенном 
масштабе относительно реальных размеров. 
 
Макет – 
жобаланған 
нысанның 
(бұйымдардың,  ғимараттың)  нақты  көлеміне 
қатысты  шартты  материалдардан  натуралды, 
кішірейтілген  немесе  үлкейтілген  масштабпен 
жаңғыртылуы. 
Максимальная 
эксплуатационная 
нагрузка 
эскалатора – 
наибольшая возможная нагрузка от 
пассажиров на 1 м длины от лестничного полотна 
эскалатора. 
 
Эскалатордың 
максимальды 
пайдалану 
жүктемесі
 – эскалатордың 
баспалдақ 
тақтасының 1 м  ұзындығына  жолаушылардан 
түсуі мүмкін ең үлкен жүктеме. 
 
Малое  напряжение - 
номинальное  напряжение  не 
более 42 В,  применяемое  в  целях  уменьшения 
опасности поражения электрическим током. 
 
Шағын кернеу – 
электр тогымен жарақаттану 
қаупін  азайту  мақсатында  қолданылатын 42 В 
аспайтын номиналдық кернеу. 
Малярные  работы – 
нанесение  окрасочных 
составов 
на 
стены 
помещений, 
внешние 
поверхности конструкций  зданий  и  сооружений  с 
использованием  пигментов  и  жидких  связующих 
на 
водной 
и 
неводной 
основе, 
а 
также 
вспомогательных смесей. 
 
Сырлау  жұмыстары – 
бояу  құрамдарын 
бөлмелердің  қабырғаларына,  ғимараттар  мен 
имараттар  құралымдарының  ішкі  бетіне  сулы 
және  сусыз  негіздердегі  пигменттер  мен  сұйық 
байланыстырғыштарды,  сондай-ақ  көмекші 
қоспаларды қолдану арқылы жағу. 
Манипулятор 
– 1) устройство,  обычно  в  виде 
многозвенного 
механизма 
с 
захватным 
приспособлением  на  конце  (рабочий  орган), 
имитирующий  движение  руки  человека; 2) 
манипулятор в горном деле – основной механизм 
буровой 
каретки, 
предназначенный 
для 
перемещения    в  призабойном  пространстве 
автоподатчика 
с 
перфоратором 
(бурильной 
машины); 3) телеграфный  ключ,  применяемый 
при телеграфировании кодом Морзе. 
 
Манипулятор – 
1)  ұшында  адам  қолының 
қозғалысын  елестететін  қармағыш  құрал-
жабдығы бар, әдетте көпбуынды тетік түріндегі 
құрылғы; 2) кен жұмысындағы манипулятор – 
забой 
жанындағы 
кеңістіктегі 
автоілгерілеткішті  (бұрғылау  машинасының) 
перфораторымен  алмастыруға  арналған  бұрғы 
арбасының  негізгі  тетігі; 3) Морзе  кодымен 
телеграфтау  кезінде  қолданылатын  телеграф 
кілті. 
Мансарда 
–  чердачное  помещение  под  крутой 
(часто  с  изломом)  крыши,  используемое  обычно 
для жилья и в хозяйственных целях. 
 
Мансарда - 
әдетте 
тұрғынжай 
және 
шаруашылық  мақсаттар  үшін  қолданылатын 
төбе астындағы шатыржай. 
Мансардный   этаж   садового   дома 
(мансарда) — 
этаж 
для 
размещения 
помещений 
внутри 
свободного чердачного пространства. 
 
Бақша  үйінің  мансардалық  қабаты 
(мансарда) 
– 
бос  шатырасты  кеңістігінде  бөлмелер 
орналастыруға арналған қабат. 
Марка  материалов – 
условный  показатель, 
назначаемый 
обычно 
по 
основной 
эксплутационной 
характеристике 
или 
по 
главному  свойству  материала  (например,  число, 
соответствующее прочности материала на сжатие, 
 
Материалдардың 
маркасы - 
әдетте 
материалдың  негізгі  пайдалану  сипатамасы 
немесе  басты  қасиеті  бойынша  (мысалы, 
материалдың    сығымдалғандағы  беріктігіне, 
қаттылығына  сәйкес  келетін  сан)  немесе  басты 

СНиП РК 1.01-32-2005 
 
92 
по  твердости)  или  по  комплексу  главнейших 
свойств. 
қасиеттер  кешені  бойынша  тағайындалатын 
шартты көрсеткіш.  
Марка  строительных  материалов
 – показатель, 
устанавливаемый  техническими  нормами  по 
основной  эксплуатационной  характеристике  или 
по комплексу главных свойств материалов. 
 
Құрылыс материалдарының маркасы
 – негізгі 
пайдалану 
сипаттамасы 
бойынша 
немесе 
материалдардың  басты  қасиеттерінің  кешені 
бойынша 
техникалық 
нормалар 
арқылы 
белгіленетін көрсеткіш. 
Маркетинг
 – деятельность,  направленная  на 
удовлотворение  спроса  потребителей  в  товарах  и 
услугах. 
 
Маркетинг 
–  тауарлар  мен  қызмет  жөніндегі 
тұтынушылардың 
сұраныстарын 
қанағаттандыруға бағытталған қызмет. 
Маркировка
 – буквы, цифры, надписи, условные 
знаки  на  продукции,  ее  частях,  ярлыках, 
упаковке. 
 
Таңбалау - 
өнімде,  оның  бөліктерінде,  жазба 
қағаздарында,  орауларда  болатын  әріптер, 
цифрлар, жазулар мен шартты белгілер. 
Маскировочное освещение
 — освещение, наружное 
и внутреннее, общее или местное, не отключаемое 
в режиме полного затемнения. 
 
Бүркеме  жарықтандыру – 
толық  қараңғылау 
кезінде  ағытылмайтын  сыртқы  және  ішкі, 
ортақ немесе жергілікті жарықтандыру. 
Масляные краски – 
суспензии пигментов (или их 
смесей) и наполнители в олифах. 
 
Майлы  бояулар – 
пигменттердің  (немесе 
олардың 
қоспаларының) 
жүзгіндері 
және 
олифтердегі толтырғыштар. 
Масляные  лаки – 
растворы  высыхающих  и 
полувысыхающих  растительных  масел,  олиф  и 
природных смол в органических растворителях. 
 
Майлы  лактар – 
органикалық  еріткіштердегі 
кепкен 
және 
жартылай 
кепкен 
өсімдік 
майларының, 
олифтердің 
және 
табиғи 
шайырлардың ерітінділері. 
Масса – 
одна 
из 
основных 
физических 
характеристик  материи,  являющаяся  мерой  ее 
инерционных и гравитационных свойств. 
 
Масса  –
  инерциялық  және  гравитациялық 
қасиеттердің 
өлшемі 
болып 
табылатын 
материяның 
негізгі 
физикалық 
сипаттамаларының бірі. 
Массообмен – 
самопроизвольный  необратимый 
перенос 
массы 
какого-либо 
компонента 
в 
пространстве с неоднородным полем химического 
потенциала этого компонента. 
 
Масса  алмасу – 
қандай  да  бір  компонент 
массасының  осы  компоненттің  химиялық 
әлеуетінің біртекті емес өрісі бар кеңістіктегі өз 
бетінше тұрақты тасымалдануы. 
Мастики – 
применяемые 
в 
строительстве 
материалы 
в 
виде 
пластической 
смеси 
органического  вяжущего  вещества  с  добавками, 
обычно с тонкомолотыми наполнителями. 
 
Мастикалар - 
әдетте 
ұсақталған 
толтырғыштары 
бар 
қоспалармен 
органикалық  тұтқыр  заттың  пластикалық 
қоспасы  түрінде  құрылыста  қолданылатын 
материалдар. 
Материалы,  изделия  и  конструкции  привозные
 – 
привозная 
продукция 
промышленности, 
применяемая в строительстве. 
 
Тасымал 
материалдар, 
бұйымдар 
және 
құралымдар
 – құрылыста  қолданылатын 
тасымал өнеркәсіп өнімі. 
Материалы,  изделия  и  конструкции  местные
 – 
продукция 
местной 
промышленности, 
применяемая в строительстве. 
 
Жергілікті 
материалдар, 
бұйымдар 
және 
құралымдар
 – құрылыста  қолданылатын 
жергілікті өнеркәсіп өнімі. 

жүктеу/скачать 3,43 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: