Студент: Камардин Жамбыл



бет1/3
Дата25.11.2023
өлшемі38,67 Kb.
#125920
  1   2   3

Қазақстан Республикасының білім жəне ғылым министрлігі əл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті



Студент: Камардин Жамбыл

Оқытушы: Авсыдыкова Куралай Адылжановна

129 топ Сис



Халықаралық деңгейдегі теңсіздіктер көрсеткіші

Халықаралық деңгейде әртүрлі елдердегі теңсіздік деңгейін өлшеу үшін қолданылатын әртүрлі көрсеткіштер бар. Бұл көрсеткіштердің кейбіріне мыналар жатады:



Джини индексі:
Джини индексін 1912 жылы итальяндық социолог және статист Коррадо Джини жасаған. Ол бұл көрсеткішті халықтың табысы мен байлығын бөлудегі теңсіздікті өлшеу үшін ұсынды. Коррадо Джинидің есімі индекспен байланысты, дегенмен оның өзі бұл өлшемге сілтеме жасау үшін бұл атауды қолданбаған. Джини индексі кейіннен кеңінен танылды және көптеген елдерде әлеуметтік әділеттілік пен экономикалық теңсіздік деңгейін бағалау үшін қолданылады.
Джини индексі – белгілі бір халық немесе ел ішіндегі кірісті немесе байлықты бөлудегі теңсіздіктің сандық өлшемі. Джини индексі нақты үлестірудің біркелкі таралудан ауытқу дәрежесін өлшейді. Ол 0-ден 1-ге дейін ауытқиды, мұнда 0 толық теңдікті білдіреді (халықтың әрбір мүшесінің табысы немесе байлығы бірдей) және 1 толық теңсіздікті білдіреді (халықтың бір мүшесінде барлық табыс немесе байлық бар). Джини индексі неғұрлым жоғары болса, соғұрлым табыс немесе байлықты бөлудегі теңсіздік күшейеді. Джини индексі әлеуметтік әділеттілік пен экономикалық тұрақтылықты бағалау үшін кеңінен қолданылады.
Адам дамуының индексі (АДИ):
Адам дамуы индексін (АДИ) алғаш рет 1990 жылы Біріккен Ұлттар Ұйымы (БҰҰ) адам дамуы туралы есебінде әзірледі. Ол елдердің даму деңгейін өлшеу үшін ЖІӨ-ге (жалпы ішкі өнім) балама ретінде ұсынылды. RDI индексі тек экономикалық өсуді ғана емес, сонымен қатар білім беру, денсаулық сақтау және тұрғын үй сияқты дамудың басқа аспектілерін де өлшейді.
RFI индексі үш құрамдас бөлікті орташалау арқылы есептеледі: туу кезіндегі күтілетін өмір сүру ұзақтығы, білімнің орташа деңгейі және жан басына шаққандағы мемлекеттік кіріс деңгейіне негізделген нақты мәнде алынған байлық. Бұл 0-ден 1-ге дейінгі сандық мән, мұнда 1 дамудың идеалды деңгейіне сәйкес келеді.
АДИ тұрақты түрде жаңартылып отырады және БҰҰ адам дамуы туралы жыл сайынғы баяндамасында жариялайды. Ол елдер мен аймақтардың дамуын салыстыру мен талдаудың маңызды құралы болып табылады және үкіметтер мен саясаткерлерге тұрақты және инклюзивті дамуға бағытталған шешімдер қабылдауға көмектеседі..


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет