3-
кесте. Мыс қоры және мыстың кендердегі мөлшері дәлелденген елдер тізімі (Дерек алынды: USGS,
Mineral commodity Summaries).
Мемлекет
Қоры, мың.т
Әлемдік
қордағы
үлесі,%
Кендегі
Cu
мөлшері,%
Чили
119599
19,88
1,01
АҚШ
76176
12,66
0,65
Қытай
40000
6,65
1,0
Қазақстан
37000
6,15
0,45
Польша
22200
3,69
1,85
Заир
19400
3,23
3,97
Замбия
18000
2,99
2,75
Өзбекстан
15500
2,58
0,40
Индонезия
15366
2,55
1,28
Иран
10150
1,69
1,10
Кестеден ТМД елдері ішінде Қазақстан мен Өзбекстан, Еуропа елдерінен – Польша ең көп қорға ие елдер.
Мыстың негізгі шикізаты – сульфидті кендер. Қазіргі уақытта сульфидті кендерден барлық алғашқы мыстың
85-90% өндіріледі.
Мыс алудың негізгі көздері кендер және олардың байытылған өнімдері концентраттар – екіншілік шикізаттар. Мысты алудың
жалпы көлемінің 40
% жуығы қазіргі кезде екіншілік шикізат үлесіне тиісілі. Мыс кендері толығымен полиметалл кендеріне жатады. Мыстың
монометалды кені табиғатта жоқ. Кендердегі мыстың бағалы серіктеріне 30 шақты элементтер жатады, олардың
негізгілері: мырыш, қорғасын, никель, кобальт, алтын, күміс, платина тобының металдары, күкірт, селен, теллур,
кадмий, германий, рений, индий, таллий, молибден, темір.
Мыс кендерінің бағалылығы олардың құрамында бағалы металдардың және сирек металдардың – селен, теллур,
рений, висмут және басқа болуымен жоғарылайды.
Пирометаллургиялық мыстың 1 тоннасында 200 г алтын, 2 кг-ға дейін күміс болады. Электролиз нәтижесінде
бұл бағалы металдар шламдар түрінде бөлінеді.
Шлам – ұнтақталған қатты металл, ары қарай таза алтын мен күмісті бөлу үшін және алу үшін өңделеді. Мысты
рафинирлеу кезінде алынған алтын мен күмістің бағасы толығымен электролиз жүргізуге кеткен шығынды жаба алады.
Осы процестің схемасы былай: анодты процесте мыс еріп электролитке
өтеді:
Достарыңызбен бөлісу: |
