Индикаторлар деп электролит ерітінділеріне қосылғанда түстерін өзгертетін әлсіз органикалық қышқылдар не негіздерді айтады.
Мысалы, фенолфталин әлсіз органикалық қышқыл (HJnd), оның диссоциалану теңдеуін жазсақ:
Түссіз таңқұрай
Егер ерітіндіге сілті ерітіндісін құйсақ, тепе-теңдік оңға ығысады, өйткені индикатордың H+ ионымен электролиттің ОH- иондары бірігіп, әлсіз электролит су түзеді, ерітінді түсі таңқурай түсіне боялады.
Ал, қышқылдық ортаны анықтау үшін әлсіз органикалық негіздерді пайдаланады.
|
Ері
тіндінің
реакциясы
|
Қышқыл
| | | | |
Бейтарап
|
Сілтілік
| | | | | |
(Нॱ)
| | | | | | | | | | | | |
pH
|
0
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
14
| |
Қышқылдық өседі сілтілік өседі
| | | | | | | | | | | | |
Ері
тіндінің
реакциясы
|
Қышқыл
| | | | |
Бейтарап
|
Сілтілік
| | | | | |
(Нॱ)
| | | | | | | | | | | | |
pH
|
0
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
14
| |
Қышқылдық өседі сілтілік өседі
| | | | | | | | | | | | Күшті қышқылдар мен негіздер ерітінділеріндегі рН-тың есептеп шығарылуы
Күшті қышқылдардың (HCl,HBr,HJ,H2SO4,HNO3,HClO3,HClO4, және т.б) сулы ерітінділері 100% диссоциациялануына байланысты, сутек иондардың концентрациясы қышқыл концентраиясын тең болады.
[H+] = C қышқыл, рН = -lg C қышқыл
Күшті негіздер де осыған сәйкес: [OH-] = Cнегіз; pOH = -lgCнегіз
[H+]=
Сонда,
pH = -lg
= lgKw + lgCнегіз
Әлсіз қышқылдар мен негіздер ерітінділеріндегі рН-ың шығарылуы
Әлсіз қышқылдар мен әлсіз негіздердің, күшті қышқылдар мен күшті негіздердін айырмашылығы сулы ерітіндіде өте аз мөлшерде диссоциацияланатындығында, сондықтан бұлардағы
рН-ты диссоциация константасын ескере отырып есептеп шығарады.
Әлсіз қышқылдар үшін
HAn ↔ H+ + An- ,
Kқышқыл=
[H+] = [An-] концентраиялары бір негізді қышқылдар үшін тең болғандықтан, тепе-теңдігі басқа түрде жазуға болады,ол:
Kқышқыл=
бұдан, [H+]=
демек, рН=- lg Kқышқыл - lgCқышқыл немесе рН=
Әлсіз негіздер үшін:
KtOH- → Kt+ + OH-, Kнегіз=
[OH]=
pOH = - lg Kнегіз- lg Cнегіз = pKнег - lgCнег
http://melimde.com
Достарыңызбен бөлісу: |
