Төл сөз жә не ав тор сө зі Сөйлеушініңөзсөзініңішіндебіреудіңайтқансөзінешбірөзгертпей,солай
тылғанкүйіндеберуін
төл сөз дейміз.Мысалы:
ДинабірсөзіндеАсанға: –Талабыңбарекен,бірақталапәліөнеремес,–дегенболатын. Бұлмысалдағы
Талабыңбарекен,бірақталапәліөнеремес дегенсөздер–
Динаныңөзаузынаншыққантөлсөзі.Мұнысөйлеушісолайтылғанкүйіндежет
кізіпотыр.
Төлсөзбенбайланыстыайтылғансөйлеушініңөзсөзін
ав тор сө зі дейміз.
Жоғарыдаалынғанмысалдағы
ДинабірсөзіндеАсанға,дегенболатын –автор
сөзі.Мұндасөйлеушітөлсөздікімайтқаны(Дина)жәнекімгеқаратыпайтқаны
(Асанға)жайындатүсінікбереді.
Төлсөзбенавторсөзі«де»көмекшіетістігіарқылыбайланысады,олүнемі
авторсөзініңқұрамындаболадыжәне
деді,дейді,деп,деген,дегенекен(бола тын),дейжаздады,дегендей, т.б.тұлғадақолданылады.
4. Бе ріл ген сөй лем дер ді төл сөз бен ав тор сө зі не ай нал ды рып жа зың дар.
л гі: Ежелгі адамдар: «Жер жазы», – деп болжаан. 1500 жыл ға дей ін адам дар дың көп ші лі гі Жер әлем нің ор та сын да ор на-
лас қан деп ой ла ған. 1473–1543 жыл дар ара лы ғын да өмір сүр ген по ляк ға лы мы
Ни ко лай Ко пер ник Күн әлем нің ор та сын да ор на лас қа нын, ал Жер өз ге ға лам-
шар лар мен бір ге Күн ді ай на лып жү ре ті нін дәлелдеді.
(«С ра жә не жау ап» эн цик ло пе дия сы нан) 5. Эн цик ло пе дия лар мен ғаламтордан Жер ту ра лы қы зық ты де рек тер жинақтаңдар.
6. Жинаған де рек теріңді қатысты рып, шағын мәтін жа зың дар. Төл сөз бен автор сөзін
ажыратыңдар.