VIIБӨЛІМ.КӨЛІКЖƏНЕЖОЛБЕЛГІЛЕРІ
83
5.
Қан дай жол бел гі ле рін бі ле сің дер? Жол бел гі ле рі нің таң ба ла ры бой ын ша «Таң ба да ғы
ақ па рат» де ген та қы рып та мә тін жа зың дар.
§53. Кө лік тің пай да бо лу та ри хы
1.
Мә тін ді тү сі ніп оқың дар. Өт кен са бақ та ғы сұх бат тан бұл мә тін нің құ ры лы мын да қан-
дай ай ыр ма шы лық бар еке ні не на зар ау да рың дар.
Көліктіңпайдаболутарихы
Адам ба ла сы ежел ден қыс қа мер зім де ұзақ
қа шық тыққа же ту, өз жұ мы сын же ңіл де ту,
ең бек өнім ді лі гін арт ты руды армандаған.
Олар жо лау шы жә не жүк та сы мал дау үшін
ме ха ни ка лық құ рыл ғы лар жа са й бас та ды.
Ең ал ғаш өз ді гі нен қоз ға ла тын бу мен
жү ре тін кө лік 1769 жы лы Фран ция ның со ғыс ми ни ст рі Этьен-Фран цуа ның
тап сыр ма сы мен құ рас ты рыл ды. Бу кө лі гін Ни ко лас Джо зеф Каг нот пен
әс ке ри ме ха ник Бре зин Па риж де құ рас ты рып шы ғар ды. Бес тон на ға дей ін
жүк тиеу ге бо ла тын бұл кө лік са ға ты на 4 ша қы рым ды ға на ба ғын ды ра ала тын
еді. Кө лік тің осал же рі те же гі ші бол ған. Осы ның ке сі рі нен бір не ше рет жол
апа ты на ұшы рап, нә ти же сін де 1771 жы лы кө лік ті шы ға ру тоқ тал ған. Со ған
қа ра мас тан, Каг нот тың кө лі гі та рих тағы ең ал ғаш қы кө лік болып санала ды.
Ал жа нар май мен жү ре тін ал ғаш қы кө лік ті жа сап шы ғар ған – Карл Бенц.
Ол 1885 жы лы үш дөң ге лек ті, үш орын дық ты кө лік жа сап шы ғар ды. Үш дөң-
ге лек ті кө лік ың ғай сыз дау бол ған соң, 1893 жы лы қоз ғалт қы шы үш ат кү ші не
тең төрт дөң ге лек ті ав то кө лік ой лап тап ты. Ол – Мер се дес Бенц кө лік те рі нің
ата сы, тұң ғыш шы ға ру шы сы.
Қа зір гі кө лік тер дің кү ші 40 ат тың кү ші не тең.
(https://surak.szh.kz/249236/)
1. Өз ді гі нен жү ре тін ал ғаш қы кө лік ті кім ой лап тап ты?
2. Жа нар май мен жү ре тін ал ғаш қы кө лік ті жа сап шы ғар ған кім?
3. Қалай ойлайсыңдар, көліктің адамзатқа зиянды жағы бар ма?
Сынесімдермағынасынақарай2-гебөлінеді:1)сапалықсынесімдер;2)қа-
тыстықсынесімдер.
Негізгісынесімдерденжасалып,заттыңсанынтікелейанықтайтынсынесімнің
түрі
Достарыңызбен бөлісу: