Табиғи кешендердің қандай түрлері бар. Табиғи кешендердің құрамдас бөліктері
жүктеу/скачать 132,99 Kb.
|
12 лекция геоморф
- Бұл бет үшін навигация:
- Айырмашылықтар
бір жүйеТабиғи кешен – шығу тегі, даму тарихы және қазіргі құрамы жағынан ұқсас аумақ. Оның біртұтас геологиялық іргетасы, жер үсті және жер асты сулары, топырақ пен өсімдік жамылғысы, жануарлар мен микроорганизмдер ұқсас. Табиғат кешендері бұрыннан қалыптасқан, бірақ бастапқыда олар ұзақ даму жолынан өтіп, табиғи сипатқа ие болды. Олар бір-бірімен өте тығыз байланысты және бір компоненттің өзгеруі екіншісіне тікелей әсер етеді. Бұл біртұтас жүйенің бар екендігін растау ретінде қызмет ете алады. негізін қалаушыРесейде бұл саланы зерттеудің негізін салушы Л.С. Берг. Ол кешендерді ұқсас белгілері бойынша, мысалы, рельефтің бір сипаты бойынша анықтады. Мұндай кешендерге ормандар, шөлдер немесе далалар мысал бола алады. Ғалым табиғи кешен бөліктерден тұратын және оларға әсер ететін тірі ағзаға өте ұқсас екенін атап өтті. АйырмашылықтарТабиғи кешендердің өлшемдерін салыстыратын болсақ, олардың бір-бірінен айтарлықтай айырмашылығы бар екенін көреміз. Мысалы, Жердің бүкіл географиялық қабығы да оның неғұрлым шектеулі өкілдері – материктер мен мұхиттар сияқты табиғи кешен болып табылады. Тіпті айдындар мен тоғандар да табиғи кешен болып саналады. Қазіргі әлемде географиялық қабық физикалық географияның негізгі зерттеу объектісі болып табылады. Табиғи кешен неғұрлым аз болса, соғұрлым оның қасиеттері біртекті болады. Бірақ бұл ауқымды табиғи кешендердің табиғи жағдайлары гетерогенді дегенді білдірмейді. табиғи ингредиенттерЖалпы Жер – аймақтық және аймақтық емес табиғи кешендердің жиынтығы. Аймақтық емес белдеулер рельефпен қосылып, негіз қызметін атқарса, зоналық аймақтар олардың үстінде жатқан сияқты. Бір-бірін біріктіріп, толықтыра отырып, олар пейзаж жасайды. Зоналық кешендер. Жер шар тәріздес болғандықтан, ол Күнмен біркелкі қызады, соның нәтижесінде бұл фактор түзіледі. Ол негізінен географиялық ендікке байланысты (экватордан полюстерге дейінгі қашықтыққа жылудың мөлшері азаяды). Осылайша, географиялық белдеулер пайда болады, олар әсіресе жазық жерлерде жақсы көрінеді. Бірақ біркелкі емес жерлерде (мұхиттар, таулар) биіктігі мен тереңдігіне байланысты айырмашылықтар бар. Аймақтық табиғат кешендерінің мысалы ретінде дала, тундра, тайгаларды алуға болады. Аймақтық емес. Дәл осындай фактор жер бетіндегі топографияға әсер ететін жердің ішкі қабаттарында болатын процестерге байланысты. Осының арқасында физиологиялық елдер деп аталатын аймақтар пайда болды (Орал таулары, Кордильера және т.б.). жүктеу/скачать 132,99 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|