Табиғи қорлар табиғи ортаның, қоғамның материалдық және рухани мұқтажын қамтамасыз ету үшін, өндірісте пайдаланылатын бөлігі

• Табиғи ресурстар

Табиғи қорлар - табиғи ортаның, қоғамның материалдық және рухани мұқтажын қамтамасыз ету үшін, өндірісте пайдаланылатын бөлігі.

• Табиғи қорлар - табиғи ортаның, қоғамның материалдық және рухани мұқтажын қамтамасыз ету үшін, өндірісте пайдаланылатын бөлігі.

• Табиғи ресурстар

• Күн радиациясы, жел энергиясы, толқындар,
• Су, ауа

• Қалпына келетін

• Қалпына
• келмейтін

• жануарлар, өсімдіктер, топырақ құнарлығы

• Пайдалы қазбалар

• сарқылмайтын

• сарқылатын

• ТР сарқылуы табиғаттағы ресурстардың қорлар мөлшері мен оларды адамның шаруашылықта пайдалануымен өлшенеді

• ресурспен қамтамасыз ету –ресурс мөлшері мен пайдалану мөлшерінің қатынасы
• қанша жылға жететіні немесе қорлардың жан басына шаққандағы мен есептеледі.

дүние жүзі жер қорларының ауданы- 13,4 млрд. га.

• дүние жүзі жер қорларының ауданы- 13,4 млрд. га.
•  Қазақстан Республикасының жалпы жер қоры 272,5 млн. га құрайды (әлемде 9-орын).
• жер қорларымен жан басына қамтамасыз етілуі: 16 га
• жер қорларымен жан басына қамтамасыз етілуі:
• Австралия (40,4 га), РФ (11,8 га), Жапония (0,3 га)

• Жер қоры —мемлекеттің аумағындағы бүкіл жер құрамы.

Орман ресурстары

• Қорлары мен ауданы бойынша: Ресей, Бразилия, Канада, АҚШ, Қытай, Индонезия
• Қамтамасыз етілуіне қарай:
• Камбоджа (69%),
• Бразилия (66%),
• Индонезия (60%),
• Малайзия (54%),
• Канада (49%),
• Ресей (45%)

Су ресурстары

• дүние жүзі мұхит (94,0 %)
• жер асты сулары (4,3 %)
• мұздықтар (1,7 %)
• жер беті сулары (0,03 %)
• атмосферадағы булар (0,001%)
• Табиғи су
• тұщы (~2%), минералданған және тұзды
• (~ 98%).

Су ресурстарымен қамтамасыз етілуі

• Бразилия, Ресей, АҚШ, Канада, Индонезия, Қытай, Колумбия
• шекаралық ағыс:
• Кувейт (100%), Ресей (4,3%).
• Трансшекаралық ағыс қандай эко мәселе тудыру мүмкін?

Тұщы су тапшылығы

• 2,8 млрд. адам
• (әлем халқының 40% )
• су тапшылығына ие.

Минералды ресурстар

• литосферадағы пайдалануға жарамды құрамдас бөліктер).
• Қазақстан – жердегі  минералды – шикізат   базасына  бай   елдердің  бірі. Әлемдегі  алынатын  55 түрлі  пайдалы  қазбалардың  ( олардың  29 –ы металдар) Қазақстанда  39 –ы  алынады. Салыстырмалы  түрде  алсақ  жоғары  көрсеткіштер  тек  Ресейде – 49, Қытайда – 45, Аустралия  және  АҚШ – 42, Бразилия – 41  түрлі  пайдалы  қазбалар  өндіріледі.

Энергияның альтернативті көздері

• Жел энергиясы,
• Күн энергиясы,
• Геотермальды энергия,
• Су энергиясы,
• Биомасса, биогаз

Био ресурстар

• Био ресурстарды бағалауда келесі ұғымдар пайдаланылады:
• Биомасса – барлық тірі ағзалардың массасы
• жалпы -1,3 трлн.т, құрлықта-1265 млрд.т, суда-35 млрд.т.
• Биоөнімділік – уақыт бірлігі ішіндегі биомассаның өсімі

Рекреациялық ресурстар

• Туризм мен демалыста пайдаланылатын ресурстардың жиынтығы.
• табиғи кешендер
• мәдени-тарихи ескерткіштер

Табиғат тты пайдалану

• қоғамның материалдық қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін табиғи ресурстарды пайдалану үрдісі .
• кәзіргі таңда табиғат ресурстары экстенсивті түрде пайдалануда.

• Ресурсты циклдың сызба-нұсқасы

• адам

• Жаулап алу

• Қайта өндіру

• Игеру

• Бөлу

• ТАБИҒАТ

Тиімді пайдалану:

• Адамның ресурстарды ұтымдылығына қарай максималды түрде пайдалану.
• өндірісті ресурстарды сақтау технологияларға көшіру:
• табиғи ресурстарды толығымен пайдалану;
• табиғи ресурстарды қалпына келтіру;
• өндіріс қалдықтарын қайта өндіру.

Табиғи ресурстарды қайта өндіру нәтижесі:

• алғашқы шикізатқа деген сұраныстың төмендеуі
• қоршаған ортаның ластануының төмендеуі
• шикізатты қайта өндіруге жұмсалатын энергияның қысқаруы

Тиімсіз пайдаланудың нәтижесінде:

• Территория деградациясы мен табиғи ресурстардың таусылуы.

жүктеу/скачать 3,68 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: