Қорытынды: Тұлғаның дамуында қарым-қатынастың орны ерекше. Қарым-қатынассыз қоғам ыдырап кетеді. Адамның психикасы айналасындағылармен қарым-қатынас жасау процесінде ғана қалыптасады, қоғамдық тәрбие арқылы адам белгілі мазмұнға ие болады. Қарым-қатынас жасау мүмкіндігінен айырылған адам ойдағыдай дами алмайды. Қарым – қатынас дегеніміз - тіл арқылы пікір алмасу. Адамдардың қарым-қатынасы ақпарат алмасудың жеке дара жағдайына айналады. Сөйлеу құралдарымен қатар адамдарда қарым-қатынастың сөзден тыс жолдары бар: келбет, ым, мимика т.б. Жануарлар дүниесінде келбет, сыртқы көрініс, дене құрылысы, түс, иіс мағыналы ақпараттық сигнал қызметін атқарады. Адам өмірінің аса бір қажеттілігі ретінде қарым-қатынас процесін қарастырсақ болады, себебі адам қоғамнан тыс өмір сүре алмайды. Басқа адамдармен қарым-қатынасқа түсу мәлімет алмасу ол өте қажет, алайда бұл жерде де қарым-қатынасқа түсетін адамдардың өздеріне тікелей байланысты, яғни дұрыс мәліметтерді қабылдап, бұрысын ысырып тастай алу керегін таңдай алу қабілетінің болуы да өте маңызды. Жоғарыда келтірген мысалдардан, өзіміз көріп отырғандай, қарым- қатынас тек коммуникативті құрал ғана емес, адамның тұлға болып қалыптасуында, ой өрісінің дамуында, көкжиек танымының шыңдалуында маңызды рөл атқаратындығын байқадық.
Сиқырлы қобдиша» жаттығуы. Нұсқау: Қатысушылар шеңбер құра отырады. Ортада сиқырлы қобдиша тұрады. Сыйлықтар – қағазға жазылған адамгершілік қасиеттер.
Жаттығу шарты: Қобдишадан әр қатысушы кезекпен бір сыйлықты таңдап алып, ішінде жазылған сөзді лайықты деп санаған адамға сыйлайды.
"Біз нені жаксы кореміз?" "Қоршаған ортамен өзара әрекеттестікке түскенде біз әншейінде олардың бізге ұнайтынын немесе ұнамайтынын байқаймыз. Көбінесе бұл бағаны біз адамдардың ішкі қасиеттерімен байланыстырамыз. Қане адамдардың қандай қасиеттерін бағалаймыз және қабылдаймыз осы туралы айтып өтейік.
Тапсырманы жазбаша орындаймыз. Бір парақ алып, топ ішінен көп жарынан саган ұнамды көрінетін кісіні таңдаймыз. Бұл кісідегі саған ерекше унайтын бес касиетті белгіле. Сонымен адамнын өзін белгілемей, ол кісіде саған ерекше ұнайтын бес қасиетті жаз. Бастадық!
Уакыттарың бітті. Енді өтінемін, кезекте Ө3 сипаттарыңды оқыңдар, ал біз бәріміз оның қай кісіге келетінін аныктап көрелік.
Ал, енді кім бастайды! Сол жактан оңға карай бастауымызға болады. Бастадык.
Ал, енді казір қорытынды жасауға болады. Катысушылардын кайсысын біз тезірек таныдық, яғни ең танымал адам қатарында кім болды?"