3. Математика бойынша анықтама әдебиет. Математиканы оқыту процесінде анықтама әдебиет те өзіндік орын алады. Оқушылар онымен жұмыс істеуге машықтанулары тиіс. Себебі әр алуан саладағы жұмысшылар, инженерлер, экономистер және т. б. күнделікті қызметтерінде анықтама әдебиетті қарауға мәжбүр болады.
Екінші жағынан, программалық материалдың бәрін бірдей есте сақтау мүмкін емес. Адам өзіне ең қажетті, күнделікті өмірде жиі кездесетін материалды ғана есіне ұстайды. Осындай кейбір ұмытылып қалған, болмаса еске сақтауға қиын формулаларды, тұжырымдамаларды, есеп шығарудың әдіс-тәсілдерін анықтама әдебиеттен қарауды өмірдің өзі үйретеді. Сондықтан анықтама әдебиет қалың көпшілікке арналып жазылады.
Мектеп математикасына арналып жазылған әдебиет (мәселен, А.Г.Цыпкин. Справочник по математике для средней школы. М., «Наука», 1979) негізінен басты мағлұматтарды (анықтамаларды, формулаларды, алгоритмдік ережелерді), орта мектеп математикасында қарастырылатын теоремаларды дәлелдеу әдістері мен есептерді шығару тәсілдерін қамтиды. Сонымен бірге мектеп математикасында қарастырылмайтын, бірақ программалық материалды терең тусінуге көмектесетін қосымша мәселелер (мысалы, бүтін сан мен көпмүшелердің бөлінгіштігі, Евклид алгоритмі, алгебраның негізгі теоремасы, екінші ретті қисықтар және т.б.) қамтылуы мүмкін. Анықтама әдебиетті пайдалануды жеңілдету үшін басында оның егжей-тегжейлі мазмұны, ал соңында — алфавиттік көрсеткіш, сондай-ақ тиісті сілтемелер беріледі.
Анықтама әдебиеттің тағы бір пайдасы, онда маңызды терминдер мен ұғымдарға түсіндірмелер бар. Бұл түрғыдан алғанда анықтама әдебиет математикалық мағлүматтар мен ұғымдардың сөздігі ролін атқарады. Кейбір тараулар мен тақырыптарға арналып тарихи мағлұматтар беріледі.
Кейбір анықтама әдебиетте математикалық ұғымдар, теоремалар, есеп шығару әдістері мысалдармен толықтырылып, теориялық материалды шегелей түседі.
Қорытынды
Барлық жас ұрпаққа толық орта білім беру - қазіргі уақытта мұндай міндетті орта білім беру ұйымдарының барлық түрлері шешуде. Бұл сұрақтың өзегі - жаңашыл, революциялық. Бұл оқушылардың барлығы бірдей уақытында білім ала алмайды деген ғасырлар бойғы және табанды пікірді жоққа шығарады. Біздің педагогиканың балаға деген оптимистік көзқарасы кеңестік мектептің көп жылдық тәжірибесімен дәлелденді. Білім берудің тиімділігін үнемі арттыру арқылы бүкіл жас ұрпаққа білім мен дамуды қамтамасыз етуге болады. Тиімділікті арттыру дегеніміз - аз күш жұмсап үлкен нәтижеге жету. Оқыту тиімділігі тұжырымдамасын анықтауда кеңестік дидактикада қабылданған білім беру мәні тұжырымдамасынан шығу қажет.
Кеңес мектебіндегі білім беру оқушыларды білім, білік және дағдылар жүйесімен қаруландыруға, олардың санасы мен мінез-құлқын қалыптастыруға, оқушылардың танымдық қабілеттерін дамытуға бағытталған. Осының бәрінде кеңестік дидактика студенттердің өзіндік белсенділігіне үлкен мән береді. Оқыту туралы осы түсінікке сүйене отырып, тиімді оқыту барлық студенттерді белсенді танымдық іс-әрекетке тартуды қамтамасыз ететін оқу процесінің осындай ұйымдастырылуы мен әдістемесін болжайды деп айтуға болады. Осы іс-әрекет барысында білімді игеруде, студенттерді жан-жақты дамытып, тәрбиелеуде максималды нәтижеге қол жеткізіледі.
Әлеуметтік тәжірибе - бұл адамзат объективті дүниені тану процесінде жинақталған іс-әрекеттер жиынтығы, т.а. оны «объектілендіру» нәтижесінде. Әлеуметтік тәжірибе білім беру мазмұнының аналогы бола отырып, мазмұнның төрт түрінің жүйесі болып табылады: 1) табиғат, қоғам, технология, адам және қызмет әдістері туралы білім; 2) қызмет әдістерін жүзеге асыру тәжірибесі, т.а. олар туралы білімді жүзеге асыру; 3) шығармашылық қызметтің тәжірибесі; 4) әлемге және оның объектілеріне эмоционалды-сенсорлық қатынас тәжірибесі. Сондықтан білім мазмұны бірдей өзара байланысты элементтерден тұрады.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
Зайденман И. Д., Маргулис А. Я. Математика в сетевом планировании. М., Знание, 1967.
Калужнин Л. А., Сущенский В. И. Преобразования и перестановки. М., Наука, 1979.
Жолымбаев О.М., Берікханова Г.Е. Математика. 2004.
Мудров В. И. Задача о коммивояжере. М., Знание , 1969.
Столяров И. А. Математика помогает экономисту. М., Экономика, 1977.
Достарыңызбен бөлісу: |