Тақырыбы: Нефрон, сүзу және кері сору түсініктерінің маңызын сипатта
Нефрон — бүйректің құрылымдық және функционалды бірлігі, онда қан сүзіліп, несеп шығарылады
жүктеу/скачать 230,66 Kb.
|
Ñ?Æ ¹1 Òà?ûðûáû Íåôðîí, ñ?çó æ?íå êåð³ ñîðó ò?ñ³í³êòåð³í³? ìà?û
- Бұл бет үшін навигация:
- 4 бөліктен тұрады
- Несеп түзілуі
| Нефрон — бүйректің құрылымдық және функционалды бірлігі, онда қан сүзіліп, несеп шығарылады.
⇒ Нефрон = гломерулус + түтікшелер ⇒ Бүйректе 1 миллионға жуық нефрон бар: ⇒ 85% — кортикальды ⇒ 15% — juxtamedullary («juxta» = «туралы») 4 бөліктен тұрады: Бүйрек корпускуласы: оның ішінде жинақталған түтікшенің капиллярлық гломеруласын (шұмағы) орналасқан. − (Bowman’s capsule) Боуманның капсуласы Проксималды жинақталған түтік (proximal convoluted tubule) Генле ілмегі (loop of Henle) Дистальды жинақталған түтік (distal convoluted tubule) тағы суретте: — (collection duct) Жинау түтігі — нефронға жатпайды — (ascending limb of loop of Henle) Генле ілмегінің жоғарылауы — (descending limb of loop of henle) Генле ілмегінің төмен түсуі Бүйрек артериясының ағып кетуі артериолаларға, содан кейін капиллярларға бөлініп, бүйрек капсуласының гломеруласын (шұмағын) құрайды. Капиллярлар эфферентті артериолада жиналады, ол қайтадан жинақталған түтікшелерді қоршайтын капиллярлар торына енеді. Содан кейін капиллярлар бүйрек тамырына қан өткізетін тамырларды құрайды. Несеп түзілуі Несеп бүйректе қаннан түзіледі, ол бүйрекке жақсы жеткізіледі. Несеп түзілуі екі кезеңде жүреді — фильтрация және реабсорбция (реабсорбция). Бірінші кезеңде қан плазмасы мальпигиялық гломеруланың капиллярлары арқылы нефрон капсуласының қуысына сүзіледі. Гломерули капиллярларындағы қан қысымының жоғарылауына байланысты қан плазмасында орналасқан әртүрлі заттар мен су мен ұсақ молекулалар капсуланың бүйрек түтігінен басталады. Осылайша, бастапқы зәр пайда болады, ол құрамында қан плазмасына жақын (ақуыздар болмаған кезде қан плазмасынан ерекшеленеді) және құрамында несепнәр, зәр қышқылы, аминқышқылдары, глюкоза және дәрумендер бар. Тұндырылған түтікшелерде бастапқы зәр қанға сіңіп, екінші (соңғы) зәр түзіледі. Су, аминқышқылдары, көмірсулар, дәрумендер және кейбір тұздар қанға қайта сіңеді. Екінші реттік зәрде несепнәр (65 есе) мен зәр қышқылы (12 есе) бастапқы зәрмен салыстырғанда бірнеше ондаған есе артады. Калий иондарының концентрациясы 7 есе артады. Натрийдің мөлшері іс жүзінде өзгеріссіз қалады. жүктеу/скачать 230,66 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|