Тақырыбы: Түркі өркениеті және Ұлы Жібек жолы
Ислам дінінің таралуы және оның түркі мәдениетіне ықпалы
жүктеу/скачать 108,86 Kb.
|
ИС 24-02 группасының оқушысы Маутқанов Айәділдің СӨЖ 5 апта
- Бұл бет үшін навигация:
- Түркі сопылық дәстүрі және Қожа Ахмет Яссауи
- Түркілердің исламға қосқан үлесі
Ислам дінінің таралуы және оның түркі мәдениетіне ықпалыИслам дінінің түркі әлемінде таралуыVIII ғасырдан бастап, ислам діні түркі халықтары арасында тарала бастады. Бұл процесс негізінен саудагерлер, сопылар және араб жауынгерлері арқылы жүрді. Түркілердің исламды қабылдауы олардың рухани және мәдени өмірінде үлкен өзгерістерге әкелді. Ислам діні түркілердің дүниетанымы мен өмір салтына жаңа бағыт берді. Бастапқыда түркілердің бірқатары исламды баяу қабылдады, себебі олардың ежелгі діни жүйесі Тәңіршілдік өте терең тамыр жайған болатын. Алайда уақыт өте келе, ислам түркілердің рухани және мәдени өмірінің ажырамас бөлігіне айналды. Түркілер арасында исламның таралуы олардың мәдениеті мен әдебиетіне, сондай-ақ құқықтық және әлеуметтік жүйелеріне әсер етті. Кенжетай Д. «Қожа Ахмет Иасауидің дүниетанымы» еңбегінде исламның түркілер арасында таралуының рухани аспектілері зерттелген. Қожа Ахмет Яссауи исламды түркілердің дәстүрлі мәдениетімен байланыстырып, жаңа рухани бағыт ұсынды. Бұл бағыт түркілердің исламға жақын болуына және оның негізгі принциптерін түсінуге ықпал етті. Түркі сопылық дәстүрі және Қожа Ахмет ЯссауиИсламның таралуымен қатар, түркі халықтары арасында сопылық ілімдер кеңінен дамыды. Сопылық бағыт исламның рухани және ішкі әлеміне терең бойлауға негізделген болатын. Түркілер арасында сопылықтың ең көрнекті өкілі – Қожа Ахмет Яссауи болды. Оның ілімдері түркі халқының рухани өмірінде ерекше орын алды. Қожа Ахмет Яссауидің ілімдері тек діни бағытта ғана емес, сондай-ақ әлеуметтік және мәдени өмірде де маңызды рөл атқарды. Оның «Диуани хикмет» атты шығармасы түркі әлемінің рухани мұрасына айналды. Бұл шығармаларда Қожа Ахмет Яссауи адамзаттың ішкі әлемі мен Тәңірге деген сенімнің тереңдігін сипаттап, адам мен қоғамның рухани дамуына шақырды. Тұрсынбайұлы Қожа Ахмет Яссауидің рухани ілімдерін зерттеуде көптеген ғалымдар еңбектер жазды, олардың қатарында Кенжетай Д. еңбектері ерекше орын алады. Бұл еңбектер түркі сопылық дәстүрінің түркі өркениетіне әсерін терең түсінуге мүмкіндік береді. Түркілердің исламға қосқан үлесіТүркілер ислам әлеміне зор үлес қосты. Олар исламның таралуына ықпал етіп қана қоймай, ислам мәдениетінің дамуына да үлкен үлес қосты. Түркілердің арасында ғалымдар, жазушылар, архитекторлар және мемлекет қайраткерлері ислам өркениетінің дамуына айтарлықтай үлес қосты. Олар исламның ғылыми және мәдени бағыттарын дамытуда маңызды рөл атқарды. Орта ғасырларда түркі ғалымдары математика, астрономия, медицина және философия салаларында зор жетістіктерге жетті. Бұл ғалымдар ислам әлемінде танымал болып, олардың еңбектері көптеген елдерде пайдаланылды. Түркілер салған мешіттер, медреселер мен кесенелер ислам мәдениетінің жарқын үлгілері болып табылады. жүктеу/скачать 108,86 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|