Тақырыбындағы халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары


Krs . Mazlumun ahı indirir sahı.  KZ



Pdf көрінісі
бет95/548
Дата07.01.2022
өлшемі7,82 Mb.
#20554
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   548
Байланысты:
2

Krs

. Mazlumun ahı indirir sahı. 



KZ

Jeyimnin köz jasınan köktegi perişte titirkenedi. 

Паремияларға тән тұрақтылық қасиет  оларды ұлттық мәдениеттің  константтары жасайды, сол арқы-

лы тілдік ұжымның алғашында әлемді игеруі процесінде, кейіннен ұрпақ санасында қалыптасып, ғасыр-

лар  бойы  орныққан    мәдени  ұстанымдарын  жалғастыруға    мүмкіндік  береді.  Бұл  тілдік  таңбалардың 

(паремия)  мағыналық  құрылымындағы    мәдени-этикалық  коннотацияны  айқындауға  мүмкіндік  береді. 



Tr: - Ki

şi (herkes) ektiğini biçer. 



Krs. Ne ekersen onu biçersin. 

KZ

Ne eksen sonı orasın немесе Tr: Kol kırılır yen içinde baş yarılır börk içinde. Bkz. Baş yarılır börk 

içinde... 

KZ:

 

Kol sınsa jen işinde, bas jarılsa börk işinde. 



Паремиялар  екіншілік  аталымдар  ретінде    адамның    ақиқат  шындыққа,  заттар  мен  құбылыстарға, 

әрекеттер  мен  қалып-күйге,  ортаға,  әлемге  деген  эмоционалдық  –  бағалауыштық  қарым-қатынасты  да 

білдіреді. Бұл паремиологиялық дүние бейнесінде  әлем туралы  эмоционалдық – экспрессивтік мәндегі 

ақпараттың  жинақталуына негіз болады.  



Қорытынды.  Халықтың  тұрмыс-тіршілігінің,  салт-дәстүр,  әдет-ғұрпының,  рухани  және  заттық 

мәдениетінің  сан алуан қырына   қатысты  типтік жағдаяттардың  тілдік таңбасы,  образды сипаттамасы 

және  бейнелі  атауы  саналатын  мақал-мәтелдер  жиынтығы  тілде  дүниенің  паремиологиялық  бейнесін 

сомдайды. Дүниенің паремиологиялық бейнесі  – «тіл – мәдениет» тұтастығында екшеліп, мәдени-ұлттық 

құндылықтар деңгейіне көтерілетін адамның рухани іс-әрекеттерінің нәтижесі, танымдық, тағылымдық 

және  практикалық  тәжірибесі  бекитін,  сақталатын  тілдік  дүние  бейнесінің  құрамдас  бөлігі.  Дүниенің 

паремиологиялық  бейнесі  алғашқы  адамдар  қауымдастығының  тіршілік  тынысынан  басталатын  қоғам-

дық  формациялар  тарихын  сол  қалпында  бүгінгі  ұрпаққа  жеткізетіндігімен  құнды.  Мәселен,  тіршілік 

қамымен алысқа кеткен отағасын артындағы әйелі, бала-шағасының сарылып күтуіне қатысты айтылатын 

«Түздегі май ішер, үйдегі қан ішер» мақал-мәтелінің түп негізінде аң аулап, аулаған аңын отқа қақтап жеп 

күнелткен алғашқы адамдардың тіршілігі көрініс тапқан болса, Жеті  атасын білмеген – жетім, жеті 



руын білмеген – жетесіз  мақал-мәтелдері рулық қоғамда қалыптасқан ата-салтты танытады. Әке –  асқар 

тау, шеше – қайнар бұлақ, бала – жағасындағы құрақ;  Баланың жақсы болмағы нағашыдан; Қазақ-



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   548




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет