Тақырыбындағы халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары



Pdf көрінісі
бет144/548
Дата07.01.2022
өлшемі7,82 Mb.
#20554
1   ...   140   141   142   143   144   145   146   147   ...   548
Байланысты:
2

сөз соңында 

ь 

 

apelsin 



albom 

semya  


vietnam  

aprel 


medal 

oblast 


kalendar 

ю  

/yu/, /yıw/ 

/yu/piter  

 

al/yu/miniy 



revol/yu

/tsiyası  

i/yu/l  

i/yu/

l/yu/ksemburg 

a/

yıw/ 

teleinterv/yu/ 

 

 

я /ya/ 

 

/ya/nvar 



 

no/ya/br 

poezi/ya/ 

pi/ya/

a/ya/

portugali/ya/ 

albani/ya/ 

kategori/ya/ 

kriminologi/ya/ 

bakteri/ya/ 

meteorologі/ya

teori/ya/ 



ц /с/ 

 

obligaсiya 



 


90 

akсiya 


inventarizaсiya 

kommunikaсiya  

mediсina  

obligaсiya  

 

Ал өзбек тілінде ц, ь, ю, я әріптері емле ережеде төмендегідей берілді. 



 

           

әріп  

сөз басында  

сөз ортасында 

сөз соңында  

ц 

ts, s 


ts, s 



я 

ya 

ya 


ya 

ё  

yo 


yo 

yo 


ю 

yu 


yu 

yu 


 

Қазақ тілі емлесінің негізгі ережелерінде ц, ь, ю, я әріптерінің жазылуы бірнеше бапта қамтылған. 

Қарақалпақ,  өзбек  тілдерінде  шеттілдік  сөздерді  жазу  жүйесі  транслитерацияға  негізделгенін  көруге 

болады. Айталық, қарақалпақ тілінде тек  әріптік мәні жоқ жіңішке белгісі ғана түсіріліп жазылған. Ал 

өзбек  тілінде  шеттілдік  сөздердегі  ъ  белгісі  латын  жазуында  тұтық  белгісіне  алмастырылды:  масъул  – 

mas’ul, масъулият – mas’uliyat, маъмур – ma’ mur, маъмурий – ma’muriyat [4]. Жоғарыдағы мысалдардан 

көріп  отырғанымыздай  латын  графикасына  негізделген  өзбек  және  қарақалпақ  тілдерінде  шеттілдік 

сөздерді  жазуда  транскрипциялық  принцип  басшылыққа  алынған.  Сондай-ақ  өзбек  тілінде  /ё/  әрпі  сөз 

басында, сөз ортасында, сөз соңында /yo/ әріп тіркесімен берілсе, ал латын графикасына негізделген жаңа 

қазақ емлесінде /ё/ әрпі о́ әрпімен таңбаланады. Мысалы, manо́vr, brýselо́z, aktór, amóba, dırıjо́r, rejısо́r. Бұл 

латын  графикасына  көшкен  түркі  тілдерінің  ішінде  қазақ  тілінің  шеттілдік  сөздерді  тілдің  табиғатына 

айтылым заңдылығына сәйкес игеруі болып табылады.  

Сол сияқты қазақ тіліндегі / әрпі мен /сц/ әріп тіркесінің емле ережеде /s/ әрпі арқылы таңбалана-

тыны жазылған: sırk, sıfr, sılındr, sırkýl; desımetr, medısına, proporsıonal, abzas, kvars, konstıtýsıa, korporasıa, 

seh; senarı, sıofıt, abses, absısa, plebısıt. Ал өзбек тілінде /ц/ әрпі сөз басы мен ортасына /ts/ әріп тіркесі мен 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   140   141   142   143   144   145   146   147   ...   548




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет