Тақырып Бөлім Цитология және гистология

Тақырып 1. Бөлім 1. Цитология және гистология.

Кіріспе. Пәні,мақсаты мен міңдеттері. Цитология тарихы.

Жасуша   теориясының   негізгі   қағидалары.   Про-  және

эукариоттар. 

Тақырып  2.  Биомембраналар   құрылымы.  Жасуша

қабырғасының құрылысы. 

Биомембраналардың

 

құрылымдық

 

модельдері.

Плазматикалық мембрананың құрылысы және функциялары.

Плазмолемманың   транспорттық,   барьердық   және

рецепторлық қызметтері. 

Тақырып 

3. 

Клетка

 

органоидтарының

құрылысымен функциялары. 

ЭПТ  құрылысы және  функциялары,   Гольджи  аппараты,

митохондриялар,   пластидтер,   жасуша   ядросы   (ядро,

кариоплазма, Ядрышко, хроматин, хромосомалар).

Тақырып 4. Клеткалардың бөлінуі. 

Жасушалық   цикл.   Митоз,   мейоз.

  

Олардың

айырмашылығы.  

Тақырып 5. 

Жануарлар улпаларының классификациясы

.  

 

«Ұлпа» 

ұғымына

 

аңықтама.

 Ұлпаның

морфофункционалдық  классификациясы.  Гистология пәнінің

қысқаша даму тарихы. Эпителиалды бұлшық ет, ішкі ортаның

ұлпасы,бұлшық ет ұлпасы,жұйке жүйесінің ұлпасы. 

Тақырып  6.  Бөлім   2.  Өсімдіктер   физиологиясы.

Кіріспе

, пәні, мақсаты, міндеттері, өсімдік ағзасы – қурделі тірі

жүйе.

 Өсімдіктердін   функционалдық   ерекшеліктері.

Фотосинтез,   су   алмасу,   тыныс   алужәне   минералды

қоректенуінің эколого-физиологиялық негіздері. 

Тақырып  7.  Өсімдік   жасушасының   физиологиясы.

Өсімдік   жасушасының   құрылымдық   және   функционалдық

ерекшеліктері.   Химиялық   құрамы.   Күн   сәулесінің   әсеріне

байланысты   хлоропласт   құрылымының   өзгерістері.Өсімдік

тіршілігінде   судың   маңызы.Тамыр   қысымы.   Лептесік   және

кутикулярлы транспирациясы 

Тақырып_8._Фотосинтез.__Тыныс_алу_.__.'>Тақырып 8. Фотосинтез. 

Тыныс алу.

.

 

Фотосинтез

 

аппаратының

 

құрылымдық

организациясы.Күн

 

сәулесі

 

энергиясының

пайдалануы.Фотосинтездің

 

қаранғы

 

реакциялары.

Электрондарды

 

транспорттау

жүйесі.Фотофосфорилированиялау   механизмі.     Кальвин

циклі. Хэтч және Слэк циклі. 

Тақырып

 

9. 

Минералды

 

 

көректенудің

физиологиясы.

Макроэлементтер,

 

микроэлементтер,

ультрамикроэлементтер.   Өсімдіктердің   өсуі   және   дамуы.

Жасушалардың   өсуі,   өсу   фазалары,   өсу   типтері.   Өсудің

синтетикалық  ингибиторлары   –   гербициттер,   ретарданттар,

морфактиндер,   олардың   маңызы.   Онтогенез   этаптары

(эмбриогенез,   ювенильды   этап,   даму,   қартаюі).

Фотопериодизм. 

Тақырып  10. 

Бөлім   III.   Генетика.  

Кіріспе,   мақсаты,

міңдеттері.   Тұқым   құалаушылық   және   өзгергіштік   тұралы

ұғым. Дарвин, Нэгели, Вейсманың тұқым құалау теориясы. 

Тақырып 11. 

Тұқым құалау белгілердің зандылықтары.

. 

Генетиқалық   ұғымдар:   генотип,   фенотип,   ген,   аллель,

хромосома. Мендель заңдылықтары. 

Тақырып 12. 

Тұқым қүалау материалдың өзгергіштігі

. 

Тұқым   құалаушылық   және   тұқым   құалаушылық   емес

өзгергіштігі.  

 Г.   де   фриздің   мутациялық   теориясы.

Мутациялардың   классификациясы:   гендік,   хромосомалық,

геномдық.   Н.И.   Вавиловтың   гомологиялық  тізбек   өзгеруінің

заңдылықтары. 

Нуклеинқышқылдары және ақуыздар. 

Тақырып 13.  Адам генетикасы.  

Адам   геномы,  оның   өзгергіштігі   және  мобильдылығы.

Адам   хромосомалары, 

хромосомалардың

 генетиқалық

картасы.  Адам генгетикасының зерттеу әдістері.   Генотипке

әсер ететің сыртқы ортаның факторлары. 

Тақырып  14.    Популяция   генетикасы   және   оның

эволюциясы. 

Биологиялық   жуйеп

 Популяция 

ретінде.

 Түрдін

популяциялық   құрылымы.  Түр   шекаралары.  Популяция

аралық байланыстар. 

Популяциялардың

 

құрылымдық

 

типтері.

Популяциялардың

 

 генетиканың

 

құрылымы.

Популяциялардың генетикалық құрылымына мутациялардың

әсері.  Хайди-Вайнбкерг   заңдылығы.   Полиморфизм  және

гетерогенндік.  Популяцияларда   изоляция,  инбридинг   (  ген

дрейфі) . 

Тақырып  15.   Бөлім   4.    Адам   және   жануарлар

физиологиясы. 

Кіріспе,мақсаты,міндеттері, физиология әдістері. 

Тақырып 16. Түтас ағзаның физиологиясы. 

Қозғыш   ұлпалардың   физиологиясы.   Биоэлектрлік

құбылыстар. Бұлшық ет потенциалы.  Ми потенциалы. 

Ішкі ортаның жүйесі. Ағзаның сүйық ортасы. Қан айналу

және   жүрек   физиологиясы;   тыныс   алу   физиологиясы;     ас

қорыту және зат пен энергия алмасу физиологиясы; ішкі орта

бездер физиологиясы. 

Тақырып 17. Бөлім 5. Биофизика. 

Кіріспе,   пәне,   зміндеттеррі   және   зерттеу   әдістері.

Биологиялық   ғылымдар   жүйесінде   теориялық   және

қолданбалы биофизиканың орыны және ролі. 

Тақырып 18. Термодинамика. 

Биологиялық   термодинамика.  Ағза   ашық   орта   ретінде.

Термодинамиканың   бірінші   және   екінші   басталуы.   Тірі

ағзалар   ішінде   стационарлық   қалпы.   Биологиялық

жүйелердің КПД. Пригожин теориясы, Онзагер принципі. 

Тірі үлпалар мен ағзалардың электрөткізгіштігі. 

Тақырып 19. Фотобиология. 

Фотобиологиялық 

процесстер.

 Биологиялық

объектілердің   қабылдау   спектірі.

 Фотобиологиялық

жүйелердегі

 

спектр 

қызметі.

 

Люминисценция

(флуоресценция, фосфоресценция, хемолюминисценция). Тірі

ағзаға   лазердің   әсері.  Ионизациялық   радиациясының

биолгиялық   қызметі.

 Тірі   жүйелердің   регуляциясы.

Биоритмдер. 

Тәжирибелік сабақтарының мазмұны

Тақырып 1. 

1. Биологиялық  мембраналар.

2. Биомембраналардын құрылым моделдері.

3. Плазматикалық   мембраналардың   құрылысы   және

функциялары.

4. Өсімдіктердің жасуша қабырғасының құрылысы.

Әдебиет: [5], [7], [22], [23]

Тақырып 2. 

1.

Өсімдік және жануарлар жасушасының құрылысын

сүрет салыныз. Негізгі органоидтарды белгіленіз.

2.

Жасушаның   химиялық   және   минералдық

құрылысы.

3.

Жасуша түрлері және қызметтері.

4.

Жасуша   құрылысы:

 негіхгі   органоидтарының

функциялары .

5.

Осімдік   және   жануарлар   жасушасының

айынмашылығы.

Әдебиет: [5], [11], [17], [22], [23], [24], [30]

Тақырып 3.  

1.

Жасушалық цикл. Жасушалық циклдің фазалары.

2.

Митоз. 

3.

Мейоз. 

4.

Митоз бен мейоздың айырмашылығы.

Әдебиет: [5], [7], [23]

Тақырып 4. 

1. Жануарлар үлпасын зерттеудің қазірғы заманғы негізгі

әдістер.

2. Эпителиалды бүлшық ет.

3. Ішкі орта үлпалары.

4. Бұлшық ет ұлпасы.

5. Жүйке жүйесінің үлпалары.

Әдебиет: [10], [26], [27], [28], [29]

Тақырып 5. 

1. Экологиялық   мәселелерді   шешуде   өсімдіктер

физиологиясының маңызы. 

2. Өсімдік   жасушасының   функциональдық   және

құрылымдық ерекшеліктері.

3. Күн   сәулесінің   әсеріне   байланысты   хлоропласт

құрылымының өзгерістері

 

Әдебиет [11], [17], [30]

Тақырып 6.  

1.

Фотосинтез  биоэнергетика негізгі. 

2.

Негізгі

 

реакциялардың

 

табиғаты

 

және

фотосинтездің физика-химиялық маңызы. 

3.

  Фотосинтезге   сыртқы   орта   факторларының   әсері

(интенсивтілік   және   күн   сәуле   сапасының   СО

2

,

концентрациясының, оттегінің, температураның). 

4.

Тыныс алу, оның тірі ағзалар үшін әмбебап маңызы.

Әдебиет: [9], [11]

Тақырып 7. 

1.

Экосистема   жүйесінде   өсімдіктердің   зат   және

энергия   алмасуында   бірінші   консументтер   ретінде

маңызы және ролі.

2.

Макроэлементтер. 

3.

Микроэлементтер. 

4.

Өсімдіктермен көректік элементтерді сініру.

5.

Өсімдіктердің   өсу   және   даму   тұралы   негізгі

ұғымдар.

6.

Өсүдің фазаларымен типтері.

7.

Өсудін   белсенділігіне   сыртқы   орта   факторларының

әсері.

8.

Онтогенез кезендері.

Әдебиет: [5], [9], [11], [25], [30]

Тақырып 8. 

1. Генетика және оның биологиядағы орны.

2. Ч. Дарвиннің тұқым құалаушылық теориясы.

3. Генетиканың негізгі даму кезендері.

4. Генетикалық ұғымдар: генотип, фенотип, ген, аллель.

5. Хромосома: саны, құрылысы, химиялық құрамы.

6.  Г. Мендель заңдылықтары.

Әдебиет: [1], [6], [8], [14], [18], [21]

Тақырып 9. 

1. Туқым   құаланатын   және   тұқым   құаланбайтын

өзгергіштік.

2.  Г. де Фриздің мутациялық теориясы.

3. Мутациялардың классификациясы.

Әдебиет: [1], [6], [8], [14], [18], [21]

Тақырып 10. 

1. Адам геномы, оның өзгергіштігі және  мобильдылығы.

2.   Адам   генотипіне   әсер   тигізетін   қоршаған   ортаның

факторлары.

3. Медициналық генетика.

Әдебиет: [1], [6], [8], [14], [18], [21]

Тақырып 11. 

1. Популяция биологиялық жүйе ретінде.

2. Межпопуляциялық байланыстар.

3. Популяциялардағы сандық есептеу әдістері.

4. Хайди-Вайнберг заңы.

Әдебиет: [5], [23]

Тақырып 12. 

1. Биологиялық

 

пәндер

 

арасында

 

адам

физиологиясының орны.

2. Анализаторлар:  көру,   есту,дәм   сезу,  қозғалысты

регуляциялау.

3. ЖЖӘ.

Әдебиет: [10], [15], [26]

Тақырып 13. 

1. Биофизика пәне, мақсаты және зерттеу әдістері.

2. Биологиялық термодинамикасы. Ағза ашық орта 

ретінде.

3. Биоэлектлік потенциал және тірі ағзалардың  

электрөткізгіштігі.

Әдебиет: [3], [4], [13], [20]

Тақырып 14. 

1. Фотобиологиялық процесстер.

2. Биологиялықобъектлердің қабылдау спектірі.

3. Люминисценция   (флуоресценция,   фосфоресценция,

хемолюминисценция).

Әдебиет: [3], [4], [13], [20]

Өздігімен оқу тақырыптары

1.  Биотехнологиялық   және   экологиялық   зерттеулердің

дамуында цитологияның жетістіктері (экоцитология).

2. Жасуша және қоршаған орта. Жасуша дифференциясының

факторлары.  Некроз. Апоптоз.

3.

 Мембраналардың   өткізгіштігіне   сыртқы   орта

факторларының   әсері  (газдардың,  суйық   заттардың   және

еріген   заттардың)   .  Заттарды   қабылдауда   цитоплазманың

маңызы. 

4.  Әр   түрлі   өсімдіктердің   су   жетіспеушілікке   бейімделу

реакциясының табиғаты. 

5. Өсімдіктердің қолайсыз факторларға төзімділігі. 

6.   Экологиялық   генетика.

 Семипалатинск   ядролық

полигонның зардаптары . Арал, себептері және  зардаптары.

Өсімдіктер,   жануарлар   және   сирек   кездесетін   түрлердін

генофондын қорғау. 

7.   Медициналық     генетика.  Тұқым   құалау   және   туа   пайда

болатын аурулардың себептері. 

8. Селекция. 

9.   Ағза   және   адамның   қоғамдық   іс   әрекеті.   Еңбек

физиологиясы.  

10. Ион сәулелерін   ғылымда және тәжірибеде пайдалануы.

Ультрадыбыстын, вибрацияның, УС тірі ағзаларға әсері. 

Ф СО ПГУ 7.18.1/11

Мамандықтың   оқу   жоспарынан   көшірмесі  050607

Биология 

Пән аталуы Биология

Оқу түрі

Бақылау

түрлері

Студенттің оқу

жұмысының көлемі

Курс және семестр бойынша

сағаттар бөлінуі

Барлығы 

Курс – 2

Емтихан

Бәрі

Ауд. 

өзд

Семестр - 3 

Дәр.

Тәж.

ОСӨЖ

СӨЖ

Күндізгі

орта білім

негізінде

3

135

67,5

67,5

30

15

22,5

67,5

Әдебиет

Негізгі:

1. Алиханян   С.И.,   Акифьев   А.П.,   Чернин   Л.С.   Общая

генетика. - М.: ВШ, 1995.

2. Афанасьев   Ю.И.   и   Юрина   Н.А.   Гистология.     -   М.:

Медицина, 1988.

3. Антонов В.Ф. и др. Биофизика. - М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999.

4. Волькенштейн М.В. Биофизика. - М.: Наука, 1988.

5. Грин, Стаут, Тейлор. Биология. В 3-х томах.

6. Жимулев И.Ф. Общая и молекулярная генетика. Изд-во

НГУ, 2003.

7. Заварзин   А.А.,   Харазова   А.Д.,   Молитвин   М.Н.   Биология

клетки. - С.-Петербург, ЛГУ, 1992. – 314 с.

8. Лобашев   М.Е.,   Ватти   К.В.,   Тихомирова   М.М.   Генетика   с

основами   селекции.   2-е   изд.,   перераб.   –   М.:

Просвещение, 1979.

9. Мокроносов   А.Т.,   Гавриленко   В.Ф.   Фотосинтез.

Физиолого-биохимические   и   экологические   аспекты.

Изд-во МГУ, 1992.

10.

Основы

физиологии   человека.   Уч.   в   2-х   томах.   Под   ред.   Б.И.

Ткаченко. – СПб, 1994.

11.

Полевой

В.В. Физиология растений. - М.: Высшая школа, 1989.

12.

Практику

м по цитологии. Под ред. Ю.С. Ченцова. – М.: МГУ, 1988.

13.

Рубин

А.Б. Биофизика. – М.: Книжный дом, 2000. 

14.

Сингер

М., Берг П. Гены и геномы. – М.: Мир, 1998.

15.

Ткаченко

Б.И. Основы физиологии человека. – СПб, 1994.

16.

Физиолог

ия   человека:   Учебник   в   2-х   томах.   Под   ред.   В.М.

Покровского.

17.

Ченцов

Ю.С. Общая цитология. - М., МГУ, 1995. – 384 с.

Қосымша:

18.

Алтухов   Ю.П.   Наследственность   человека   и

окружающая среда. – М.: Наука.

19.

Блюменфельд   Л.А.   Решаемые   и   нерешаемые

проблемы биологической физики. – М.: УРСС, 2002.

20.

Булычев   А.А.   и др.   Практикум  по  биофизике.  –  М.:

ВШ, 1988.

21.

Бочков Н.П., Захаров А.Д., Иванов В.И. Медицинская

генетика. – М.: Медицина, 1984.

22.

 Збарский И.Б., Кузьмина С.Н. Скелетные структуры

клеточного ядра. – М.: Наука, 1991. – 233 с.