Өзара әсерлесудің төрт түрі. Атом ядросы туралы түсініктеме1919 жылы Резерфорд протонды анықтады, бөлшекпен атқылағанда және оң зарядталған бөлшек бөлініп шыққан, оны протон деп атаған. Осы кезден бастап протон деген бөлшек пайда болды, ол кезде келесі реакция түрде жазылады:
. Осы кезден бастап ядроның ішінде қосу заряды бөлшек бар деп қарастырған. Осыдан кейін бастап ядроның ішінде қосу зарядты бөлшек бар деп қарастырған. Осыдан кейін Резерфорд ядроның ішінде заряды 0 тең ал массасы протонның массасымен бірдей бөлшек бар деп идея айтты. 1930 жылы Боте Беккерель Бериллий пластинасы бөлшекпен атқылап көрді. Ол реакция келесідей жазылады: осы реакцияның нәтижесінде бөлініп шыққан нұрлануларды санағышпен тіркеді. Нұрлану жолына қорғасын пластинасын қойды. Осы қорғасын пластинасына жақсы жұтылмады. 1932 жылы бұл тәжірибені Пьер Кюри қайталады.
Томсон моделі1903 жылы Томсон «Атомның құрылымы» туралы моделін ұсынды, ол Томсонның «Пудингі» моделі деп аталады. Ол изюм қосылып пісірілген кекс. Изюмді –электрон деп қарастырып, ол ұнды біртекті таралған масса деп қарастырған. Осы лабораторияда Томсонның шәкірті Резерфорд жұмыс істеген. Ол Томсонның тәжірибелерін қайталап отырған.
Әсерлеу түрлері, қатысатын бөлшектер Табиғатта әсерлеудің төрт түрі бар екенін білеміз олар. Олар:
Гравитациялық әсерлесу. Массасы бар элементтер бөлшектердің арасындағы әрекеттесу гравитациялық әсерлесу деп атайды. Гравитациялық әсерлесуді қанағаттандыратын квантты гравитон деп атайды. Гравитациялық әрекеттесуде массаны гравитациялық өрісті тудыратын көз ретінде қарастырады немесе заряд деп те атайды. Сонымен және массалары бар денелердің өзара әрекеттесу күші.
Кулондық әсерлесу. Бұл әсерлесу тек электромагниттік әсерлесу болып табылады. Электромагниттік әрекеттесу тек электр заряды бар элементар бөлшектердің арасындағы әрекетті сипаттайды. Бір элементар бөлшектің әрекетін екінші бөлшекке фотон жеткізеді. Электромагниттік өзара әрекеттесу ядролық кштерде қайсыбір рөл атқаратын болса да, бірақ оның әсер өрісі атомдар мен молекулалар болып табылып, олардың құрамын толығынан осы өзара әрекеттесу анықтайды.
Әлсіз әсерлесу. Әлсіз әсерлесуді қанағаттандыратын бозондар өте ауыр болады. Зарядты бөлшектердің арасындағы әлсіз әсерлесуді, ал нейтрал бөлшектер арасындағы әсерлесуді қанағаттандырады. Массалары; мұнда протон массасы.
Пәрменді немесе күшті әсерлесу. Ең интенсивті және ең симметриялы өзара әрекеттесу болып табылады. Ол атом ядроларының құрамына кіретін бөлшектер пронтондар мен нейтрондардың арасында әсер ететін ядролық күштердің негізі болады. Ядро құрылымы осы күштердің арқасында байланыс күйде болады. Күшті әсерлесу дегеніміз протон мен нейтронды ядро құрамына кіретін бөлшектер пәрменді әрекеттеседі. Күшті әсерлесу тек ядроның өлшемінде болады. Ядро сыртында күшті әсерлесу жоқ.