Байланысты: Биология ҰБТ 2023 ҰБТ бекіткен таұырыптар
Автор ТАЛАНТ АЯПБЕРГЕН
ТАРАТУҒА ТЫЙЫМ САЛЫНАДЫ
ҚАҢТАР ҰБТ ДА КЕЛЕТІН СҰРАҚТАР ТІЗІМІ ЖАУАБЫМЕН
2023 ҚАҢТАР ҰБТ БЕКІТКЕН ТАҚЫРЫПТАР
Көбею бөлімі бойынша ҰБТ да келетін сұрақтар тізімі
1 Тіршіліктің үздіксіздігін қамтамасыз ететін,келесі ұрпақ беретін тірі ағзаларға тән қасиет-көбею
2Жыныссыз көбею формалары-бөлшектену,бүршіктену,спора түзу,өсімдік мүшелері арқылы көбейту
3 ересек ағза денесінің жеке бірнеше бөдшектерге бөлінуі-бөлшектену
4 жыныссыз көбеюдің ең қарапайым формасы-Амитоз,митоз
5 ұрықтанбаған жұмыртқа жасушасынан ұрықтың дамуы-Партеногенез
6 Партеногенез жолымен көбейеді-бақбақ,темекі,қызылша,орхидея,балара,дафния
7 гүлдің барлық бөлімдері бекінетін жері-Гүл табаны
8 жапырақ сағағына ұқсас гүлдңғ жіңішкерген жері-гүл сағағы
9 қос гүлсерікті-алма,өрік,шие
10 Гүлсеріксіз-тал,шаған,терек,емен
11 гүлдің көбею мүшесі-аталығы құрылысы аталық жіпшесі және тозаңқаптан тұрады
12 гүлдің жеміс түзетін бөлімі-аналығы құрылысы ауыз,мойын,түйін
13 дұрыс гүлдер-алма,итмұрын,мақта
14 бұрыс гүлдер-соя,үрмебұршақ,сәлден
15 қос жынысты гүлдер-қызғалдақ,раушан,алма,алмұрт,шие,мақта,қызанақ,картоп,лалагүл
16екі жыныс жасуша гаметалардың қосылу процесі-Ұрықтану
17 жыныс жасушаларының түзілу процесі-Гаметогенез
18 жыныс жасушасы-гамета
19 аналық жұмыртқа жасушасының түзілу процесі-овогенез
20 Аталық жыныс жа сушасының түзілуі-сперматогенез
21 жыныс бездері-аралас бездер
22 аталық без-жұп,мөлшері 4-6 см салмағы-15-30 г
23 аталық бездің сыртқы секрециялық қызметі-сперматозоидтар түзеді
24 аталық бездің ішкі секрециялық қызметі- тестостерон гормонын бөледі
25 1 см3 шәуетте-60 млн сперматозоид түзіледі
26 сперматозоидтар-24-48 сағатқа дейін ұрықтандыра алады
27 аналық бездің пішіні-сопақша,ұзындығы 3-4 см салмағы 5-8 г
28 аналық бездер көптеген безді көпіршіктерден-фолликулалардан тұрады
29 жұмыртқа жасушасының дамуы-27-28 тәулікке созылады
30 ер адамның жыныс безінен бөлінетін гормон-тестостерон
31 әйел адамның жыныс безінен бөлінетін гормон-Экстроген
32 жамбас қуысында орналасқан алмұрт пішінді бұлшық етті мүше-жатыр
33 жатырдың төменгі жағында сыртқа ашылатын бұлшық етті түтікше-қынап
34 жатырдың қынапқа дейінгі аралығы-жатыр мойыны
35 сперматозоид жасушасы-бас,мойын және құйрықтан тұрады
36 В,С гепатиті зақымдайтын мүше-Бауыр жұғу жолдары-жынықтық қарым қатынас,қан арқылы,науқан анадан баласына
37 житс қоздырушысы-АИЖ, жұғу жолдары жынысьық қарым қатынас,қан арқылы,науқас анадан баласына
38 мерез қоздырушысы-ақшыл спирохета бактериясы,жұғу жолдары жыныстық қарым қатынас ,ортақ таза емес төсек,ыдыс аяқ,сүю арқылы , сілемейлі қабықша арқылы,тері ауа тамшылары арқылы
39 соз қоздырушысы шар тәрізді гонококк бактериясы
40 жыныс жолдары арқылы жұғатын аурулар-Житс,мерез,соз,В,С гепатиті
2 Эволюциялық даму бөлімі бойынша ҰБТ да келетін сұрақтар
1 1735 ЖЫЛЫ ТАБИҒАТ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ Ботаника философиясы еңбектерінің авторы-К.Линней
2 1735 жылы адамды сүтқоректілер класы приматтар тобына жатқызғана ғалым-К.Линней
3 Жануарларды жіктеудегі табиғи жүйенің негізін қалаған-К.Линней
4 Биологияға 100-ға жуық терминді енгізген-К.Линней
5 организмнің кез келген түрін латынның екі сөзімен атауды ұсынды-К.Линней
6 Креационизм теориясын қолданған ғалым-К.Линней
7 ғылым тарихына жүйелеудің атасы ретінде енген ғалым-К.Линней
8 Зоология философиясы еңбегінің авторы-Ж.Б.Ламарк
9 адамның маймылдармен туыстығы туралы өз ойын айтқан ғалым-Ж.Б.Ламарк
10 1802 жылы биосфера терминін ғылымға енгізген ғалым-Ж.Б.Ламарк
11 ең көрнекті трансформист-Ж.Б.Ламарк
12 1871 жылы адамның шығу тегі және жыныстық сұрыпталу еңбегінің авторы-Ч.Дарвин
13 1859 ж табиғи сұрыпталу жолымен түрлердің пайда болуы атты еңбегінің авторы-Ч.Дарвин
14 1868 ж Үй хайуанаттары мен мәдени өсімдіктердің өзгеруі атты еңбегінің авторы-Ч.дарвин
15 Ч.Дарвин эволюцияның негізгі қозғаушы күштерін айындайтын үш тұжырымдама жасады- 1 Табиғи сұрыпталу,2 тұқымқуалаушылық және өзгерткіштік ,3 Тіршілік үшін күрес
16 макроэволюция терминін ұсынған ғалым-Ю.А.Филипченко
17 микроэволюция терминін ұсынған ғалым-Н.В.Тиофеев-Ресовский
18 генетикалық механизмдерді ескертіп , эволюция үдерісін түсіндірді-С.С.Червериков
19 Табиғи сұрыпталудың генетикалық теориясы-Р.Фишер
20 тірі ағзалар жүйесіндегі негізгі құрылымдық бірлік-Түр
21 Эволюциялық ілімнің негізін қалаушы-Ч.Дарвин
22 эволюция терминін ең алғаш енгізді-М.Хейл
3 тұқымқуалаушылық және өзгерткіштік бөлім сұрақтар
1 генетика-тұқымқуалаушылық және өзгерткіштік заңдылықтарын зерттейтін ғылым саласы-Генетика
2 генетика терминін ұсынған ғалым-У.Бетсон
3 Менделдің бірінші заңы-Басымдылық заңы (Біркелкілік)
4 менделдің екінші заңы-ажырау заңы
5 менделдің үшінші заңы-тәуелсіз тұқым қуалау
6 Тұқым қуалаушылықтың негізгі заңдылықтарын алғаш ашқан ғалым-Г.Мендель
7 Ағзадағы гендердің толық жиынтығы-Генотип
8 Ағзаның сыртқы және ішкі белгілер жиынтығы-Фенотип
9 Будандастыруда белгілердің 9:3:3:1 арақатынасы байқалады-дигибридті
10 Моногибридті будандастыруда екінші ұрпақта генотиптік арақатынасы-1:2:1 ал фенотип бойынша – 3:1
11 Тіркесті тұқым қауалау заңын ашты Т.Морган
12 Хромосомалардыі өзгеруіне байланысты болатын тұқымқуалайтын ауру-Хромосомалық Аурулар
13 Клайнфелтер ауруы- Тек ер адамдар ауырады,хромосоманы саны-47,жыныс хромосомасы-ХХУ белгілері оның жыныс бездері дұрыс жетілмейді, ақыл есі кем болады, аяқ-қолы шамадан тыс ұзын,денесіне сәйкес келмейді
14 Эдвардс синдромының белгілері- Нәрестелердің салмағы өте жеңіл, иектері тегіс,жақтары нашар дамыған,бас сүйегі,құлағы кішкентай, бас сүйегі төмендеу орналасқан,құс тұмсықты
15 Даун синдромының белгілері- ақыл есі туа біте кем, бойлары аласа, шүйдесі тегіс, бас сүйектері кішкентай, көздері қысыңқы,мұрындарының түбі жалпақ , кең кеңсірікті
16 мутация терминің қалыптастырды-Х.Де Фриз
4 БӨЛІМ ТІРІ АҒЗАЛАРДЫҢ КӨПТҮРЛІГІ
1 Жүйелеудің негізін қалаған ғалым-К.Линней
2 Ағзалардың алуантүрлігі мен әртүрлі ағзалар топтарының арасындағы байланысты зерттейтін және бұл байланыстардың заңдылықтарын аңықтайтын биология ғылымының саласы-Систематика
3 Таксондарды атау ережелерінің жиынтығы-Номенклатура
4 Құрылысы мен атқаратын қызмет тері ұқсас,шығу тегі бір,табиғи жағдайда өзара будандасуға қабілетті даралар тобы-Түр
5 Қос атауды енгізген ғалым-К.Линней
6 біртекті белгілері мен қасиеттері бойынша ағзалдарды жіктеу бірлігі-Таксон
7 Прокариоттар-Ядросы жоқ ағзалар
8 Эукариоттар-Ядросы бар ағзалар
9 жануарларды омыртқасыздар және омыртқалылар жеп бөлген ғалым-Ж.Ламарк
10 бір ғана жасушадан тұратын эукариотты ағза-Қарапайымдылар оларға бодо,түншырақ,эвглена,кірпікшелі кебісше,балантидий,сувойка,мөрже,шилан,амеба,арцелла
11 Ішкеқуыстылар типі- Гидратәрізділер,табақшатәрізділер,көпқармалауыштар Өкілдері теңіз маржандары,гидра,медуза,обелия,актиния
12 ең алғаш рет тұйық қан айналым жүйесі пайда болды-Буылтық құрттарда
13 Буынаяқтылар типінің сыртқы қаңқасы тұрады-хитиннен
14 Буынаяқтылардың дене бөліктері- Бас,көкірек,құрсақ
15 Буынаяқтылар кластары-шаянтәрізділер,Өрмекшітәрізділер,Бунақденелілер
16 Шаянтәрізділердің тыныс алу мүшесі-Желбезек
17 Шаянтәрізділердің бөліп шығарушы мүшесі-жасыл бездер
18 Өрмекшітәрізділердің тыныс алу мүшесі-демтүтік,өкпе қапшықтары
19 Өрмекшітәрізділердің бөліп шығарушы мүшесі-Сатан без,мальпигий түтікшесі
20 Бунақденелілердің тыныс алу мүшесі-Демтүтік
21 Бунақденелілер бөліп шығарушы мүшесі-Мальпигий түтікшесі
22 Қарапайымдылардың бөліп шығару мүшесі-Жиырылғыш вакуоль
23 Бір жасушалы балдырлар-Хлорелла,Хламидоманада,хлорокок
24 қоңыр балдырлар-Ламинария,саргассум,Турбинария,Нереоцистис
25 Қызыл балдырлар-Хондрус,Коралина,Плюмария,Порфира
26 Қосжарнақтылар-Раушан,көкнәр,мақта,асқабақ,қияр,бұршақ,орамжапырақ,картоп,қызанақ,күнбағыс
27 Даражарнақтылар-Пияз,лалагүл,інжугүл,қызғалдақ,құртқашаш,күріш,тары,жүгері
28 Балдырларды зерттейтін ғылым саласы-Альгология
29 Саңырауқұлақтарды зерттейтін ғылым саласы-МИкология
30 жеуге жарамды саңырауқұлақтар-Түкіжем,қозықұйрық,сазқатпа,бүріскі,ақсаңырауқұлақ,майқұлақ,арышқұлақ,ойыс құлақ
31 жеуге жарамсыз саңырауқұлақтар-Бозарамқұлақ,шыбынжұт,көңілкеш,жалған түбіртек,жалған түлкіжем
ЖОҒАРҒЫ БАЛ АЛУЫҢЫЗҒА ТІЛЕКТЕСПІН
130, 120 , БАЛ АЛЫҢЫЗ ІЗГІ НИЕТПЕН ТАЛАНТ АЯПБЕРГЕН
БАРЛЫҚ ҰБТ БЕКІТКЕН ТАҚЫРЫПТАРДАН ЖАСАДЫМ ПАЙДАЛЫ МӘЛІМЕТТЕР АЛАСЫЗ ДЕП ОЙЛАЙМЫН