«Тастағы қынаның құпиясы» Бағыты: биология Орындаған: Касаров Дарын
жүктеу/скачать 331 Kb.
|
Қынаның тасқа бітуі
| Тәжірибелік кезең: деректерді жинақтау, талдау, бақылау, жүйелеу,
салыстыру, тәжірибе жасау, ойқорыту Зерттеу жұмысының жаңалығы: қына барлық тастарға бірдей өсе бермейді, яғни «таза ауа индикаторы», ауасы ластанбаған жерде ғана өседі, түрлі-түсті болып өседі, мал азығы болады және қынадан бояу алып, пайдалануға болады 2
Табиғаттағы барлық нәрсе өзара тығыз байланыста болады. Өзі табиғаттың бір бөлшегі болатын адам да қоршаған ортамен тығыз байланыста. Біз өзімізге залал келтіріп алмау үшін осынау аса нәзік өзара байланыстарды айқындап, танып-білуіміз керек. Бүтін жаратылысты «тірі табиғат» пен «өлі табиғат» деп жіктеп, жіліктеп бөліп тастаған қазіргі заман ғылымы ежелгі заманнан бері бүтін бірлік ретінде қарастырылып келген болмыс бірлігін жоғалтып алғаны ақиқат. «Табиғат өлі және тірі болып екіге бөлінеді. Өлілерге тау, тас, су т.б., тірілерге жан-жануар, өсімдіктер» - деген қағида санамызда бекіп қалғаны да рас. Әсем табиғатпен біте қайнасып, шерін тарқатқан қазақ үшін табиғатты өлі деп атау ешқашан ақылға сыйған емес. Жата алмас ем топырағыңда тебіренбей, Ақын болмай, тасың болсам мен егер – деп ақын Қасым Аманжоловты тебіренткен қара тастың тілсіз болса да, жанды екенін атам қазақ бұрыннан байқапты. Тілсіз болғаны үшін әлі күнге дейін «өлілірдің» қатарында келе жатқан тастың мән-жайын анықтап көрсек. Қазіргі кезде 500-ге жуық сала-салаға жіктеліп кеткен жаратылыстану ғылымдарының жартысынан астамы тастармен жұмыс жасайды. Ғылымның тілімен айтсақ, тас – минерал, кен. Тас – құраушысы Менделеев кестесіндегі әртүрлі химиялық элементтерден тұратын күрделі, қатты зат. Химиялық элементтер минералда белгілі ретпен орналасып, өсіп, керек десеңіз, тіпті, жаңасын тауып отырады. Минералдың құрамында ең көп кездесетін – оттегі, сутегі. Олар тасқа су арқылы немесе жеке дара ене алады. Сутегі жаңбыр, жер асты сулары арқылы енсе, оттегінің көп мөлшері ауадан алынып отырады. Қарапайым түрде тастар да дем алып, су ішеді деген сөз. Тастың ішіндегі байланыстар берік, әрі элементтердің арасы жақын болғандықтан, тас қатты болады [1 3 жүктеу/скачать 331 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|