Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е



Pdf көрінісі
бет153/183
Дата25.07.2023
өлшемі5,12 Mb.
#104790
1   ...   149   150   151   152   153   154   155   156   ...   183
Байланысты:
педагогика-таубаева

10.5. 
Оқушылардың сабақ барысындагы жұмысын ұйым-
дастырудың дара турі.
Бұл эр окушы өзінің дайындығы мен оқу 
мүмкіншіліпне сэйкес арнайы таңдалған тапсырманы өз бетімен орың- 
дайды дегенді білдіреді. Ондай тапсырмалар ретінде кітаппен, басқа да 
ғылыми эдебиетпен, эр түрлі білім көздерімен жұмыс, есеп шығару, 
мысалдар карау, шығарма жазу, мазмұндама, реферат, баяндама даяр- 
лау болуы мүмкін. Дара жұмыс бағдарланған окытуда кең қолда- 
нылады.
Педагогикалық эдебиетте оқытуды үйымдастырудың даралык 
түрінің дара жэне дараланган екі жолы ерекшеленеді. Алғашқысы - 
жалпы сыныпка арналған тапсырманы оқушының баска оқушылармен 
араласпай отырып бір қалыпты орындауы, екіншісі - оқушылардың 
оку-танымдық әрекетінде арнайы тапсырмаларды орындауы болып та- 
былады. Ол эрбір оқушының оқу қарқынын реттеуге оның даярлы- 
ғына, оку мүмкіндіктеріне сэйкес мүмкіндік береді.
Оқушы ларды ң оку жүмысын үйымдастырудың топтык 
формасы. Оқушылардың сабақгағы топтық жүмысының негізгі 
белгілері:
- сынып оқушылары сабақ барысында накты тапсырмаларды 
орындау үшін топтарға бөлінеді;
- эр топ өздеріне арналған тапсырманы алып, оны топ басы 
немесе мүғілімнің баскаруымен шешеді.
- топтардағы тапсырмалар топтың эр мүшесінін жеке үлесін да- 
ра бағалайтындай етіп орындалады, топтьін эр мүшесінің оқу мүм- 
кіндіктері ескеріледі.
Топ қүрамы бір қалыпты емес, топтың мүшелерінің оку мүм- 
кіндіктерін тиімді жүзеге асыруына сай топтың кұрамы эртүрлі. Ол 3-6 
адамнан құралады. Топ құрамы тұрақты емес. Ол келешек жүмыстың 
мазмүны мен сипатына байланысты өзгеріп отырады. Бүл жерде топ- 
тың жартысы дара жүмыспен айналыса алатын оқушылар болуы керек.
Топтардың жетекшілері жэне топтар құрамы түрлі оқу пэнде- 
рінде түрлі болуы мүмкін жэне олар оқушылардың жетістіктері мен 
кемшіліктері бірін - бірі толтырып отыратындай окыту деңгейі эртүрлі 
оқушылардын қүралады, осы пэннен олардың сабактан тыс уақытта 
акпаратты білуі, оқушылардың бір-бірімен бірігіп жүмыс істей алуы 
есепке алынады. Топта бірін-бірі ұнатпайтындар болмау керек.
Оқушыларды озара оқыту, ұжымдық танымдық іс-әрекет, 
оларды мүғалімнің басқару ерекшеліктері.
265


Сабақты ұйымдастырудың дәстүрлі емес формапары: «авторлык 
сабақтар», конференция-сабақ, пікірталас-сабақ, брифинг-сабақ, семи- 
нар-сабақ, бинарлы сабақ, сипатгау сабағы, ойландыру сабағы, 
пікірсайыс сабақ, ойын сабағы, зерттеу сабағы жэне т.б.
10.6. 
Мүгалімді сабаңқа дайындау жүйеси
Мұғалімнің сабаққа 
дайындалуы өзара байланысты екі кезеңнен түрады: сабақ жүйесін та- 
кырып бойынша жоспарлау және осы жоспарды әрбір сабаққа нақты- 
лап ойластыру, басқа да жеке сабақтардын жоспарын кұру. 
Тақы-
рыптық жоспарлау.
Тақырыптық жоспарлау оқу бағдарламасының 
"белгілі бір бөлімінде, оқу-тәрбие үдерісінің сабақ жүйесінде білім 
жетілдіруді анықтаудын ең қолайлы тэсілі. Бұл жүйеге дидактикапық 
негізгі мақсатқа байланысты, эр түрлі сабақгар, сонымен қатар оқушы- 
лармен сабақта жэне сабақтан тыс жұмыс жасауды ұйымдастыру кіре 
алады. Тақырыптық жоспарлаудын сәтгі болуы мұғалімнің оқушыга 
берілетін білім қаншалықты дәрежеде, олар не меңгеріп, үйренуі ке- 
ректігін накты анықтауына байланысты. Сол себепті де тақырыптық 
жоспарлау мұгалімнің белгілі бір тақырыпты қамтып, мұқият дайын- 
далуынан басталады. «Оқушылардың тәрбиесі, дамуының нәтижесі са- 
бақта бірден байқалмаса, бұл мәселелерді ұзагырак уақытқа жоспарлау 
қажет. Тек осындай алдын ала жұмыстың нәтижесінде тақырыптың 
жоспардағы "пайда болған" сабағын көруге болады.Тақырыптық жос- 
парлау жүйесін барынша сәтгі, ғылыми тұрғыда ұсынган педагог М.И. 
Махмутов болды.
Тақы ры п және сабак бойынша жоспарлау. Сабақ жоспары -
бұл шыгармашылык ізденістің басы, сабақты әсерлі өткізудің құралы, 
дарындылықтын іргетасы және тапанттың көрінісі.
Сабақты н м ақсаты - бағдарлама материалының мазмұнына, 
мектепте матерналдық базасына, оқушылардың оқу материапы мен 
жұмысының сипатына сүйене отырып аныкталады. Мұгалім оқушы- 
лардың түсініктермен жұмыс барысында белсенділігін оятатын мате- 
риалды іріктейді, қорытынды сұрақгар, мәселелік міндеттер арқылы 
бағыт-бағдар береді, сабақ құрылымын айқындайды. Сабак жоспарын- 
да сабақ тақырыбы мен сабақ өткізілетін сынып, сабақгың дидакти- 
калык міндеттері, нақтьшанған мақсаты, материалдын қысқаша маз- 
мұны көрініс табады, оқушылардың танымдық эрекетін, эдістерін, оқу 
құралдарын ұйымдастыру формалары анықгалады. Бұл жұмысты 
орындағанда бұрынғы меңгерілген тірек білімдер өзекгендіріледі, жа- 
на білімдер мен әрекет тэсілдері қалыптасады, оқытудың түрлі жағдай- 
лары оларды қолданудың дагдылары, оқушылардың оқу әрекетін ба- 
қылау жэне түзету, білмеуден білуге карай жылжуда кажет танымдық 
жэне практикалық іскерлікті сабақ үстіндегі оқу танымдык жэне прак- 
тикалық міндеттерді шешуде дамыту керек. Оқу жүйесінде оқушының 
келесі сабаққа дайындалуы былай анықталады:
266


- оқушыларды 
такырып 
бойынша 
құрылған 
жоспармен 
таныстыру;
- оқушыларды оқулықгын жекелеген бөлімдерінен хабардар 
ету, гылыми жэне көркем әдебиет оқыту, жаңа материалды менгертуге 
ықпал ететін пайдапы тәжірибелерді қолданып, бақылау өткізу.
Сабақты талдау және өзіндік талдау - баскару объектісінін 
сапасы туралы жана білімді алу әдісі. Сабақгы талдау және багалау 
педагогикалық шыгармашылықта манызды элемент больш табылады. 
Өз жұмысынды тапдау - мамандык деңгейін өсірудің тиімді шарасы. 
Оның сапасы эр түрлі факторларға, атап айтсақ, мұғапімнің сабак 
өткізу дагдыларына байланысты. Талдауды келесі сабакка дейін неме- 
се сабақтан кейін жасаган пайдалы. Осы кезде мұғалім сабакка дайын- 
далғанда бэрін ескердім бе деп ойлайды.
Педагогикалык әдебиеттерде сабақгы талдауға эр кырынан келу 
баяндалған. Мұғалімнің сабағын талдау жэне бағапау тэсілдерінің іші- 
нен ең колайлысы Т.А. Ильинаның тәсілін қолдану ұсынылады. Ол өз 
сабагын талдауға баға берудін мұғалімге 10 түрлі өлшемдерін 
бөлш
карастырады.
1. Сабақтың жалпы құрылымы;
2. Сабақгың негізгі дидактикалык мақсатын жүзеге асыру;
3. Оку үдерісінде окушылардың дамуын жүзеге асыру;
4. Сабақ үдерісіндегі тәрбие;
5. Дидактиканың негізгі үстанымдарын орындау;
6. Окыту эдістерін талдау;
7. Мұғалімнің сабақтағы жұмысы;
8. Сабақтагы оқушының жұмысы;
9. Сабақгың гигиеналық жағдайлары;
10. Кейбір арнайы тапсырмалар.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   149   150   151   152   153   154   155   156   ...   183




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет