тәрбиелік
функциясы - оқыту барысында тәрбие-
нің мақсаты, міндеттері, мазмүны, тәсілдері анықгалады. Тэрбие мен
окытудың байланысы біржақты қарастырылмайды, керісінше, біртү-
тастық үстанымына негізделіп бірлікте карастырылады. Демек, білім
бере отырып тәрбиелейді, тэрбиелей отырып білім береді.
3. Оқытудың
дамытушылыц
функциясы. Оқыту барысында оқу-
шыларға білім беру, тәрбиелеу негізінде түлғаның ақыл-ойы, сана-се-
зімі, шыгармашылық кабілеті т.б. көптеген түлғалык касиеттері да-
миды. Демек, түлга жан-жақты қалыптасып дамиды. Дамудын ерек-
шелігі - ол өз алдына жеке өмір сүрмейді, ол оқытудың, білім беру
жэне тәрбиелеу қызметінін жапгасы болып есептеледі. Тэрбие мен бі-
лім беру дамуды алдында жүріп отырады.
Оқытудың тэрбиелік мүмкіндіктері
Оқыту үдерісі сонымен
катар, тәрбиелік сипатка ие. Педагогика гылымы, окыту мен даму ара-
228
сындағы сиякты тәрбие мен оқытудың байланысын объективті заң-
дылық деп есептейді. Бірақ оқыту үдеріісі барысындагы тәрбиелеу,
кейбір сыртқы факторлар ықпалынан қиындатылады, сондыктан да
тэрбнелеу курделі үдеріске айналады. Оқытудың тэрбиелеу қызметінің
маңыздылығы, бұл оқыту үдерісі барысында өнегелік және эстетика-
лық түсініктер, әлемге деген қөзқарас жүйесі, белгілі бір ортада ар-
найы нормалық ережеғе сай заңдылықтарға бағыну түсінігі қапыпта-
сады. Оқыту үдерісінде түлғаның кзжеттіліктері элеуметтік мінез-кұл-
қы, күңдылыктары, қүңдылық бағдары, дүниетанымы қалыптасады.
Оқытудың тәрбиелік қызметі тек окушының білімді игеруінен
гана тұрмайды. Оның тұлға болып қапыптасуына жагдай жасап, бел-
гілі бір адамгершілік сапасы мен мінез-қүлқын қалыптастыруы керек.
Оқытудын тәрбиелік аспектісі білім мазмұнында қарастырылады, оны
дидиактикалық талдауда еске алу қажет. Білім мазмұнының оқыту
үдерісінде шынымен бір екеніне көңіл бөлуіміз керек. Бұл үдерістің эр
бөлшегінде білім мазмұнының бір бөлшегі болады. Сабактын эр мину-
тында оқушылар білім мазмұны қүрайтын білімдер, іскерліктер, дағ-
дылар, қарам-қатынастар игереді.
7.5.
Оқыту удерісінің құрьілымы, негізгі кезеңдері.
Оқытудың
эрекет ретіндегі маңызды кұрылымы, оның мазмұны мен формасы
болып табылады. Оқу кызметінің мазмұны, және бірінші кезекте мате-
риалды практика мен сезімді заттың практикасы, оның заттылыгы
объективті-субъективті табиғатқа ие болады. Пэн, ақиқат, оқытудагы
сезімталдык - бұлар жәй ғана пайымдаудың объектісі мен формасы
ғана емес, сондай-ақ, сезімді-адамгершілікті, субъективті-танымдық
практика болып табылады.
Оқу эрекетінің құрылымы, оның кұрамына караганда мазмұн-
дық, мақсаттық және жүйелік бөліктерден тұруы керек. Оқу тапсыр-
мапарын шешуші әрекет ретіндегі үдерістің кұрылымында әрекетті
жүзеге асырудагы кезектілікті айкыңдайтын, бір-бірімен байланысты
келесі құрылымдар бөлініп көрсетіледі: міндеттерді талдау, оқу мін-
деттерін кабылдау; бар білімді өзекті ету; міндетті шешу, тапсырманы
шешудегі жоспарды құру, сол жоспарды жүзеге асыру; міндеттерді
шешудегі бақылау мен багалау, оқы міндеттерін шешу үрдісінде орын
табатын әрекет эдістерін түсіну.
Оқытудагы қүзіреттілік тзсіл.
Құзыреттіпік тәсілдің мақсаты
дэстүрлі емес және типтік жағдаяттарда шешім қабылдау жэне іс-эре-
кет жасау, өз мақсатын анықгай алу дағдьшарын меңгеру болып
табылады.
Құзыреттілік тәсілінің басты міндеті білім алушылардың баста-
машылдығы мен өз бетінше жұмыс істей алатынын көрсетуге деген
ынтасы болып табылады. Ол білім апушылардың жеке әрекет ете
алуына, өз кабілеті мен кызыгушылығын ұйымдастыруына мүмкіндік
береді.
229
Құзыреттілік тәсілі білім апушьшардың білім, білік дағдыларын
жеке-жеке емес, кешенді түрде менгертуді жобалайды.
Достарыңызбен бөлісу: |