Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е
жүктеу/скачать 5,12 Mb. Pdf көрінісі
|
| сауаттъиіың - білімділік
- кэсіби қузырет тш к - мэдениет - діл. Білім берудің нәтижелілік тізбегінде діл ең жоғарғы сатысында тұрады, жэне ол тізбектегі басқа бөліктердің жалпы мазмұнын анықтайды. 1.3. Қазіргі білім беру парадигмасының нэтижеге жэне жеке тулгага багдарлануы. Білім беру саласының эрбір даму кезендеріне тэн заманауи үлгі, модель ретінде кабылданатын өзіндік теориялык, әдісна- малық ерекшелікгері болады. Бұл жалпы педагогикалык кауымдастықгың қабылдаған даму бағыттарының жиынтығы ғылыми тілде парадигма деп аталады. Парадигма ұғымын ең бірінші болып ғылыми пәндердің дамуы- ның түрлі кезеңдерін зертгеген американдық тарихшы Т.Кун болған. Оның пайьмдауынша эр ғылымның дамуьгада мынандай кезеңдер бар: парадиг- маның орнығуына дейінгі кезең, парадигманың қалыптасуы, орныгуы; ғы- лым саласындағы дағдарыс, парадигмалардың ауысуы. Заман өзгеруіне байланысты парадигмалардың ауысып отыруы зақды кұбылыс. Оны философиялық заңдар да дәледдейді. Ал педагогика- лы қ парадигма дегеніміз нақгы педагогикалық міндетгерді шешудегі үл- гі, стандарт, өлшемдер, модель репгінде ұстанатын, кальштасьш қалған не- гізгі ғылыми жетістіктер, эдістер, теориялар, көзқарасгар жүйесі. Жаңа па- радигмалар кеяешектегі ғылыми зертгеулердің бағьптарын анықгайды, оларға негіз болады. Мысалы: қазіргі отандык педагогикада мынандай па- радигмалардың ауысуы байқапады: «біпімді адам» парадигмасының орны- на «өмірге бейімделген, белсенді, іиыгармашылық түргыдан ойлай ала- тын, жэне өзін-өзі адамгершілік, ақьіл-ой жагынан дамытуга қабілетті адам» парадигмасының ауысуы айқын көрінеді. Яғни, бұрьшғы көзкарас- тар бойынша адамға білім, білік, дағдылар жүйесін меңгерту жеткілікті деп есептелінген болса, казір ол жеткіліксіз. Себебі адам тек дайын білімдерді меңгерген болса, бірақ оны шығармашылықпен практикада колдана алма- са, өзін-өзі жетілдіріп отыруға бейімделмеген болса, оңда бұндай адам ко- ғам талабына жауап бере алмайды. Сондықган қазіргі білім беру саласында жана педагогикалык пара- дигма қалыптасуда. Қазір білім беру жүйесі педагогикалык жаңашыл идеяларды енгізуге дайын, ашық салаға айналып келеді. Осыған бай- ланысты білім беру парадигмасы да өзгереді: адамның еркіндігін шек- тейтін білім берудің қатаң жүйесінің орнына өзінің қызыгушылықта- рына, қабілеттеріне сэйкес жеке білім алу жолын (траекториясын) саналы түрде таңдай алатын адам парадигмасының ауысуы орын алуда. 12 Қазіргі білім беру саласындағы дағдарыстық жағдайлардан шы- гудын басты тетіктерінің бірі - педагогикалық парадигманьщ өзгеруін талап етіп отырған маңызды тетіктер қатарында білім берудің нәти- жеге жэне жеке тулгага багдарлануы. Бұл бағыттардағы зерттеулер- дің барлығы өз алдына жеке-жеке педагогикалық теорияларға айна- луда. Білім берудегі жеке тұлгага багдарлану тугыры ( тұлгальщ- багдарлық багыт) оқыту мен тәрбиелеу үдерісіндегі әр оқушы түлға- сын ең жоғарғы кұндылық ретінде қабылдауды көздейді. Педагогика- лық сөздіктерде тәрбие барысындагы жеке тұлгага багдарлану тұгы- ры деп педагогтардьщ оқушыны тәрбиелік ықпалдың саналы, жауапты субъектісі ретінде қабылдайтын бірізді катынасын атайды. Педагогика саласында бүл теория тэрбиенің субъект-субъектілі үдеріс ретінде анықталуына байланысты XX ғасырдың 80-ші жылдарынан бастап қа- лыптаса бастады. Оның эр түрлі философиялық, психологиялық-педа- гогикалық аспектілерін Б.Г.Ананьев, А.Г.Асмолов, М.С.Каган, В.В.Сериков, И.С.Якиманская т.б. көптеген ғалымдар зертгеген. Бұл теория бойынша педагог эрбір балаға жүктеу/скачать 5,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|