Қарастырылатын сұрақтар: - Морфема туралы түсінік. Түбірдің морфема болу мәні.
- Қосымша морфема, оның түрлері
- Сөз тудырушы қосымшалар, оларға тән белгілер
- Жұрнақтар, олардың түрлері, сөз тудырушы жұрнақтардан ерекшелігі.
- Жалғаулар, олардың түрлері, сөз түрлендіретін жұрнақтармен ұқсастықтары мен айырмашылығы.
1-тапсырма. Сөзжұмбақты шешіңіз:
1.Қазіргі қазақ тілі “Етістік” (1966) оқулығының авторы.
2.Есімдіктер тарихын зерттеген ғылым.
3.Сан есім сөзжасамын зерттеген ғалым.
4.Тілдегі мағыналы дыбыстың термині.
5. “Қазақ тіліндегі сөздердің грамматикалық сипаты”еңбегінің авторы. (1998)
6. “Қазіргі қазақ тілі. Лекциялардың текстері” оқулығының (1973) авторы.
7. “Қазіргі қазақ тілі (морфология)” оқулығының авторы (А.,1991).
1.Қазіргі қазақ тілі “Етістік” (1966) оқулығының авторы.
2.Есімдіктер тарихын зерттеген ғылым.
3.Сан есім сөзжасамын зерттеген ғалым.
4.Тілдегі мағыналы дыбыстың термині.
5. “Қазақ тіліндегі сөздердің грамматикалық сипаты”еңбегінің авторы. (1998)
6. “Қазіргі қазақ тілі. Лекциялардың текстері” оқулығының (1973) авторы.
7. “Қазіргі қазақ тілі (морфология)” оқулығының авторы (А.,1991).
- 1.Жігіттің түсін айтпа,
- Ісін айт (мақал).
-
- 2.Өтпес пышақ қол кесер (мақал).
-
- 3.Жаны ашымастың қасында басың ауырмасын (мақал)
3-тапсырма. Сөздерді үш бағанға бөліп жазыңыз: - Сөздер, сөздік, үйіміз, баян етті, айта алмады, келе жатыр, барғысы келеді, айтса игі еді, тым сұлу, аса қызыл, келе бер, айта сал, келе алмау, келген жоқ, кітаптың, жастық шақ, қызыл кітап, қайтатын, жазған, әңгіме қылды.
- Сөздің синтетикалық формалары:
- Сөздің аналитикалық формалары:
- Сөз формасы бола алмайтын сөздер:
Профессор С.М.Исаев.“Қосымшалардың жіктелуі”. Кестені жазыңыз Тест 1.Морфема - тілдің ең кіші мағыналы бөлшегі. 2.Әрбір қосымша морфема 1 ГМ береді. 3.Сөз тудырушы қосымшалар ГМ бере алады. 4.Сөздің морфологиялық құрылымын зерттеген, туынды сөздер сөздігін жасаған – Е.Жанпейісов. 5.Қосымшаларды сөз тудырушы және форма тудырушы деп бөлуде сөзжасамдық принцип негіз болған. 6.Форма тудырушы жұрнақтар мен жалғаулардың жақындықтары – грамматикалық мағына білдіруінде. 7.«Қосымшаларды топтастыру принциптері» атты мақаланың авторы - Ы.Маманов. 8.Қазақ тіліндегі қосымшаларды жіктеу мәселесі» атты мақаланың авторы – Ә.Ибатов. 9.ГМ мен ГФ сәйкестігі және нөлдік тұлға» атты мақаланың авторы – Н.Оралбаева. 10.Баян ет, әңгіме қыл, тарс ет(ті) - сөздің аналитикалық формасын құрайды. Бес саусақ (бағалауға)
Бас бармақ
|
Балаң үйрек
|
Ортан терек
|
Шылдыр шүмек
|
Кішкентай бөбек
|
Көңіл-күйім
|
Қызмет қылдым,
іздендім,
|
Көмектестім, ойластым
|
Қол жеткіздім, тәжірибе алдым
|
Әттеген-ай деп қалдым
| | | | | | |
Достарыңызбен бөлісу: |
