Тәжірибелік зерттеулер туралы жалпы мәліметтер
жүктеу/скачать 1,1 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Өлшеу қателіктерін әртүрлі классификациялауға болады: Сандық өрнектелу тәсіліне байланысты абсалютті қателік және салыстырмалы қателік болып бөлінеді.
- Қателіктің пайда болу көзіне байланысты әдістемелік, инструменталдық(аппаратты), субъективті және сыртқы болып бөлінеді.
|
Тәжірибелік зерттеулер туралы жалпы мәліметтер Қанғали Әділбек СИ-21-3 тобы Тәжірибе (Эксперимент) – бұл ғылыми зерттеулердің маңызды құрамдас бөлігі. Оның негізін нақты есепке алынатын және басқарылатын шарттары бар ғылыми тәжірибе құрайды. Эксперименттің негізгі мақсаты зерттелетін объектілердің қасиеттерін анықтау, гипотезаның әділдігін тексеру және осы негізде ғылыми зерттеу тақырыбын кең және терең зерттеу болып табылады. Олар төмендегі көрсеткіштер бойынша ерекшеленеді: - жағдайларды қалыптастыру тәсілі бойынша (табиғи және жасанды); - зерттеу мақсаттары бойынша (қайта құрушы, айқындаушы, бақылаушы, іздеуші, шешуші); - өткізуді ұйымдастыру бойынша (зертханалық, заттай және т.б.); - зерттелетін объектілер мен құбылыстардың құрылымы бойынша (жай, күрделі) және т.б. Әрбір эксперимент алдында оның жоспары жасалады, ол келесілерді қамтиды: - эксперименттің мақсаты мен міндеттері; - эксперимент көлемін, тәжірибе санын негіздеу; - факторлардың өзгеру реттілігін анықтау; - факторларды өзгерту қадамын таңдау; - өлшеу құралдарының негіздемесін; - эксперимент жүргізудің сипаттамасын; - эксперимент нәтижелерін өңдеу және талдау тәсілдерін негіздеу. Жұмыс орны – зерттеу процесінде зерттеу жүргізушінің тікелей әсері таралатын жұмыс кеңістігінің бөлігі.Жұмыс кеңістігі-қажетті эксперименттік құралдармен жабдықталған және бір немесе бірнеше топ зерттеушілер қызмет көрсететін зертханалық немесе өндірістік бөлік.Жұмыс кеңістігі келесідей болуы мүмкін: -стационарлы (зертханалар, ғылыми-зерттеу мекемелерін, полигондар); - шартты-стационарлы (жылжымалы зертханалар, уақытша полигондар); - мобильді (жүру зертханаларын). Өлшеудің бірнеше негізгі әдістері бар: Тікелей бағалау әдісі- тікелей әсер ететін өлшеу құралының есептеу құрылғысы бойынша шама мәнін анықтау (мысалы, массаны циферблаты таразыларда өлшеу). Өлшеммен салыстыру әдісі-өлшенетін шамамен салыстырылады (мысалы, иінтіректі таразыда массаны гирьдермен теңестіре отырып өлшеу). Дифференциалды әдіс – өлшеу аспабына өлшенетін шаманың әртүрлілігі әсер етеді. Нөлдік әдіс-шаманың аспаптарға әсер етуінің нәтижелік әсері нөлге дейін жеткізіледі (мысалы, электр кедергісін оны толық теңдестірумен өлшеу). Алмастыру әдісі-өлшенген шаманы жаңғыртылған белгілі шамамен алмастырады (мысалы, өлшенетін масса мен гирьді кезекпен таразының бір жағында өлшеу). Сәйкестік әдісі-өлшенетін өлшем мен шаманың арасындағы айырмашылық шкалалардың немесе мерзімді сигналдардың сәйкес келуін пайдалана отырып өлшеу. Өлшенген ақпаратты беру тәсіліне байланысты өлшеу аспаптары көрсетуші және тіркеуші болып бөлінеді. Көрсетуші аспаптар мәнді оқуға, ал тіркеуші аспаптар оқуға және өлшенетін мәнді уақыт немесе басқа мәннің функциясы ретінде тіркеуге мүмкіндік береді. Өлшеу қателіктерін әртүрлі классификациялауға болады: Сандық өрнектелу тәсіліне байланысты абсалютті қателік және салыстырмалы қателік болып бөлінеді. Қателіктің пайда болу көзіне байланысты әдістемелік, инструменталдық(аппаратты), субъективті және сыртқы болып бөлінеді. Көріну заңдылықтарына байланысты қателіктер систематикалық, кездейсоқ, дөрекі және тимей кету болып бөлінеді. Назарларыңызға рахмет жүктеу/скачать 1,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|