Темучин талқандаған 1203-1204 жылдары талқандаған халықтар.
Ұйғыр, татар, орыс
Оғыз, қырғыз, грек
Керейіт, найман, меркіт
Парсы, ауған, араб
Тәжік, иран, түрік
Темучин бүкіл моңғолдық құрылтайда хан (әмірші) болып сайланған жыл.
1200 жыл
1210 жыл
1215 жыл
1206 жыл
1220 жыл
Шыңғыс ханның нақыл сөздерінен, әскери және азаматтық заңдардан тұратын заңдар жинағы.
«Сали ақиқаты»
«Яса» («Жасақ»)
«Азамат құқықтары»
«Құқық нормалары»
«Петиция»
Моңғол империясының орталығы (астанасы)
Қарақорым
Балықты
Битөбе
Янгикент
Маракана
Шыңғыс хан жайлы нақты дерек алғысы келіп, Моңғолияға елшілік аттандырған Хорезмшах билеушісі
Мамун
Харун Рашид
Абдуллах
Шахмәлік
Мұхаммед
Шыңғыс хан Отырар қаласына 500 түйеден тұратын 450 адамы бар сауда керуенін жіберген жыл.
1210
1215
1211
1218
1229
Моңғолиядан келген Шыңғыс хан саудагерлерін тыңшылар деп айыптап, өлтіруге бұйрық берген Отырар билеушісі.
Қадыр-Буке
Ғайыр хан
Шахмәлік
Әмірсана
Алан-хазар
Отырар қаласында моңғолдар керуенін жою оқиғасының атауы.
«Баласағұн опаты»
«Ұлы дүрбелең»
«Ұлы бетбұрыс»
«Отырар опаты»
«Зор секіріс»
1218 жылы дінаралық қарсылықты пайдаланған моңғолдар ... басып кірді.
Сарыарқаға
Мауараннахрға
Кавказға
Сібірге
Жетісуға
Моңғолдарға соғыссыз қақпасын ашып, «Қайырымды қала» атанған қала.
Тараз
Баласағұн
Сығанақ
Янгикент
Үргеніш
Шыңғыс хан Қазақстан аумағына ... әскермен соғыс ашты.
100 мың
250 мың
300 мың
120 мың
150 мың
Отырарды қоршауға алған Шыңғысханның ұлдары:
Шағатай, Үгедей
Төле, Шағатай
Жошы, Үгедей
Жошы, Төле
Шағатай, Төле
Шыңғыс ханның өзі негізгі күштермен аттанған қала.
Ашнас
Сарайшық
Бұхара
Йасы
Суяб
Сырдарияның төменгі бөлігін бағындыруға аттанған моңғол қолбасшысы.
Шағатай
Үгедей
Төле
Мұқылай
Жошы
Шыңғысханның үлкен ұлы Жошы Сығаннаққа жақын келген жыл.
1215
1217
1225
1228
1220
Моңғолдарға қиян-кескі қарсылығы үшін толық жойылған Оңтүстік Қазақстан қалалары:
Баласағұн, Йасы, Сарайшық
Отырар, Сығанақ, Ашнас
Суяб, Күнгіт, Тараз
Түркістан, Имақия, Янгикент
Тюмень, Тараз, Испиджаб
Шыңғысханнан жеңілген Хорезмшахтар мемлекетінің билеушісі қашып кеткен ел.
Иран
Мысыр
Үндістан
Қытай
Киев Русі
Моңғолдар Қазақстан аумағын толықтай басып алған уақыт.
1219-1224 жылдары
1220-1228 жылдары
1225-1229 жылдары
1226-1230 жылдары
1232-1236 жылдары
Шыңғыс хан қайтыс болған жыл
1225
1226
1227
1229
12230
Шыңғысхан жаулап алған жерлерін ұлдарына үлестіріп берген жердің атауы
Дивани
Инам
Уакф
Сойырғал
Ұлыс
Үш моңғол ұлысының шекаралары түйіскен жер.
Сарыарқа
Жетісу
Мауараннахр
Кавказ
Сібір
Моңғолияны өзіне мирас еткен Шыңғыс ханның кіші баласы
Жошы
Шағатай
Үгедей
Төле
Мұқылай
Шыңғысхан барлық немерелерінің ішінен Жошының мұрагері ретінде ... таныды.
Батуды
Орда Еженді
Шайбаниді
Беркені
Тоқа-Темірді
Бату хан Алтын Орданы билеген жылдар
1230-1250
1236-1245
1227-1255
1239-1246
1242-1259
Қазақстан аумағындағы моңғолдар толық түркіленген ғасыр.
XII
XIV
XI
XVIII
XIX
Батуды «Сайын хан» («Ақылды хан») деп атаған тайпа.
Орыстар
Ноғайлар
Қыпшақтар
Оғыздар
Наймандар
XVI ғасырда жазылған «Шыңғыснама» кітабының авторы:
М.Х. Дулати
Қ. Жалайыри
Бабыр шах
Әбілғазы
Өтеміс қажы
Шыңғыс ханның Қазақстан мен Орта Азияға жорық жасауына сылтау болған оқиға:
«Отырар опаты»
«Ашнас опаты»
«Сығанақ опаты»
«Баласағұн опаты»
«Испиджаб опаты»
Моңғол имапериясының төрттен бір бөлігін ... құрады.
Үгедей ұлысы
Жошы ұлысы
Шағатай ұлысы
Төле ұлысы
Мұқылай ұлысы
Алтын Орданы Бату ханнан кейін басқарған інісі.
Меңгу-Темір хан
Мөңке хан
Өзбек хан
Берке хан
Бердібек хан
Берке ханның Алтын Орданы билеген (басқарған) жылдары:
1228-1254
1245-1259
1256-1266
1271-1284
1275-1286
Алтын Орда хандарының ішінен бірінші болып ислам дінін қабылдаған хан.
Төле
Берке
Бату
Орда-Ежен
Жәнібек
Берке хан билік ет кезде Алтын Орда ... ресми түрде елшілік алмасты.
Қытаймен
Ресеймен
Грекиямен
Мысырмен(Египет)
Осман империясымен
Мысырда биілік жүргізген Қыпшақ даласынан шыққан сұлтан
Махмұт
Тұрсын
Қамар-ад-дин
Субедей
Бейбарыс
Алтын Ордада қаржы саласын, салық жинап, ішкі саясатты басқарған атқарушы биліктің органы.
Диуан
Инам
Каштрий
Брахман
Дума
Жошы ұлысындағы билеушілерден бірінші болып өз атынан теңге соқтырған хан.
Бердібек
Жәнібек
Мөңке Темір
Тоқтамыс
Құбылай
Алтын Орда мемлекетінде ханнан кейінгі келесі үлкен тұлға.
Шад-түтік
Патеси
Атабек
Беклербек
Басқақ
Алтын Ордаға саяси дербестікті алып берген Бату ханның немересі.
Бердібек хан
Жәнібек хан
Мөңке Темір хан
Тоқтамыс хан
Құбылай хан
Алтын Ордада диуанның басында ... тұрды.
Беклербек
Атабек
Инал
Тархан
Уәзір
Алтын Орданың сол қанатын басқарған Жошының үлкен ұлы.
Тоқа Темір
Орда Ежен
Берке
Құбылай
Төле
Алтын Орданың сол қанатының орталығы
Испиджаб
Сығанақ
Тюмень
Хорезм
Үргеніш
Қазақстанның солтүстік-батыс жерлерін иеленген Жошының ұлы
Орда Ежен
Берке
Тоқа Темір
Шайбан
Мөңке Темір
Алтын Ордада салық жинауды іске асырушылар.
Тархандар
Абыздар
Басқақтар
Беклербектер
Нояндар
Алтын Ордада Мөңке Темір билік құрған жылдар.
1233-1258
1270-1286
1259-1262
1265-1269
1267-1280
Алтын Орда өзінің ең жоғарғы өркендеу деңгейіне жетті.
Өзбек хан мен Жәнібек хан тұсында
Тоқтамыс пен Ахмет хан тұсында
Бердібек хан мен Мамай хан тұсында
Ахмет хан мен Ерзен ханның тұсында
Берке хан мен Мамай хан тұсында
Замандастары «кісілігі мол, даңқты да ержүрек» адам ретінде сипаттаған Алтын Орда ханы.
Мамай хан
Ахмет хан
Ерзен хан
Тохты хан
Өзбек хан
Алтын Орда мемлекетін Өзбек хан билік еткен жылдар:
1305-1333
1308-1324
1382-1395
1312-1342
1354-1368
Алтын Орданы Өзбек ханнан соң билік еткен ұлы:
Жәнібек хан
Тохты хан
Мамай хан
Тоқтамыс хан
Берке хан
Өзбек ханның ұлы Жәнібек ханның Алтын Орданы билеген жылдары:
1346-1365
1342-1357
1369-1375
1320-1330
1301-1334
Алтын Орда қалаларының ерекшелігі:
Үлкендігімен
Өзен жағасында орналасуымен
Қамал-қорғандардың болмауымен
Шеберханалар мен теңге сарайларының болуымен
Шекаралас аймақтарға салынуымен
Бату ханның батысқа, яғни Еуропаға жорық жасаған жылдары:
1236-1242
1320-1330
1210-1220
1410-1420
1330-1350
Бату хан салдырған Алтын Орданының алғашқы орталығы:
Тушпа
Хаттуса
Мемфис
Урга
Сарай
Берке хан билік еткен кезінде Алтын Орданың орталығы көшірілген қала.
Алмалық
Сығанақ
Кедер
Сарай Берке
Күлтөбе
Қалаларға «әскердің кіруіне кедергі жасамау үшін қамал-қабырғалар мен қақпалар болуына рұқсат етілмеді»-деп Алтын Орда қалалары туралы жазған саяхатшы.
П. Карпини
В. Рубрук
Марко Поло
Якуб
Потанин
Алтын Орда тағына Жәнібек ханнан соң отырған ұлы.
Ахмет хан
Құбылай хан
Мамаш хан
Бердібек хан
Тахир хан
XIV ғасырдың екінші жартысында Алтын Ордадан бөлініп, Ақ Орда ұлысын құрғандар:
Орда Ежен ұрпақтары
Тоқа Темір ұрмақтары
Шайбан ұрпақтары
Берке хан ұрпақтары
Мамай хан ұрпақтары
Алтын Ордада Жәнібек ханның ұлы Бердібек ханның билік құрған жылдары:
1302-1306
1392-1396
1312-1333
1357-1359
1361-1380
1380 жылы Алтын Орда билеушісі Мамайды Куликова шайқасында талқандаған Мәскеу князі
Дмитрий Донский
Ярослав Мудрый
Юрий Долгорукий
Владимир Мономах
Иван Грозный
Әмір Темірдің қолдауымен Мамайдан Алтын Орда билігін тартып алған хан.
Ахмет
Тахир
Әмірсана
Тоқтамыс
Дабашы
Тоқтамыс хан Мәскеу қаласын өртеген жыл.
1360
1371
1382
1406
1420
Әмір Темір Алтын Ордаға үш рет жорық жасаған жылдар:
1203, 1260, 1268
1389, 1391, 1395
1405, 1410, 1456
1502, 1512, 1560
1310, 1312, 1314
1395 жылы тақтан түскен Алтын Орда ханы
Жәнібек хан
Тохты хан
Мамай хан
Тоқтамыс хан
Берке хан
1404 жылы Тоқтамыс хан қаза тапқан жер.
Сарай-Берке қаласында
Каспийдің жағасында
Түмен қаласының маңында
Испиджаб қаласының маңында
Алтай тауының етегінде
Бату ханның Батыс елдеріне жорыққа аттанған уақыты.
1230 жыл
1225 жыл
1249 жыл
1355 жыл
1236 жыл
Моңғол шапқыншылығы туралы; «Бұл күн мен түн жаратылғаннан бастап, адамзат білмеген қасірет болды. Жылнамаларда осыған дейін мұндай апат сипатталмаған»-деп жазған араб тарихшысы.
Ибн әл-Асир
Ибн Сина
Әл-Фараби
Рузбихан
Марко Поло
Алтын Орданың алғашқы орталығы- Сарай қаласы орналасқан өзен жағасы.
Жайық
Сырдария
Тобыл
Енисей
Еділ
XIII ғасырдың ортасынан XV басына дейін Шығыс Дешті Қыпшақ аумағында өмір сүрген мемлекет.
Қарахан
Астрахань
Қырым
Ақ Орда
Қазан хандығы
Рашид-ад-диннің айтуынша XIV ғасырда Жошы ұлысының ... бөлігін үлкен ұлы Орда Ежен басқарды.
Батыс
Шығыс
Оңтүстік
Солтүстік
Оңтүстік-батыс
Ақ Орда өзінің шарықтау шегіне жетті.
XII ғасырдың ортасында
XI ғасырдың басында
XIV екінші жартысында
XVII аяғында
XVIII аяғында
Ақ Орданың орталығы болған қала.
Янгикент
Сайрам
Йасы
Сығанақ
Тюмень
Алтын Ордаға тәуелділікті түпкілікті жойған Ақ Орда хандары.
Ерзен мен Мүбәрак қожа хандар
Қамар-ад-Дин мен Сартақ хандар
Ілияс-Қожа мен Тоғырыл хандар
Даян мен Күшлік ханжар
Жамұқа мен Бұйрық хандар
XIV ғасырдың 60-70 жылдары билік құрған және Ақ Орданы айтарлықтай нығайтқан хан.
Мүбәрак қожа
Ерзен
Ұрыс хан
Сартақ хан
Даян хан
Ақ Орданың әлсіру себебі:
Осман империясының шапқыншылығы
Қытайлардың шапқыншылығы
Арабтардың соғыс ашуы
Иранмен соғыс
Әмір Темірдің шапқыншылығы
1423-1428 жылдары Ақ Орданы билеген Ұрыс ханның немересі.
Сасы-Бұқа хан
Барақ хан
Ерзен хан
Тоғым хан
Сартақ хан
Барақ хан 1425 жылы соғыс ашқан Әмір Темірдің немересі.
Ұлықбек
Бабыр
Ибраһим
Һарун Рашид
Хосейн
Ақ Орда билеушісі Барақ хан Әмір Темірдің немересі Ұлықбекке соғыс ашып 1425 жылы қайтарып алған қаласы.
Янгикент
Сайрам
Йасы
Сығанақ
Тюмень
Ақ Орда билеушісі Барақ хан қайтыс болған жыл.
1415
1420
1422
1450
1428
Барақ хан қайтыс болған соң Ақ Орда билігі Шайбани ұрпағы ... қолына өтті.
Көшімнің
Ибақтың
Ахметтің
Сартақтың
Әбілқайырдың
Орда Ежен және оның мұрагерлерінің жері:
Шығыс Дешті Қыпшақ
Батыс Дешті Қыпшақ
Жайықтан Кавказға дейін
Еділден Дунайға дейін
Жетісу мен Оңтүстік-Шығыс Қазақстан
Марко Поло бұл хан туралы былай деп жазды: «Ол қандай да бір аймақты жаулап алған кезде тұрғындарды ренжітпеді, олардың меншікке құқығын бұзбады, олардың арасына өз адамдарын қойды. Бағынған елдің адамдарын қорғады. Ешқандай да зиян шекпейтіндігіне көзі жеткен тұрғындар оған жән-тәнімен берілді. Бұрынғы дұшпаннан енді адал қызметшілеріне айналды».
ХІІІ ғасырдың басында Ертістен Дунайға дейінгі дала кеңістігінде половецтердің жайылымдары орналасты. Ұлы ханның жоспары бүкіл Азия мен Шығыс Еуропаны жаулап алу еді. Соғыс жаңа жайылымдар алу, байлыққа ие болу, сонымен бірге монғол қоғамын біріктіру мақсатында жүргізілді. Қазақстан аумағына жорығын шамамен 150 мың әскерімен бастады. Сөйтіп, монғолдар Қазақстан аумағын 1219-1224 жылдары толықтай басып алды.
Хан тірі кезінде-ақ, ұлдарының әрқайсысына жер үлесін бөліп берді. Үлестірілген жерлер ұлыстар деп аталды. Қазақстан аумағы үш үлкен ұлының ұлыстары құрамына енді.
Марко Поло жазбасында сипатталған тұлға:
Батый хан
Жошы хан
Шыңғыс хан
Жәнібек хан
Қасым хан
ХІІІ ғасырда монғолдар шапқыншылығына дейін Алтайдан Дунай аралығында қоныстанған тайпалар:
Хорезмдіктер
Қыпшақтар
Печенегтер
Оғыздар
Қимақтар
Картаны пайдалана отырып Қазақстан аумағын алып жатқан Шыңғысханның ұлдарын көрсетіңіз:
Жошы, Шағатай, Төле
Жошы, Шағатай, Жебе
Жебе, Сүбедей, Күшлік
Үгедей, Жошы, Шағатай
Төле, Үгедей, Жошы
Картаны пайдалан отырып Шағатай ұлысын көрсетіңіз:
Оңтүстік пен Оңтүстік-шығыс Қазақстан
Ертістен батыста Еділге дейін
Әмудария мен Сырдарияның төменгі ағысы
Бүкіл Орталық Азия
Жетісудың солтүстік-шығыс бөлігі
Шыңғысханға жаулап алған жердегі халықтардың өз еркімен берілуінің басты себебі:
Салық жүйесінен босатуы
Үлестік жерлерді таратуы
Әскер құрамына алуы
Мәдени орындарды сақтап қалуы
Дінге қысымшылық жасамауы
Шағатай ұлысының орнына құрылған мемлекет.
Моғолстан
Ақ Орда
Ноғай Ордасы
Астархань
Қырым
Іле алқабында орналасқан Шағатай ұлысының басты қаласы.
Кедер
Ашнас
Алмалық
Сарай
Киев
Шыңғыс ханның екінші ұлы Шағатайдың иеліктері.
Шығыс Түркістан, Жетісу, Мауараннахр
Сарыарқа, Кавказ, Сібір
Сібір, Каспий маңы, Астрахань
Қырым, Сарыарқа, Алтай
Алтай, Орал тауы, Шығыс Еуропа
Шағатай ұлысында алғаш рет хан есімі жазылған күміс теңгені енгізген билеуші.
Торы хан
Кебек хан
Күшлік хан
Тоғым хан
Тоқа-темір
Моғолстан мемлекетінің тағына Тоғылық Темірді отырғызған дулат тайпасының әміршісі.
Қамар-ад-Дин
Рузбихан
Мұқылай
Махмұт
Поладшы
Моғолстан билеушілері әулетінің негізін қалаған.
Кебек хан
Тоғым хан
Тохты хан
Тоғылық Темір
Уәйіс хан
Моғолстан мемлекетінің негізін қалаушы.
Қамар-ад-Дин
Рузбихан
Махмұт
Әмір Поладшы
Бердібек хан
Тоғылық Темірдің ордасы
Алмалық
Баршынкент
Қашғар
Йасы
Сайрам
Моғолстанда мемлекет басқару үшін ханға көмектесетін дулат тайпасының әмірлері ... деп аталады.
Мырза
Тархан
Ұлысбек
Басқақ
Төлеңгіт
Тоғылық Темірдің мұрагері
Даян
Күшлік
Ілияс Қожа
Бабыр
Сартақ
Ілияс Қожа мен Әмір Темір арасында «Батпақ шайқасы» өткен жыл.
1350
1390
1412
1365
1420
Әмір Темірден жеңіліп оның биілігін және өзінің бодандығын мойындаған Моғолстан ханы.
Мұхммед хан
Қызыр Қожа хан
Тахир хан
Уәйіс хан
Жүніс хан
Тоғылық Темір ханның биілігі «бүкіл Моғолстанға тарағандығы» туралы ... еңбегінде айтылады.
М. Х. Дулати
Рашид-ад-Дин
Марко Поло
Рузбихан
Қ. Жалайыри
Моғолстанға Әмір Темір ұрпақтарынан тәуелсіздік алып берген Қызыр Қожаның ұлы.
Илияс хан
Уәйіс хан
Есенбұға хан
Жүніс хан
Мұхаммед хан
XV ғасырдың 30 жылдары Моғолстан билігін қолына алған хан.
Илияс хан
Уәйіс хан
Есенбұға хан
Жүніс хан
Мұхаммед хан
XVI ғасырдың 20 жылдары қазақтар ... Жетісудан толықтай ығыстырды.
Қытайларды
Ноғайларды
Маңғыттарды
Моғолдарды
Өзбектерді
Қазақстан мен Қырғызстанның қалыптасуына біртекті жағдай жасаған ортағасырлық мемлекет.
Моғолстан
Қытай
Ресей
Сібір хандығы
Ноғай Ордасы
Моғолстанда Есенбұға хандық құрған уақытта Керей мен Жәнібек сұлтандар бастаған қазақтардың бір бөлігі көшіп барды.
Кавказға
Алтайға
Маңғыстауға
Жетісуға
Сібірге
1370 жылы Мауараннахрдағы билікті ... қолына алды.
Есен бұға
Нәдір шах
Әмір Темір
Қызыр қожа
Омар шах
Шағатай ұлысы Батыс және Шығыс болып 2-ге бөлінген уақыт.
XII ғасырда
XVIII ғасырдың 20 жылдары
X ғасырдың 70 жылдары
XIV ғасырдың 40 жылдары
XIX ғасырдың 60 жылдары
Әмір Темірдің шыққан тегі
Моңғолдың түркіленген барлас тайпасы
Әзірбайжан тайпасы
Ұйғыр тайпасы
Ойрат тайпасы
Парсы тайпасы
Әмір Темір 1370-1405 жылдары билік құрған жер
Сібір даласы
Шығыс Азия
Кіші Азия түбегі
Қосөзен маңы
Орта Азия
Әмір Темірге Еуропалықтардың қойған есімі
Сайын хан
Темірлан
Әділетті патша
Перғауын
Дарабоз
Әмір Темірдің ұраны:
«Манас»
«Жер мен ел»
«Билік пен азаттық»
«Әділдік пен күш»
«Соғыс пен мақсат»
Әмір Темір Орта Азияда билік құрған жылдар:
1356-1401
1370-1405
1390-1450
1428-1468
1445-1465
Хан тағына Шыңғыс хан ұрпақтарын отырғызып, «өзін тақ иесінің өкілімін» деп атаған билеуші
Баязит сұлтан
Поладшы Дулати
Нұрад-дин
Әмір Темір
Ілияс Қожа
Мауараннахрда Әмір Темір ұрпақтары ... дейін билік құрды.
XIII ғасырдың басына
XII ғасырдың аяғына
XVI ғасырдың басына
XI ғасырдың басына
X ғасырдың басына
Әмір Темірдің Алтын Ордаға жасаған жорықтарының саны:
3 рет
4 рет
5 рет
6 рет
7 рет
Әмір Темір Алтын Ордаға соңғы рет жорық жасаған жыл.
1390 жылы
1385 жылы
1410 жылы
1395 жылы
1415 жылы
Орыс жерінің моңғолдар биілігінен азат етілуіне ықпал еткен жағдай.
Ноғай Ордасының құлауы
Моғолстанның ыдырауы
Алтын Орданың құлауы
Осман империясының ыдырауы
Әмір Темірдің өлімі
Әмір Темірден жеңілген Осман империясының сұлтаны.
ІІ Мехмед
Абдул Меджид
ІІІ Селим
ІІ Махмұт
Баязит
Әмір Темір Қытайға жорыққа жиналған сәтте қайтыс болған жыл:
1440
1390
1450
1385
1405
XV ғасырдың 20-жылдары Әбілқайыр хандығы құрылған жер:
Кавказ жері