Теориялық және эмпирикалық зерттеу әдістері


Зерттеу процесі барысында төмендегідей интерғылыми әдістер қолданылады



бет6/6
Дата18.10.2023
өлшемі137,73 Kb.
#118949
1   2   3   4   5   6

Зерттеу процесі барысында төмендегідей интерғылыми әдістер қолданылады:

Зерттеу процесі барысында төмендегідей интерғылыми әдістер қолданылады:

ЭКСТРОПОЛЯЦИЯ – ойдың дамуы немесе белгілі бір тарихи кезеңдегі тенденциялардың ашылуы, яғни жасалған заңдар мен тұжырымдардың бақылау аймағынан басқа аймаққа ауысуы;

ИНТЕРПОЛЯЦИЯ – құбылыстардың динамикалық қатарында көрінбейтін, бірақ осы қатар мүшелерінің арақатынасын ашу негізінде параметрлерді, функцияларды, көрсеткіштерді табу;

МОДЕЛЬДЕУ – шынайы түрде бар процестер мен құбылыстардың логикалық, информациялық және графикалық құрылымын жасау, яғни объектілерді жеңілдетілген түрінде бейнелеу; модельдеу – түпнұсқаның зерттеушіні қызықтыратын қажетті жақтарының дәлме – дәл көшірмесін түсіру арқылы зерттеу;

РЕТРОСПЕКЦИЯ – объектінің жүйелі түрдегі сипаттамасын алу үшін зерттеу объектісінің тарихи дамуын зерттеу, яғни оның әртүрлі уақыт кезеңдеріндегі дамуының динамикалық қатарын зерттеу;

ЭКСПЕРТТІК БАҒАЛАУ – эксперттің немесе эксперттердің тұжырымдары мен ойлары.

Күрделі құрылымды объектілерге анализ жасау үшін төмендегі әдістерді қолданады:

декомпозиция – үлкен жалпы бір мақсатты бірнеше топтарға бөлу;

селекция – зерттелуге келетін варианттарды іріктеп алып, маңызы жоқ фактілерді алып тастау;

агрегирование – жекелеген сипаттамаларды жалпы сипаттамаға біріктіру.

Егер объектінің құрылымы жүйесіз болса, оны талдау үшін дезагрегациялау, яғни жалпылаушы сипаттамаларды жеке сипаттамаларға жекелендіреді.

Жоғарыда айтылып өткен әдістердің немесе тәсілдің ешқайсысы да, дара түрде зерттеудің негізіділігін, дәлділігі мен дәйектілігін қажетті деңгейде қамтамасыз ете алмайды. Сол себепті зерттеуде жоғары нәтижеге жету үшін олардың бірнеше түрінің жиынтығын пайдалану ғана тиімді бола алады.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет