6. ПОЛИТРОПАЛЫҚ ПРОЦЕСС
Барлық нақтылы жылу машыналарындағы (іштен жанатын қозғалтқыштар – ІЖҚ, компрессорлар, газ турбиналы қондырғылар және т.б.) жұмыстық дененің (газдың) сығылу, отынның жану, жұмыстық дененің ұлғаю процесстері политропалық процесс деп аталады.
Политропалық процесс қайтымды процесс болғандықтан, келесі теңдеумен өрнектеледі:
(32)
мұндағы - политропа көрсеткіші; әртүрлі процесстер үшін пен дейінгі аралықта өзгереді.
5-сурет Политропалық процесстің және диаграммасында бейнеленуі. 1-изобара; 2-изотерма; 3-адиабата; 4- изохора;
Жоғарыда қарастырылған дербес процесстер (изохоралық, изобаралық, изотермалық және адиабаталық) политропалық процесстің политропа көрсеткіші ( ) 0, 1, k, -ке сәйкес болғандағы жеке түрлері.
Егер 3.13) теңдеуіндегі палитропа көрсеткішін деп алсақ, онда ол теңдеуіне айналады, яғни изобаралық процесс болады; деп алсақ, онда ол изотермалық процесс; деп алсақ, онда -адиабаталық процесс; деп алсақ, онда – изохоралық процесс болады.
Политропалық процесстегі орындалатын жұмысты және жұмыстық дене параметрлерінің арасындағы байланысты өрнектейтін формулалар адиабаталық процесстегіге ұқсас. Айырмашылығы тек қана -ның көрсеткішінде ғана.
Мысалы, политропалық процесстегі орындалатын жұмыс:
(33)
Ал, жұмыстық дене параметрлері арасындағы байланыс:
(34)
Жұмыстық дененің (газдың) политропалық процесстегі жылу сыйымдылығы келесі формуламен анықталады:
(35)
Жылу мөлшері:
(36)
Энтропияның өзгеруі:
(37)
Политропалық процесстің және диаграммалары 3.5-суретте көрсетілген.
Достарыңызбен бөлісу: |