Тілдіњ ќоѓамдыќ-єлеуметтік мєні мен ќызметі
жүктеу/скачать 148 Kb.
|
Ғылыми жоба Тілдің мәні мен қызметі
|
Мазмұны Кірспе......................................................................................................... ....3 Негізгі бөлім....................................................... ........... ........... ............ ......5 Теориялық бөлім ........................................................................................6-17 Қорытынды ......................................................................................... ....15-19 Қолданылған әдебиеттер..............................................................................16 Аннотация «Тілдің мәні мен қызметі» атты ғылыми жобада жас зерттеуші тілдің шығу тарихынан бастап, тіл мен қоғамның өзара тығыз байланыстылығына ерекше көңіл аударған. Сонымен қатар, тілге анықтама беруде ең алдымен оның әлеуметтік қызметі, яғни қоғамдағы адамдардың қатынас құралы болу қызметін негізге алған. Тілдің – тек қатынас құралы ғана емес, сонымен бірге ойлаудың, ойдың жарыққы шығуының да құралы екендігіне тоқталған. Зерттеу барысында өзіндік көзқарасын білдіріп, ұтымды ұсыныстар жасаған. Аннотация Юнный иследователь в научной работе обратил пристальное внимание на проект «Язык и его значение». Обратил внимание на язык6 как средство общения между людьми. Язык является не только средствоми обшения6 но и выразителем мысли. В ходе исследования, выразил точку зрения привлекательных предложений. Annotation Young researcher paid specific attention to its origins as well as relationshipbetween languge and society in his scientific project called “The Meaning of the Language and its Functions”. Along with it, defining the role of the language as means of communication between indivuduals in society lies in the basis of it. It also describes the language not solely as means of communication, but as core of thinking. During the survey he pointed out own points of view and proposed useful ideas. Кіріспе Өмірдің алуан түрлі құбылыстары бар. Олар табиғат құбылыстары және қоғамдық құбылыстар болып екі топқа бөлінеді. Тіл қоғамдық құбылыстардың қатарынан орын алады. Ол – қыр-сыры мол, күрделі құбылыс. Тілдің табиғатын (мәнін) танып білу үшін оның ең басты қасиетін айқындап алудың маңызы айрықша. Тілдің табиғатын айқындайтын ең басты қасиеті делініп, оның қатынас құралы болу қызметі аталады. Тілдің қызметін түсінуде бұл анықтаманың маңызы үлкен. Тіл – адам баласы қоғамында қатынас құралы, сөйлесіп, пікір алысудың құралы ретінде пайда болды.Тілдің пайда болуы туралы әртүрлі теориялар бар, олар тілдің қалай шыққанын, қалай пайда болғанын өзінше дәлелдейді. Тіл білімінде оларды екіге бөліп қарайды. 1. Биологиялық теориялар тілдің пайда болу себебін адам организмі мен психикасының ерекшеліктерінен іздейді. а) Еліктеу теориялары, оның ішінде кең таралған «дыбысқа еліктеу қағидасы» бойынша алғашқы адамдар қоршаған ортадағы дыбыстарға, көрініс, бейнелерге еліктеп, олады белгілеу үшін әртүрлі дыбыстар шығарудан бастайды (Х. Штейнталь). б) «Одағай теориясы» бойынша адамдардың өздеріндегі көңіл-күй әсері бойынша еріксіз, оқыс дауыстар шығаруы қазірге тілге негіз болады. в) Ымдау теориясы бойынша алғашқы кезде тілде «сөздермен» бірге мимикалар мен жестілер көп болған. Жалпы тілдің қажеттігі адамдардың рухани әрекетімен, әрекет құралы болуымен байланыстырылады. Бұл көзқарастардың қалыптасуына Г. В. Ф. Гегель мен В. Фон Гумбольдттің пікірлерінің ықпалы зор болды. 2. Қоғамдық теориялар бойынша тілдің пайда болуы әлеуметтік себептерден ізделеді. а) «Қоғамдық келісім теориясы» бойынша адамдар белгілі бір заттарды белгілеу үшін оларды бірдей атауға келіседі. б) Еңбек теориясы бойынша тіл адамдардың бірлесіп еңбек етуі кезіндегі байланыс жасау қажеттігінен пайда болған. Оның ішінде «еңбек айқайы теориясы» (Л. Нуаре, К. Бюхер) мен Ф. Энгельстің еңбек теориясы таралаған. Соңғы теория бойынша тіл, еңбек пен бірге «адамды адам еткен» факторларға енеді. Қоғамдық теориялардың дұрыстығы – тілдің қоғамдық қажеттіліктен пайда болғаны шындық және ол қоғамдық құбылыс ретінде қоғамда пайда болып, онымен бірге дамиды. Тілдің алғашқы негіздерін адамның пайда болуы процесімен байланыстыра қараған дұрыс екеніне көз жеткізуге болады. Ендеше тілдің қалыптасуы да адамның қалыптасуы тәрізді миллиондаған жылдарға созылған процесс. Және оның қалыптасуы адамның түр ретінде қалыптасуымен бірге жүріп, бұл жолда жетекшілік қызмет атқарғаны да рас. Тілдің пайда болып қалыптасу процесі глоттогенез деп аталады жүктеу/скачать 148 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|