Екі жауабыбар сұрақтаР 1.Оң жақ тәждік артерияның қанмен қамтамасыз ету аймағын анықтаңыз: //
-Оң жүрекше,оң қарыншаның алдыңғы қабырғасының бір бөлігі және бүкіл артқы қабырғасы,жүрекшеаралық перденің артқы үштен бірін,жүрекаралық қалқаны,қарыншаралыққа артқы қаб-ның кішкене бөлігін,оң жақ қарыншаның емізікше бұлшықеттері мен сол жақ қарыншаның артқы емізікше бұлшықеттерін
2.Клиникаға мойынның оң жағындағы ашық жарақатпен ер адам келіп түсті. Қарау кезінде екі артерия анықталад. Сыртқы және ішкі ұйқ артерияларының бір-бірінен ажырататын анатомиялық бағдарын атаңыз://
-Қалқанша тәрізді шеміршектің жоғарғы жиегінің деігейі +
-Тіласты сүйегі денесінің деңгейі
-cartilago thyroidea
3.Жоғарғы жақ артериясынан тармақталады://
1.бірінші бөлімі деңгейінде шығатын тармақтары: a.auricularis profunda, a.tympanica anterior, a.alveolaris inferior, a.meningea media
2. екінші бөлімі деңгейінде шығатын тармақтары: a.masseterica, aa.temporales profundae anterior et posterior, rr.pterygoidei, a.buccalis, a.alveolaris superior posterior
3. үшінші бөлімі деңгейінде шығатын тармақтары: a.infraorbitalis, a. palatina descendens
4.Бұғана асты артериясының негізгі тармақтары: //
Бірінші бөлімінің тармақтары(spatium interscalenum-ге кіргенге дейін):
1.A.vertebralis(омыртқа артериясы)(a.spinalisanterior,a.spinalis posterior)
-A.basilari (негіздік базилярлық артерия)
2.Тruncus thyrocervicales(қалқан мойын сабауы)(a.thyroideainferior, а.cervicales ascendens, a.suprascapularis)
3.А.thoracica interna(ішкі кеуде артериясы)
Екіншібөлімініңтармақтары: 4.Тruncus costocervicales(қабырға мойын сабауы)
5.А.transversa colli(мойынның көлденең артериясы)
Тікелейжалғасы:a.axillares(қолтық артериясы)
5.Қолтық артериясының топографиясы://
проксималды шекарасы - І қабырғаның сыртқы жиегі, дисталды шекарасы -m.teres major төменгі жиегі(иық артериясының басталатын жері). Қолтық артериясы cavitas axillaris иық буыны мен тоқпан жіліктен медиалдыжатады;
алдынан және оданмедиалдылау - v.axillaries және үшжағынан иық өрімнің жүйке сабаулары орналасады;
бұл тамыр-жүйке будасы төменнен терімен, шандырмен және лимфа түйіндері бар шел маймен жабылған.
6. Жүрек клапандары қай қабаттың қатпарларынан түзілген?//эндокард
7. 70 жасар науқастың ЭКГ-де RR-интервалының ұзақтығы 1,5 сек, жүректің жиырылу жиелігі – 40 мин екені анықталды. Жүрек ырғақтылығының негізгі бағыттаушысы не болып табылады.//Сино-атриалдық түйін
8. Негізгі (басты) қан тамырмен қатарлас жүретін қосымша қан тамырлардың аттары:// жанама артериялар, a.collateralis
9. Кардиология бөліміне түскен, 57 жасар ер адамда сол жақ жүрекше миокардының қан айналымының бұзылысы анықталды. Қанайналым бұзылысы қай қан тамырдың арнасында болғанын анықтаңыз.// A.coranaria sinistra, Сол тәждік артерияның қарыншааралық тармағы
10. Оң жақ тәждік артерияның қанмен қатамасыз ету аймағын анықтаңыз.//оң жүрекше,оң қарыншаның алдыңғы қабырғасының бір бөлігі және бүкіл артқы қабырғасы,жүрекшеаралық қалқа,қарыншааралық қалқаның артқы бөлігі,оң жақ қарыншаның емізікше бұлшықеттері мен сол жақ қарыншаның артқы емізікше бұлшықеті
3 жауабы бар сұрақтар Науқаста жоғарғы шажырқай артериясының тромбозы анықталды. Осының нәтижесінде зақымдалуы мүмкін мүшелерді атаңыз:// +ұйқы безі,жіңішке ішек,соқыр ішек,жоғарылаған жиек ішек,көлденең жиек ішектің оң бөлімі
«Галлер үш аяғын» құрайтын қантамырлар://
сол асқазан, жалпы бауыр және көкбауыр артериясы
3. Жүректің өткізгіш жүйесі құралған:// қойнаужүрекшелік түйін(nodus sinuatrialis), жүрекше қарыншалық түйін(nodus atrioventricularis), Гис будасы(fasciculus atrioventricularis), оң және сол аяқщалары(crus dextrum et sinistrum), Пуркинье талшықтары.
4. Төменгі қуыс венасының висцералды салалары: атабез венасы, v.testicularis, бүйрек венасы, v.renalis, бүйрекүсті веналары, vv.suprarenalis, бауыр венасы, vv.hepaticae
5. Адам денесінде артериялар топографиясының зандылықтары: 1. артериялар нерв түтігімен нервтердің бойындаорналасады. Мысалы, жұлынға параллелді негізгіартериялық сабау – қолқа өтеді.
2. организмнің өсімдіктік және жануарлық өмірсүру мүшелеріне бөлуіне сәйкес, артерияларда да париетальдық дене қуыстарының қабырғаларынажәне висцеральдық - ішкі мүшелерге баратынболып бөлінеді.
3. әрбір қол, аяқ басты бір артериялық баған алады
4. тұлғаның артериялары сегментарлық құрылысынсақтайды.
5. артериялар жалпы тамырлар жинағын жасап, тамырлар жүйесінің басқа да бөліктерімен /веналар, ЛТ/ бірге жүреді.
6. артериялар қаңқаға сәйкес жүреді – омыртқажотасы - қолқа, сан - І, сирақ - 2 артерия т.с.с.
7. артериялар мүшелерге ең қысқа жолмен барады. Қысқа жол заңын және даму тарихын біле отырып, әрқашан да берілген артериядан кететінтармақтарды және олар баратын мүшелердіңанықтауға болады.
8. артериялар дененің бүгіліс бетінде орналасады. өйткені, жазылу бетінде орналасса тамырларсозылады және қабысады.
9. артериялар қорғалған жабық жерлердеорналасады; салаларда, өзектерде және т.б. /олардықысылуымен зақымданудан сақтайды/.
10. мүшелерге артериялар олардың /ойысқан/ иілген медиальді немесе ішкі беттерінен кіреді. Бұлбет қоректену көзіне қарай орналасады. Сондықтанбарлық мүшелердің қақпалары ойысқан, орталықсызыққа қараған беттерінде орналасқан.
11. артерилар мүшелердің қызметіне сәйкес әртүрлібейімделушілік түзеді: буындарды қоршағантамырлар торын; өзінің көлемін өзгертетінмүшелерде артериялар сақина немесе доға тәріздіанастомоздар және т.б.
12. артериялардың диаметрі мен саны мүшелердіңтек көлемімен ғана анықталмайды, сондай-ақолардың қызметтерімен де анықталады – бүйрек, бүйрек үсті безі және басқа да ішкі секрециялықбездер.
Қанды жүректен алып шығып, мүшелергетаратады
-Қабырғасындағы бұлшықет талшықтарыкалың әрі серпінді
-Қан қысымы жоғары
-Көпшілігі тереңде бұлшықеттердің арасындажатады
-Ең ірі артериялар: қолқа артериясы және өкпеартериясы
6. Өкпе сабауының синтопиясы: оң қарыншаның артериялық конусының жалғасы, сол 3 қабырға шеміршегінің төске бекінген жерінде өкпе сабауы тесігінен басталады. Қолқаның жоғарылаған бөлімінің алдында және солында орналасады.Кейін сол жүрекшенің алдынан өтіп, қолқа доғасының астында орналасады. ThIV, II солқабырға шеміршегі деңгейінде екіге бөлінеді.
-Алдынан ұйқыбез денесінентөмен он екі елі ішектің төменгі бөлігімен, одан төмен аш ішектің(жіңішке ішек) шажырқай түбімен шектелген.
-Сол жақтан симпатикалық баған, оң жақтан төменгі қуысты вена-v.cava inferior орналасады.
-Жоғарғы бөлігінде оны қиып өтетін ұйқыбез денесі мен екі вена: көкбауыр вена-v.lienalis, және бездің ртында-сол бүйрек венасы-v.renalis sinistra. Лимфатикалық түйіні бар жасунықпен (клечатка) қоршалып жатыр.
7. Кеуделік қолқаның тармақтары: aa.phrenicae superiores, aa.intercostales posteriores, rr.bronchiales, rr.esophageales, rr.pericardiaci, rr.mediastinales
8. Іштік қолқаның тақ артериялары: құрсақтық сабау, truncus coeliacus, жоғарғы шажырқай артериясы, a.mesenterica superior, төменгі шажырқай артериясы, a.mesenterica inferior
9. Іштік қолқаның жұп тармақтары: ортаңғы бүйрекүсті артериясы, a.suprarenalis media, бүйрек артериясы, a.renalis, атабез артериясы, a.testicularis, анабез артериясы, a.ovarica
10. Іштік қолқаның топографиясы: іш қуысының артқы қабырғасында, құрсақ артында; XII кеуде – IV бел омыртқасы деңгейінде; 11.Қақпа венасының салалары: оң және сол тармақ, ramii sinister et dexter 12. Аяқтың терең веналары: артқы асықты жілік веналары, vv. tibiales posteriores, алдыңғы асықты жілік веналары, vv. tibiales anteriores, тақым венасы, v.poplitea, сан венасы, v.femoralis, аяқтың үлкен теріасты венасы, v.saphena magna 13. Қолдың терең веналары: алақанның беткей веналық доғасы, arcus venosus palmaris superficialis, алақанның терең веналық доғасы, arcus venosus palmaris profundus, шынтақ, кәрі жілік, иық веналары, vv ulnaris,vv radialis, vv brachiales 14. Бауыр-12елі ішек байламы бойында қақпа венасына құяды:
15. Ішкі мойындырық венасының бассүйек сыртындағы салалары: бет венасы, v.facialis, төменгі жақсүйек артындағы вена, v.retromandibularis, жоғарғы қалқанша венасы, vv.thyroideae superiores