Тұлғалық ресурстар ұлттық сананы сақтау мен дамытудың факторы ретінде
Орындаған: Алтынбекова Е
Збайрадинова Н
Тұлғаның қалыптасуы мен дамуы үлкен мəселе екенін бір сөзбен жеткізіп айту өте қиын. Биологиялық тіршілік иесі ретінде өмірге келген адамның əлеуметке қосылып адам болып тұлғалануының негізінде жатқан нəрсе сөзсіз осы – тұлғаның кəсіби дамуының психологиялық ерекшеліктері екендігі еш дау тудырмаса керек
Тұлғаның қалыптасуы мен дамуы үлкен мəселе екенін бір сөзбен жеткізіп айту өте қиын. Биологиялық тіршілік иесі ретінде өмірге келген адамның əлеуметке қосылып адам болып тұлғалануының негізінде жатқан нəрсе сөзсіз осы – тұлғаның кəсіби дамуының психологиялық ерекшеліктері екендігі еш дау тудырмаса керек
Адамның эволюциялық даму жолында тек еңбек əрекеті ғана, яғни адамды адам еткен еңбек екенін көреміз. Осылайша, адам еңбек əрекеті арқылы қарадүрсін жабайы қоршаған ортаны игерілген, өңделген мəдени ортаға айналдырып өзгертті жəне өзі де өзгерді əрі мəдениленді. Осындай жасампаздық əрекеті арқасында адам қарапайым еңбек əрекетін күрделендірді əрі түрлендірді. Еңбек бөлінісіне байланысты орай болған күрделі еңбектен жеке-жеке кəсіп түрлері бөлініп шығып, кəсіппен айналысқан адамдар белгілі бір білімдерді игеріп, дағдылар қалыптастырып, тəжірибе жинақтап, шеберліліктерін шыңдап барып кəсіпке кіріскен.
Адамның тұлғалық дамуы мен кəсіби дамуы арақатынасы əрине бар. Ол қоршаған ортаға, адамдарға, материалдық жəне рухани мəдениет заттарына, отбасына жəне өз мамандығына деген жақсы қатынастардан байқалады. Сонымен, кəсіби дамудың негізгі ерекшеліктері - кəсіби байлықтар приоритеті, жұмысқа кірісіп кету, берілу.
Адамның тұлғалық дамуы мен кəсіби дамуы арақатынасы əрине бар. Ол қоршаған ортаға, адамдарға, материалдық жəне рухани мəдениет заттарына, отбасына жəне өз мамандығына деген жақсы қатынастардан байқалады. Сонымен, кəсіби дамудың негізгі ерекшеліктері - кəсіби байлықтар приоритеті, жұмысқа кірісіп кету, берілу.
Адамның тұлғалық дамуы мен кəсіби дамуы арақатынасы əрине бар. Ол қоршаған ортаға, адамдарға, материалдық жəне рухани мəдениет заттарына, отбасына жəне өз мамандығына деген жақсы қатынастардан байқалады. Сонымен, кəсіби дамудың негізгі ерекшеліктері - кəсіби байлықтар приоритеті, жұмысқа кірісіп кету, берілу.
Сондықтан да, қазіргі ғылымдағы кəсіпке дайындалу ұғымы, бір жағынан топтардың, таптардың, ұлттардың жалпы əлеуметтік жүйесінің құндылық стандарттарымен, екінші жағынан тұлғаның мотивациялық бағдарлауымен тығыз байланысты. Қоғамдағы маңызды құндылықтар интериоризациясы мінез-құлықтағы əлеуметтік нормативтерді игеру арқылы келеді. Құндылықтық бағдарлау қоғамдық маңызды істерде жəне мінез-құлықтарда пайда болатын сананың, мінез-құлықтың белгілі бір бағыттылығында өзін көрсетеді немесе өзі жөнінде мəлімет береді.
Ресурстар ұғымы психикалық шындықты зерттеуге байланысты әр түрлі зерттеулерде қолданылады. Соңғы жылдары гуманистік психологиядан бастау алған психологияда ресурстық тәсіл кең тарала бастады, оның шеңберінде өмірдің қиын жағдайларын жеңуге мүмкіндік беретін тұлғаның сындарлы басталуын зерттеу маңызды орын алды.
Ресурстар ұғымы психикалық шындықты зерттеуге байланысты әр түрлі зерттеулерде қолданылады. Соңғы жылдары гуманистік психологиядан бастау алған психологияда ресурстық тәсіл кең тарала бастады, оның шеңберінде өмірдің қиын жағдайларын жеңуге мүмкіндік беретін тұлғаның сындарлы басталуын зерттеу маңызды орын алды.
В.А. Бодров оған келесідей анықтама береді: «Ресурстар дегеніміз - бұл адамның физикалық және рухани мүмкіндіктері, оны жұмылдыру оның стресті болдырмау немесе жеңілдету үшін өзін-өзі ұстау бағдарламасы мен әдістерін (стратегияларын) жүзеге асырады.» Ресурстардың екі класы бар: жеке және экологиялық.
В.А. Бодров оған келесідей анықтама береді: «Ресурстар дегеніміз - бұл адамның физикалық және рухани мүмкіндіктері, оны жұмылдыру оның стресті болдырмау немесе жеңілдету үшін өзін-өзі ұстау бағдарламасы мен әдістерін (стратегияларын) жүзеге асырады.» Ресурстардың екі класы бар: жеке және экологиялық.
Жеке ресурстар адамның дағдылары мен қабілеттерін білдіреді.
Жеке ресурстар адамның дағдылары мен қабілеттерін білдіреді.
Экологиялық ресурстар адамның әлеуметтік ортада көмек көрсетуге қол жетімділігін және стрессті бастан өткерген адамдардың өмірін материалдық қолдауды көрсетеді немесе стресстік жағдайларда.