Коллаген (грек. kolla – желім және ген) – склеропротеидтер тобына жататын фибриллалы белок,
жануарлардың дәнекер ұлпасының коллаген талшықтарының бір бөлігі. Коллагеннің молекуласы (ұзындығы
0,3 мкм , қалыңд. 0,015 мкм ) спираль тәрізді үш полипептидтік тізбектен тұрады. Толық жетілген
талшықтардың Коллагені су мен органикалық еріткіштерде ерімейді, оны ерітуге 10%-ке дейінгі сілті
ерітіндісі қолданылады. Толық жетілмеген талшықтардың Коллагенін (проколлаген немесе тропоколлаген)
әлсіз қышқылда ерітуге болады. Коллаген жануарларда барлық ақуыздың үш бөлігіндей болғандықтан, ол
дәнекер ұлпасының тарамыс, сіңір, шеміршек, тері, сүйек, балық қабыршағының маңызды құрамдас бөлігі,
негізгі тірегі. Адам мен жануарлардың дәнекер тінінің (ұлпасының) талшығын коллаген талшықтары деп
атайды. Оның негізі коллаген ақуызынан тұрады. Коллаген талшығының жуанд. 1 – 12 мкм, ал диам. 0,3 –
0,5
мкм,
тармақталған фибрилла
жіпшелерінен
тұрады.
Ал фибриллалар жуанд. 0,04
мкм
микрофибриллалардан құралады.
Кератин – бұл шашыңызды, теріңізді және тырнақтарыңызды құрайтын ақуыз түрі. Кератинді ішкі
ағзаларыңыз бен бездеріңізде де табуға болады. Кератин – қорғаныш ақуызы, денеңіз шығаратын
жасушалардың басқа түрлеріне қарағанда тырнауға немесе жыртуға бейімділігі аз.
Кератин әртүрлі жануарлардың жүнінен, мүйізінен және жүнінен алынуы мүмкін және шаш
косметикасының ингредиенті ретінде қолданылады. Кератин шашыңыздың құрылымдық материалы
болғандықтан, кейбір адамдар кератиндік қоспалар, өнімдер мен емдеу шашыңызды нығайтуға және оның
сау көрінуіне көмектеседі деп сенеді.
•Икемділігі бар дәнекер тінінің ақуызы.
•Эластин ерімейтіндігімен, жоғары тұрақтылығымен және
метаболизмінің
төмен
жылдамдығымен
сипатталады.
Протеиназалардың көпшілігі эластинді ыдыратпайды
.
Эластин—жалғастырғыш тіндерің созылмалық талшықтарының негізгі
құрам
бөлігі
болып
саналатын,
склеропротеидтер
тобына
жататын ақуыз (белок).
ҚОРЫТЫНДЫ
Тірі организм
өзіне тәнқұрылымдық ұйымы мен биологиялық
қызметтері арқылы сипатталады. Организмнің осы құрылымдық
ұйымының қызметінде белоктар өте маңызды роль атқарады, яғни
белоктар басқа органикалық заттардың алмасуына келмейді, өйткені
олардың өзінше ерекше құрылымдық ұйымы бар.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
•
https://martebe.kz/beloktar-himijasyna-sipattama/
•
https://kk.m.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0
%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD
Достарыңызбен бөлісу: |