Тобы: ТҚИҰ-22-01 Қабылдаған: Әбдірайымқызы С
жүктеу/скачать 140,98 Kb.
|
| Туризмнің даму тарихы
Қазақстандағы туризмнің тарихи алғышарттары – Ұлы Жібек жолының қалыптасуы мен дамуы, оның басталуы біздің дәуірімізге дейінгі үшінші мыңжылдыққа жатады. 19 ғасырдың басында Верный қаласында 1927 жылға дейін өмір сүрген Ресей тау-кен қоғамының бөлімшесі құрылды. 1931 жылы Бүкілодақтық пролетарлық туризм мен экскурсия ерікті қоғамының бірінші ұясы – ОПТЭ ұйымдастырылды. 1936 жылы қыркүйекте ОПТЭ жойылып, оның мұрагері кәсіподақтар жанынан ұйымдастырылған Қазақстан туристік-экскурсиялық басқармасы (ТЭБ) болды. 1955 жылы Алматыда Бүкілодақтық «Интурист» акционерлік қоғамының (ВАО) Қазақстандық бөлімшесі ашылды. 1956 жылы 12 мамырда Алматыға турист ретінде 25 шетел азаматы келсе, келесі жылы олардың саны 157 болды, ал 1971 жылы Қазақстан 8 мың адамды қабылдады. 1955 жылы әлемнің әртүрлі елдерінен келген туристер саны 28 мың адамға жетті. 1991 жылы компания Қазақстан Интуристі ұлттық компаниясына айналды. 1962 жылы 20 маусымда Бүкілодақтық кәсіподақ орталық кеңесінің «Туризмді одан әрі дамыту туралы» шешімі шықты. Онда 10 миллионнан астам адам жаяу серуендеп, саяхаттаған. Туризмді одан әрі дамыту және оны басқаруды жақсарту мақсатында, сондай-ақ КСРО Спорт қоғамдары мен ұйымдары одағының Орталық Кеңесі туризм федерациялары мен секцияларын тарату туралы шешім қабылдағанын ескере отырып, Бүкілодақтық Орталық Кеңес Президиумы Кәсіподақтар Орталық республикалық және облыстық туристік-экскурсиялық басқармаларды Орталық республикалық, облыстық және облыстық туризм кеңестері болып қайта құру туралы шешім қабылдады. Туризмнің дамуына қуатты серпін «Елдегі туризм мен экскурсияны одан әрі дамыту шаралары туралы» (1969 ж.) қаулы берді. Қазақстанда туризм және экскурсия жөніндегі жаңа аймақтық кеңестер, экскурсиялық бюролар, саяхат және экскурсиялық бюролар пайда бола бастады. Республикадағы туризмнің материалдық базасын нығайтуға – туристік базалар мен қонақ үйлерді мейрамханалармен, кинотеатрлармен және басқа да мәдени-тұрмыстық қызмет көрсету орындарымен салуға және жабдықтауға ерекше көңіл бөлінді. Бұқаралық туризм 20 ғасырдың феномені болып табылады, өйткені ол негізінен автомобильдер мен реактивті ұшақтардың арқасында заманауи көрініске ие болды. Дегенмен, адамдар ежелден бері саяхаттаған, негізінен аштықтан немесе қауіптен аулақ болу үшін. Алғашқы адамдардың (Homo erectus) қалдықтары Батыс Еуропада, Африкада, Қытайда және Явада табылған. Бұл факт ежелгі адамдардың ешбір көлік құралынсыз ұзақ жол жүруге керемет қабілетін көрсетеді. Финикиялықтардың ақшаны ойлап табуы және біздің эрамызға дейінгі 4 мыңжылдықта басталған сауданың дамуы. е., саяхаттың қазіргі дәуірінің басы ретінде анықтауға болады. Финикиялықтар жазу мен дөңгелекті де ойлап тапты, сондықтан оларды «туристік бизнестің» негізін салушылар деп санауға болады. 1979 жылы Алматы қалалық туристер клубының мәліметтері бойынша қалада 100-ге жуық туристік секциялар, 7 туристер клубтары жұмыс істеді. Туризммен айналысатындардың саны 213 мыңнан астам адамды құрайды. (ол кезде Алматыда барлығы 900 мыңдай адам тұрған). Кеңестік кезеңде Қазақстанда негізінен ішкі туризм дамыды. Халықаралық туризмнің үлесі айтарлықтай болмады. Кеңес Одағындағы туризм идеологиялық қызмет атқаратын және өзінің басым рөліне қарамастан қалдықтық негізде қаржыландырылатын және айтарлықтай экономикалық мәні жоқ мәдени-ағарту жұмысы жүйесінің элементтерінің бірі болғанын атап өткен жөн. Бұл ретте Қазақ Республикалық туризм және экскурсия кеңесінің алатын пайдасы өткен ғасырдың 80-жылдарына дейін жыл сайын артып отырды. Қазақстан Республикасының тәуелсіздік алуының басталуы халықаралық туризмнің қарқынды дамуымен сипатталады. Осы кезеңде шетелге тегін саяхаттау мүмкіндігінің пайда болуына байланысты негізінен сыртқа шығу туризмі дамиды, оның үлесі кіріс және ішкі туризмді қосқанда айтарлықтай асып түседі. Осы кезеңде туристік фирмалар санының айтарлықтай өсуі байқалады. Егер 1991 жылға дейін Қазақстанда туризммен 3 ұйым («Туризм және экскурсия жөніндегі Қазақ республикалық кеңес», «Интурист», БМТ «Спутник») айналысса, 1994 жылы Қазақстанда 589 туристік ұйым тіркелген. Шетелдік туристік ағындар Польшаға бағытталды. Қытай (шопинг турлары) және Болгария (демалыс). Осы кезеңде Қазақстанға туристік ағынды тудырған елдер Ұлыбритания, Германия, Қытай және АҚШ болды. Туризмнің жалпы ішкі өнімдегі үлесі осы кезеңде: 1991 жылы – 0,3%, 1992 жылы – 0,09%, 1993 жылы – 0,06%, 1994 жылы – 0,08% құрады. 1993 жылдан бастап Қазақстан Дүниежүзілік туристік ұйымның толыққанды мүшесі. Көптеген мемлекеттердің үкіметтері Қазақстанды бай туристік әлеуеті бар перспективалы серіктес деп санайды, туризм саласындағы ынтымақтастық туралы екіжақты және көпжақты келісімдердің саны жылдан жылға артып келеді. Тусон (Аризона, АҚШ) конвенциялық бюросының грантының арқасында 2000 жылдың 13-16 қарашасында Қазақстан туристік қауымдастығы Лондонда өткен Бүкіләлемдік саяхаттар жәрмеңкесінде алғаш рет ұсынылды. Қазақстан Республикасы Туризм және спорт агенттігінің қатысуымен еліміздің тарихы, мәдениеті, әдет-ғұрыптары туралы «Қазақстан: Еуразия жүрегіне саяхат» деректі бейнефильмінің түсірілімін ұйымдастырды және жүргізді. «SKOMA Te1evision» испандық телекомпаниясы. Еліміздің көрікті жерлерін, инфрақұрылымын, тарихи орындарын, халық өнерін, салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын сипаттайтын 4 бөлімнен тұратын деректі фильм «Европа плюс» арнасынан көрсетілді. Қазақстан Республикасының Испания Корольдігіндегі Елшілігінде Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың қатысуымен «Қазақстан: Еуразия жүрегіне саяхат» деректі фильмінің премьералық көрсетілімі өтті. Сонымен қатар, Қазақстан Республикасы Туризм және спорт агенттігінің тапсырысы бойынша СROMA Te1evision компаниясы Қазақстанның туристік мүмкіндіктері туралы жарнамалық бейнеролик әзірледі. Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясында туризм экономиканың басым секторларының бірі ретінде танылған. Статистикалық талдауға сәйкес 2007 жылы туристік қызметтердің барлық түрлері айтарлықтай өсті. Кіру туризмі 2006 жылмен салыстырғанда 12,8%-ға (5 млн 310,6 мың адам), сырттан келген туристер саны 23,2%-ға (4 млн 544,4 мың адам), туристер саны ішкі туризм де 12,5%-ға (3 млн. адам) өсті. 932,6 мың адам). Қазақстан Республикасы Президентінің «Қазақстан Республикасында туризмді дамытудың 2007-2011 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы туралы» Мемлекеттік бағдарламасында ұсынылған Жарлығын іске асыру. шаралар кешені ел азаматтары есебінен де, шетелден келетін тұлғалар есебінен де туристер ағынын одан әрі арттыруға мүмкіндік береді. Сайып келгенде, бұл ұлттық туристік өнімнің тартымдылығының айтарлықтай артуына әкеліп соғады және қызметтердің халықаралық саудасы аясындағы халықаралық бизнес пен іскерлік ынтымақтастықтың маңызды бағыты ретінде Қазақстанның әлемдік туристік нарыққа шығуына ықпал етеді. Мемлекет экономикасының шикізаттық емес секторларының ішіндегі ең маңызды кірісті секторларының біріне айналуы мүмкін дамыған бәсекеге қабілетті туризм индустриясы құрылады. Бұл ретте Қазақстанның Орталық Азия аймағындағы туризм орталығына айналуы үшін республикада нақты жағдайлар мен мүмкіндіктер жасалады. Мемлекеттік бағдарламаны іске асырудан күтілетін нәтижелер мен көрсеткіштер. Мемлекеттік бағдарламаны іске асыру барысында туристер ағынының тұрақты өсуін қамтамасыз ету күтілуде: Орта есеппен бір шетелдік турист болған уақытында бюджетке шамамен 63500 теңге түссе, 2007-2011 жылдар аралығында келу туризмінен бюджетке түсетін кіріс 603250 млн.теңгені құрайды. Сондай-ақ кіру туризмі туризм секторында 2007 жылғы 447,6 мың адамнан 2011 жылғы 550,0 мың адамға дейін жұмыспен қамтуды қамтамасыз етеді. Бағдарламаның негізгі мақсаты – келу және ішкі туризм көлемін ұлғайту арқылы халықты жұмыспен қамтуды, мемлекет пен халық табысының тұрақты өсуін қамтамасыз ету үшін бәсекеге қабілетті туризм индустриясын құру. Туризм саласындағы әртүрлі мемлекеттік бағдарламаларды зерделеу мемлекеттің елдегі туризмге деген оптимистік көзқарасын өте дәл көрсетеді. Кейбір статистикалық дереккөздермен және Қазақстан Республикасындағы туризмнің тарихымен танысу туризм бір орнында тұрмайды және уақытша ауытқуларға қарамастан, оның одан әрі дамуында әлі де оң үрдіс бар деген қорытынды жасауға мүмкіндік береді. жүктеу/скачать 140,98 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|