Топырақтардың физикалық қасиеттері және олардың көрсеткіштері


Топырақтардың туынды физикалық қасиеттері



бет2/3
Дата03.11.2022
өлшемі184,05 Kb.
#47269
1   2   3

Топырақтардың туынды физикалық қасиеттері

  • Туынды көрсеткіштер: құрғақ топырақтың тығыздығы pd, кеуектік n, кеуектік коэффициенті е, ылғалдылық дәрежесі Sr, илемдік сан Ip, аққыштық көрсеткіш IL.
  • Құрғақ топырақтың тығыздығы pd - қатты бөлшектер массасының топырақтың бүкіл көлеміне қатынасы
  • pd= ms/V=ms/Vs+Vd

    немесе

    pd=p/1+w

    мұнда p–топырақ тығыздығы,т/м³;

    w -топырақ ылғалдылығы.

Топырақ ылғалдылығын w келесі формуламен аңықтауға болады

  • w=m-ms/ms=V*p-V*pd/V*pd=(pd-p)/pd
  • Топырақтың кеуектілігі n деп –топырақтың бірлік көлеміндегі кеуектер көлемін айтады.
  • n=Vа/V*100
  • Топырақтың кеуектілік коэффициенті е-кеуектер көлемінің түйіршіктер көлеміне қатынасы
  • n=Va/Vs
  • Үш негізгі физикалық көрсеткіштерді (ps,w,p) біле отырып кеуектілік коэффициентін келесі формуламен есептейміз
  • e=ps-pd/pd=ps/p*(1+w)-1

Кеуектілік коэффициенті е біле тұра кеуектілікті есептеу мына формуламен n=e/1+e

Tопырақтың ылғалдылық дәрежесі Sr деп-топырақ кеуектерінің су мен толтырылу дәрежесін айтады және топырақтың табиғи ылғалдылығының толық ылғал сыйымдылығына қатынасы мен өрнектейді: Sr = w/wsat

Толық ылғал сыйымдылық wsat– топырақтың барлық кеуектерінің сумен түгелдей қанығуымен сипатталады

wsat =e*pw/ps

Мұнда pw=1г/см³ – судың тығыздығы

Сонда формулаға wsat мәнін қойсақ Sr=w*ps/e-pw

Илемдік сан Ip –шаңды-балшықты топырақтардың шекаралық ылғалдылықтарының айырмасы, яғни: Ip=wL-wp

Аққыштық көрсеткіші IL-шаңды-балшықты топырақтардың табиғи күйіне баға беру үшін қолданылады

IL=w-wp/wL-wp

Инженерлік есептерде меншікті салмағы деген түсінік пайдаланылады: топырақтың қатты бөлшектерінің меншікті салмағы ys, топырақтың меншікті салмағы у, құрғақ топырақтың меншікті салмағы у.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет