Триз: постулаттар, дереккөздер және компонеттер постулаттар
НЕГІЗГІ ЖӘНЕ КӨМЕКШІ ФУНКЦИЯЛАР
жүктеу/скачать 1,32 Mb. Pdf көрінісі
|
TRIZ darister
- Бұл бет үшін навигация:
- ТЕХНИКАЛЫҚ ЖҮЙЕНІҢ ЭВОЛЮЦИЯСЫ
|
НЕГІЗГІ ЖӘНЕ КӨМЕКШІ ФУНКЦИЯЛАР ТЖ-ның жеке бөліктері (элементтері) де өз функцияларына ие. Егер көлік құралының жеке бөліктерінің функциялары негізгі функцияны жүзеге асыруға тікелей көмектессе, онда олар негізгі деп аталады. Негізгі функциялар негізгі функциямен бірдей объектіге қатысты орындалады. Негізгі функциялары, жүзеге асырылатын кіші кір жуғыш машиналар: аударып отыру киім-кешекті, сулау, іш. Егер көлік құралының ішкі жүйелерінің функциялары басқа көлік құралының ішкі жүйелеріне қызмет көрсетуге (өңдеуге) арналған болса, онда мұндай функциялар көмекші деп аталады. Кір жуғыш машинаның қосалқы функциялары: кір жуғыш машинаның барабанын жылжыту (электр қозғалтқышы), жұмыс кезінде люкті ысырмамен бекіту. ТЕХНИКАЛЫҚ ЖҮЙЕНІҢ ЭВОЛЮЦИЯСЫ Уақыт өте келе техникалық жүйелер дамиды. Біз олардың дамуының бірқатар заңдылықтарын кейінірек қарастырамыз, бірақ әзірге дамудың бір маңызды сызығын көрсетеміз: қарапайым техникалық объектіден толық (дамыған) көлік құралына дейін. Қарапайым техникалық объект-бұл жұмыс органы: өңдеуге тікелей әсер ететін нәрсе. Бұл қарабайыр балға-тас, қырғыш-қабық, таяқ-тұтқа. Қарапайым объектіде қозғалтқыш жоқ, беріліс жоқ, басқару элементтері жоқ. Трансмиссия-бұл адамның қолы, қозғалтқыш – оның бұлшықеттері, басқару органы – адам. Уақыт өте келе жұмыс органы трансмиссиямен толықтырылады, мысалы, балғаның тұтқасы бар. Мұндай балғамен пайдалану ыңғайлы, оның соққысы әлдеқайда күшті. Дамудың келесі кезеңі - қозғалтқыштың ТС-да пайда болуы (алдымен жануардың бұлшық еттері, мысалы, соқамен немесе арбамен қарапайым беріліс). Сонымен, жүйе жұмыс режиміне немесе өңделетін объектінің қасиеттеріне байланысты оның қасиеттерін өзгертуге мүмкіндік беретін басқару органдарымен толықтырылады8. Жұмыс органы, беріліс, қозғалтқыш және басқару органы – көлік құралының негізгі функционалды блоктары. Барлық негізгі функционалды блоктары бар техникалық жүйе толық (дамыған) деп аталады. ТЖ эволюциясының сызығы схемалық түрде көрінеді (сурет. 6): 9 Рис.6.РО–рабочийорган,Тр–трансмиссия,Дв–двигатель,ОУ–органуправления жүктеу/скачать 1,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|