«Түркілер өркениеті және Ұлы Жібек жолы» Жоспар

Жоспар.

• Кіріспе
• Негізгі бөлім I.Түркілер өркениеті
• 1.1 Наным-сенімдері, діни ұғымдары
• 1.2 Түркі халықтарының жазба ескерткіштері
• II.Ұлы Жібек жолы
• 2.1 Ұлы Жібек жолының дамуы мен тарихы
• 2.2 Ұлы Жібек жолы бойындағы қалалар
• 2.3 Ұлы Жібек жолының бағыттары мен тармақтары
• Қорытынды
• Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

• Түркілер – қазіргі түрік, өзбек, қазақ және басқа да азиялық ұлттардың арғы тегі. Еуразияны мекендейтін халықтардың тарихи басым бөлігі қазіргі Ресей аумағын өзінің бағзы замандардағы отаны санауы тиіс. Тарихшылардың пікірінше, дәл осы жер, Бурятия мен Тува, Алтай мен Оңтүстік Сібір – түркілердің отаны.
• Жібек Жолы» (Ұлы «Жібек Жолы») — Қытайдың Ши-ан деген жерінен басталып, Шыңжаң, Орталық Азия арқылы Таяу Шығысқа баратын керуендік жол бағыты. Атауды алманиялық ғалымдары Ф. фон Рихтһофен (F. von Richthofen) бен А. Һерман (А Hеrman) 19 ғасырда ұсынған. Ұлы Жібек жолы - адамзат өркениеті жасағын тарихи ескерткіштердің бірі. Біздің дәуірімізден бұрынғы II ғасырдан басталған бұл жол, Еуропа мен Азияның-Батыс пен Шығыстың арасын жалғастырған көпір болған. Оның Қазақстан жерін кесіп өтетін тұсында, VI ғасырдан бастап екі бағыт: Сырдария және Тянь-Шань жолдары бағыттары кең өрістелген. Бірінші жол Қытайдан басталып, Шығыс Түркістан Қашқар арқылы Жетісуға, содан Сырдарияны жағалап, Арал маңынан әрі қарай Батыс елдеріне өткен.

• Көк-Тәңірі

• Жер-Суға

• Ұмай ана

Көне түріктер дәуірінде «Тәңірі» сөзі бірнеше мағанада қолданылады.

• Құдай ретінде;

Аспан дүние бөлігі ретінде;

• Әмір етуші әмірші;

Құдайланған адам ретінде;

1.2.Жазба ескерткіштері

• 1.2.Жазба ескерткіштері

VI - X ғасырларда көне түркі жазба ескерткіштерін түркологиялық әдебиеттерде негізінен үш топқа бөліп қарады:

Енисей ескерткіштері 
Орхон ескерткіштері
Талас ескерткіштері
ІІ Ұлы Жібек жолы
2.1 Ұлы Жібек жолының дамуы мен тарихы

Фердинанд Фон Рихтгофен (1832-1876)

Фердинанд Фон Рихтгофен (1832-1876)

2.2. Ұлы Жібек жолы бойындағы қалалар

2.3 Ұлы Жібек жолының бағыттары

Ұлы Жібек жолының бағыттары
оңтүстік
Орта Азия
Таяу Шығыс
солтүстік
Үндістан

Қазақстан жеріндегі Ұлы Жібек жолының негізгі бағыттары:

Батыстан шығысқа бағытталған Іле бағыты
Еуропа бағыты
Орта және Шығыс бағыттары
Жетісу мен Оңтүстік Қазақстан арқылы өтіп, төрт тармаққа бөлінді:

Қорытынды

• Жұмысты қорытындылай келе, әлем мәдениетінің қалыптсауына ерекше әсер еткен, өзіндік орны бар түркі мәдениеті жайлы көптеген мәліметтерге қанық болдық. Мұны біз сонау сақтар мен ғұндар заманынан бастау алатын көне түріктердің рухани мәдениеті мен Орхон-Енесей ескерткіштерінде бейнеленген Күлтегін мен Тоныкөктің қалдырған жазбаларынан-ақ көреміз.
• Ұлы Жібек жолы және ғасырдан ғасырға ұласып келе жатқан ұлағаты мол дәстүрлер мен тығыз байланыстар, әсіресе, оның кемел келешегі мені сүйсіндіреді әрі таңғалдырады.
• Еуропа мен Азияны, Шығыс пен Батысты ұштастырған бұл жол түрлі мәдениеттің дамуына ықпал етіп, алыс-жақын елдердің өзара қарым-қатынас жасауына өте қолайлы еді. Қазақ даласында өмір сүрген сол замандағы отырықшы қала тұрғындары мен көшпелі тайпалар адамзат мәдениетінің дамуына әсерін тигізген. Халықтың тұрмыс-тіршілігі жақсарып, білім деңгейлері көтерілді. Саусағынан өнер тамған қолөнер шеберлері өздерінің таңғажайып туындыларын дүниеге әкелді.

Пайдаланылған әдебиттер

• Ч.Мусин;
• Омарбеков Т,Хабижанова Г, Нұртазина Н Қазақстан (қазақ елі)тарихы
• А.Қ Бегалиева, М.Б Қожа;
• Келімбетов Н;
• Құлмат Өмірәлиев;

Назар аударғандарыңызға рахмет!

Назар аударғандарыңызға рахмет!

жүктеу/скачать 4,72 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: