7. Теңдеулер
1. Егер 13+а=23; а-в=4 және в*с=48 болса, онда (а-в)*х=с теңдеуінің түбірін табыңыз.
Шешуі: 13+а=23; а=10; а-в=4; 10-в=4 ; в=6;
в*с=48; 6*с=48; с=8
а=10; в=6; с=8 мәндерін теңдеуге қойып х-тің мәнін табамыз.
(10-6)*х=8; 4х=8; х=8:4; х=2 Жауабы: А) 2
А) 2 В) 2,5 С) 3 Д) 1,5 Е) 4
2. а= және в= болса, В(1; 2) нүктесіндегі а+в өрнегінің мәнін табыңыз.
Шешуі: В нүктесінің координаталары х=1; у=2 мәндерін қойып табамыз.
а=
а+в=1+1=2 Жауабы: С)2
А) 1 В) 2,5 С)2 Д) 1,5 Е) 4
3. 8в+12+4(4d-3) өрнегін ықшамдап, оның мәнін табыңыз, мұндағы в+2d=17
Шешуі: 8в+12+4(4d-3) =8в+12+16d-12=8в+16d=8(в+2d)=8*17=136
Жауабы: В) 136
А) 117 В) 136 С)148 Д) 151 Е) 145
4. Саяхатшы барлық жолдың жартысын ұшақпен, қалған жолдың жартысын пойызбен, одан қалған жолды машинамен жүріп өткеннен кейін тағы 35 км жол жүрді. Ол барлығы неше км жол жүрген?
Шешуі: Барлық жолды х км деп белгілейік.
Жауабы: В) 280
А) 500 В) 280 С)490 Д) 420 Е)525
5. а*в-(а+в)=с өрнегін және кестені пайдалана отырып,
өрнегінің мәнін табыңыз.
а
|
16
|
у
|
6
|
в
|
х
|
24
|
18
|
с
|
29
|
137
|
z
|
Шешуі: 1) а=16; в=х; с=29
16х-16-х=29; 15х=45; х=3
2)а=у; в=24; с=137
24у-у-24=137; 23у=161; у=7
а=6; в=18; с=z
6*18-(6+18)=z; z=108-24; z=84
= Жауабы: Е) 23,5
А) 24,5 В) 21,5 С) 25,5 Д) 22,5 Е)23,5
6. Егер а2+а-1=5 болса, өрнегінің мәнін табыңыз.
Шешуі: а2=6-а деп белгілейміз. Өрнекке белгілеуді қойып мәнін табамыз.
А) В) С) Д) Е)
7. Екі дос бірі екіншісіне жұмбақтап:
-Егер мен сенен 100 қой алсам, онда мендегі қойлар саны сендегіден 2 есе артық болады, - депті.
Сонда екіншісі: -Егер мен сенен 10 қой алсам, онда мендегі қойлар саны сендегіден 6 есе көп болады- деп жауап беріпті. Екі достың әрқайсысында неше қойдан бар?
Шешуі: 1-ші доста х қой, ал 2-ші доста у қой болсын.
Әр достың айтқан жұмбағына теңдеу құрып, теңдеулер жүйесін түземіз.
Теңдеулерді мүшелеп қосып, табамыз:
11х=440; х=440:11; х=40
-40+2у=300; 2у=340; у=340:2; у=170
1-ші доста: 40 қой. 2-ші доста: 170 қой болған.
Жауабы: А) 40 және 170
А) 40 және 170 В) 60 және 200 С)50 және 180 Д)30 және 160 Е)45 және 170
8. Егер болса, онда х3+х33+х333+х3333 өрнегінің мәнін табыңыз.
Шешуі: 1) х2-х+2=0; Д=1-8=-7<0
х2-х+2>0 х-тің кез келген мәнінде нөлден үлкен болады.
2)2х2+1= 0 және 2х2+1>0. Сондықтан теңдеудің түбірі х-1=0 теңдеуімен табылады.
Х-1=0; х=1
Онда: 13+133+1333+13333=1+1+1+1=4 Жауабы: В) 4
А) 3335 В)4 С)5 Д) 3334 Е)3336
9. А=және В=А+ екенін біле отырып, х=8, у=7 болғанда А-В мәнін табыңыз.
Шешуі: 1) А=
2)В=25+
А-В=25-27=-2 Жауабы: Е) -2
А) -3 В) -1 С) 1 Д) 2 Е) -2
10. Наубайшы 100 кг ұнды 10 күнде тауысты. Ол осы 10 күн ішінде әр күн сайын әртүрлі килограмм (өсу ретімен және килограмм өлшемі тақ сан) ұннан нан пісіріп отырды. Ең соңғы күні неше килограмм ұннан нан пісіргенін анықтаңыз.
Шешуі: Тақ сандар өсу ретімен төмендегідей жазылады.
2х-1; 2х+1; 2х+3; 2х+5; 2х+7; 2х+9; 2х+9; 2х+11; 2х+13; 2х+15; 2х+17
Осы он тақ санның қосындысы 100-ге тең болуы тиіс.
Теңдеу құрамыз:
2х-1+ 2х+1+ 2х+3+ 2х+5+ 2х+7+ 2х+9+ 2х+9+ 2х+11+ 2х+13+ 2х+15+ 2х+17=100
20х+80=100; 20х=20; х=1
Мынандай тақ сандар тізімі шығады.
1; 3; 5; 7; 9; 11; 13; 15; 17; 19
Жауабы: С) 19
А) 15 В) 23 С) 19 Д) 21 Е) 17
11. өрнегін және кестені пайдаланып, өрнегінің мәнін табыңдар.
а
|
16
|
х
|
6
|
в
|
3
|
24
|
у
|
с
|
29
|
137
|
84
| а)676 в)625 с) 121 д)576 е)196
Шешуі: 6у – (6+у)=84
24х – х - 24=137 6у-6-у=84
23x = 161 5у=90
x = 161 23 у=905
x = 7 у=18
(х + у)2=(7 +18 )2=252=625 Жауабы: в)625
12. 180 теңгелік және 210 теңгелік барлығы 8 қалам 1500теңгеге сатылып алынды. Әр қаламнан қанша данадан алынғанын табыңыз.
А) 5 және 3 в) 6 және 3 с) 6 және 2 д) 7 және 2 е) 4 және 4
Теңдеулер жүйесін құрып шешімін табамыз.
а + в = 8
Шешуі: 180a + 210b=1500
a= 8-b деп белгілеп (2) теңдеуге қоямыз.
180
Жауабы: с) 6 және 2
13. х + у = 6 және х - у = 8 берілген. Дұрыс тұжырымды анықтаңыз.
а) х< 0 в) у < х с) у > 0 д) х < у е) х < -у
Шешуі: х + у= 6 2х = 14 7 + у = 6
х - у = 8 х= 7 у= -1 -1< 7
Жауабы: в) у < х
14. және S + T +R = 34 болса, RS + өрнегінің мәнін табыңыз.
А) 65 в) 55 с) 70 д) 60 е) 50
Шешуі: S = R = 3 T
T +4T + 12T =136 17T = 136 T= 13617 T= 8
S= R= 38 = 24 242 +
Жауабы: д) 60
15. Егер 125 және болса , онда өрнегінің мәнін табыңыз.
А) 117 в) 121 с) 119 д) 118 е) 120
Шешуі: а = 125= 5 = 5 с=
Жауабы: с) 119
16. Нағима кітапты ашып , кітаптың сол және оң жақ беттеріндегі нөмірлерінің қосындысы 37-ге тең екенін көрді. Осы нөмірлердің көбейтіндісі неге тең?
А) 159 в) 148 с) 136 д) 342 е) 412
Шешуі: 2n=36 n=18
n+1=18+1=19 1819 = 342. Жауабы: д) 342
17. Гүлзар 7кг күріш сатып алайын деп еді 110 теңгесі жетпейді екен, аз ойланды да күріштің 5кг-ын сатып алғанда 250 теңгесі артылып қалды. Гулзардың неше теңгесі болғанын анықтаңыз.
А) 2000 в) 1150 с) 1750 д) 1500 е) 1250
Шешуі: төмендегідей теңдеу құрамыз.
7х -110 = 5х +250 2х= 360 х=180 теңге
5180 +250 = 900+150= 1150 теңге жауабы: в) 1150
18. 4 адам 4 сағатта бір жұмысты аяқтайтын болса , онда 1 адам осы жұмыстың жартысын неше сағатта аяқтайды?
А) 16 в) 8 с) 6 д) 4 е)12
Шешуі: Төмендегідей прапорция құрып , белгісізді табамыз:
х= 8 cағ
Жауабы: в) 8
19. Егер болса неге тең?
А)36 в) 8 с) 64 д) 6 е) 16
Шешуі:
жауабы: в) 8
20. Егер болса , онда өрнегінің мәнін табыңыз.
А)1 в) 3 с) 4 д) 2 е) 5
Шешуі:
(
Жауабы: д) 2
0>
Достарыңызбен бөлісу: |