Улану кезіндегі алғашқы дәрігерге дейінгі көмек

Улану – бұл адам немесе жануарлар организміне экзогенді химиялық немесе т.б заттардың түсу әсерінен ағзаның физиологиялық қызметтерін бұзатын, өмірге қауіп тудыратын патологиялық процесстер жиынтығы

Уланудың түрлері:

Тамақпен улану

Улы химикаттармен улану

Алкоголь және дәрілік заттармен улану

Газбен улану

Қышқыл және сілтілермен улану

Тамақтық улану

Жануартекті (ет, балық, шұжық, балық және ет консервілері, сүт өнімдері ) бұзылған тамақты қабылдағанда тамақтық улану – тамақтық токсикоинфекция болады. Ауруды тамақ құрамындағы микробтар тудырады. Ол микробтар көбінесе тамақты әзірлегенде және азық-түлікті дұрыс сақтамағанда түседі.

Тамақпен улану кезіндегі алғашқы көмек

алғашқы көмек жедел азқазанды зонд арқылы жуу немесе жасанды құстыру мақсатында тіл түбірін тітіркенгенше көп жылы су (1,5—2 л) беру керек .

науқастың ішегінен улы тамақты жою үшін карболен беру керек.

асқазанды таза суға дейін шаю керек. Өзі құсқанша көп су беру керек.

белгілі бір тамақ өнімін беруге тыйым салынады, бірақ көп су ішкізу тағайындалады

алкоголь және дәрілік заттармен улану

Дәрілік заттармен улану көбінесе балаларда кездеседі, дәрілерді қол жететін оңай жерге қойғаннан балалар көп уланады. Ал ересектерде байқаусыз передозировкада, суицидтік іс-әрекет кезінде және наркомандарда кездеседі. Өте жиі ұйықтатқыш заттарды қолданғанда болады (барбамил, ноксирон, нембутал және т.б.). Алкогольды шектен тыс қабылдағанда өлімге әкелуі мүмкін. Алкоголь жүрекке, тамырларға, АІТ-ге, бауырға және бүйрекке әсер етеді.

алкоголь және дәрілік заттармен улану кезінде алғашқы көмек

Улы химикаттармен улану

Дем алғанда ауа арқылы Ингаляциялық және тамақ арқылы эндогенді жолмен ағзаға тиофос, хлорофос және т.б заттар көп жағдайда түсіп зиянды әсерін туғызып жатады

Улы химикаттармен уланғанда алғашқы көмек

• Бұл кезде дәрігерге хабарлау керек немесе жедел стационарға тасымалдау керек.
• Жедел 6-8 тамшы 0,1% атропин ерітіндісін беру керек немесе 1-2 таблетка белладон беру керек .
• Егер дем алуы бұзылса жасанды дем беру.
• Егер асқазан ішек жолына улы зат түссе белсендірілген көмір қосылған сумен шаю.
• Улы заттарды тері және шырышты қабаттардан су ағынымен жуу арқылы кетіру керек.

Газбен улану

• Улы газбен улану көп жағдайда газбен жұмыс жасайтын өнеркәсіптерде және желдетілмейтін орындарда болып жатады.

Газбен уланғанда алғашқы көмек

• Ең бірінші таза ауаға алып шығып қысатын киімдерін шешіп ыңғайлы жағдайға келтіру керек.
• Тыныс алу жоғалса жасанды дем беру керек.
• Өте ауыр түрде уланған адамдар тез арада госпитализацияланады, оларда өкпе немесе жүйке жүйесінде ауыр асқыныстар орын алуы мүмкін.

Қышқыл және сілтілермен улану

Концентрацияланған қышқыл немесе сілтілермен уланғанда бірінші кезекте ауыз қуысы, жұтқыншақ, өңеш, асқазан кейде кеңірдектің өте ауыр түрде кең көлемді күюі болады, содан кейін өмірлік маңызды органдармен сіңірілуі арқылы қауіп төндіреді.

Қышқыл және сілтілермен улану кезінде алғашқы көмек

• Қышқылмен улану кезінде өңеш немесе асқазанның перфорация симптомдары болмаса, жуан зондпен магний оксиді (20 г на 1 л жидкости) қосылған 6-10 л жылы сумен шаю керек.
• Сілтімен улану кезінде асқазанды лимон немесе сірке қышқылы ерітіндісі қосылған 6-10 л жылы сумен жуу керек. Асқазанды жуу уланудан кейін алғашқы 4 сағат ішінде жүргізілуі керек.

Жасанды детоксикация әдістері бізге ағзадағы токсиндік улы заттарды азайтуға мүмкіндік береді, ал кейде қажет кезде бауыр және бүйректің қызметін алмастыра алады. Жасанды детоксикацияға Интра- және экстракорпоральды детоксикация, гемодилюция, қан ауыстырып құю, плазмаферез, лимфорея, гемодиализ, ішастарлық және ішектік диализ, гемосорбция, гемофильтрация, плазмосорбция, квантты гемотерапия және т.б әдістер жатады. Осы әдістердің ішінен кейбірі қазіргі уақытта клиникалық токсикологияда (гемосорбция, гемодиализ, гемофильтрация, энтеросорбция, плазмосорбция) кеңінен қолданылады

Жасанды детоксикация

Назарларыңызға рахмет!!!

жүктеу/скачать 11,92 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: