Unix-операциялық жүйелерді стандарттау
жүктеу/скачать 16,36 Kb.
|
Unix
|
Unix-операциялық жүйелерді стандарттау Операциялық жүйе (ағылш. operating system) — компьютердің барлық басты әрекеттерін (пернелер тақтасын, экранды, диск-жетектерді пайдалануды), сондай-ақ қатар операциялық жүйенің басқаруымен іске қосылатын басқа программалардың жұмысын басқаратын, көбінесе тұрақты сақтауыш құрылғыда тұратын, машиналық кодта жазылған программа. Алғашқы компьютерлердің операциялық жүйесі болған жоқ, себебі басқару программалары тек компьютердің нақты бір типіне арналып жазылды, бірақ шалғайлық жабдықтарға стандарттардың пайда болуымен, сан алуан компьютерлер үшін осындай жабдықпен әрекеттестіктің бірыңғай программаларын жазуға мүмкіндік туғызды. Операциялық жүйені жазудың екі жүйесі бар — тұрақты сақтауыш құрылғыға барлық жүйені жазу және қатқыл дискіден операциялық жүйенің қалған бөлігінің тек жүктеу программаларын ғана жазу. Мекемеде пайдаланылатын шағын компьютерлер, әдеттегідей, MS-DOS немесе ең соңғы OS/2 операциялық жүйесін пайдаланады. Ықшам машиналарда, дискжетектердің қажеттілігінен аулақ болу үшін, тұрақты сақтауыш құрылғыда жазылған операциялық жүйені пайдаланады. Миникомпьютерлерде UNIX немесе өте танымал емес жүйелер PICK немесе BOS (Ұлыбритания) сияқты операциялық жүйе пайдаланылады; сондай-ақ компьютердің нақты бір типіне арналып әзірленген операциялық жүйелер де кездеседі. ОЖ тарихы жарты ғасырдай уақытты қамтиды. Ол көбінесе есептеуіш аппаратураның және элементтік базасының дамуымен байланысты анықталады. Бірінші сандық есептеуіш машиналар 40ж. басында пайда болып, операциялық жүйелерсіз жұмыс істеді, ұйымдардың есептеу процессіндегі барлық есептері бағдарламалаушымен басқару пультінен қолмен істелінді. 50ж. ортасынан мониторлық жүйелер пайда болды, олар тапсырмалар пакетін орындауда операторлар жұмысын автоматтандырды. 1965-1975ж. интегральным микросхемаларға өту компьютерлердің келесі ұрпағына жол ашты, олардың өкілі IBM/360. Осы кезеңде қазіргі ОЖ – лерге қатысты барлық коцепциялар: мультипрограммалау, мультипроцесстеу, көптерминалды іс-тәртіп, виртуальды жад, файлдық жүйелер, қол жетуді шектеу және желілік жұмыстар жасалды. 60-ж. аяғында ARPANET глобальды желісін жасау жұмыстары басталды, ол Интернет желісінің аттану нүктесі болды. 70-ж. ортасына қарай мини-компьютерлер кең тарала басталды. Мини-компьютерлердің архитектурасы мэйнфреймдармен салыстырғанда қарапайым болды, бұл олардың Операциялық жүйелерінде де кескінделді. 70-ж. ортасынан бастап UNIX ОЖ-ні қолдану компьютерлердің әртүрлі типтеріне жеңіл түрде көше бастады. ОЖ Unix алдымен мини-компьютерлерге жасалған болса да, оның икемділігі, элеганттылығы, қуатты функционалдық мүмкіндіктері және ашықтығы компьютерлердің барлық класстарында орнықты позицияда болуына жағдай туғызды. 80ж. басы операциялық жүйе тарихында дербес компьютерлердің пайда болуымен айрықша мәнді болды. 80 жылдарда коммуникациялық технологияларға локальдық желілер үшін негізгі стандарттар: 1980 жылы — Ethernet, 1985 — Token Ring, 80ж. аяғында — FDDI қабылданды. Бұл төменгі деңгейдегі желілік ОЖ үйлесімділігін, сондай-ақ желілік адаптер драйверлерімен ОЖ интерфейсін стандарттауды қамтамасыз етті. UNIX операциялық жүйесі – 1970 жылдардың басында AT&T Bell Laboratories зертханасында әзірленген көп пайдаланушы, көп тапсырмалы операциялық жүйе. UNIX өзінің функционалдығы мен икемділігі арқасында әлемдегі ең танымал және ықпалды операциялық жүйелердің бірі болып табылады. UNIX-тің ерекшеліктері 1.Көп пайдаланушылық: UNIX бірнеше пайдаланушыға бір мезгілде жұмыс істеуге мүмкіндік береді, бұл оны үлкен компьютерлік жүйелер мен серверлерде қолдануға қолайлы етеді. 2.Көп тапсырмалылық: UNIX бірнеше программаны бір уақытта орындауға мүмкіндік береді. Бұл функция пайдаланушыларға тиімділікті арттыруға және ресурстарды оңтайлы пайдалануға көмектеседі. 3.Модульдік құрылым: UNIX-тің дизайны модульдік принциптерге негізделген, бұл жүйенің әртүрлі компоненттерін оңай қосуға, ауыстыруға және жаңартуға мүмкіндік береді. 4.Күшті командалық жол интерфейсі: UNIX пайдаланушыларға жүйенің функцияларын командалық жол арқылы басқаруға мүмкіндік береді. Командаларды теру арқылы пайдаланушылар жүйенің функционалын толықтай басқаруға мүмкіндігі бар. 5.Файлдық жүйе: UNIX-те файлдар жүйелік құрылымның негізі болып табылады. Файлдар мен каталогтар иерархиялық құрылымда ұйымдастырылған, бұл мәліметтерді құрылымды түрде сақтауға және оларға қолжетімділікті жеңілдетуге мүмкіндік береді. 6.Портативтілік: UNIX-тің кодын әртүрлі аппараттық платформаларға оңай бейімдеуге болады, бұл оны әр түрлі компьютерлер мен жүйелерде пайдалануға мүмкіндік береді. UNIX тарихы - 1969: UNIX операциялық жүйесі әзірлене бастады. Алғашқы версиясы Ken Thompson және Dennis Ritchie жетекшілігімен жасалды.
UNIX-тің қолданылуы UNIX операциялық жүйесі ғылыми зерттеулерде, университеттерде, серверлерде, үлкен деректер орталықтарында және кәсіпорындарда кеңінен қолданылады. Оның тұрақтылығы, қауіпсіздігі және кеңейту мүмкіндіктері оны кәсіптік және техникалық жұмыстарда ең таңдаулы жүйелердің біріне айналдырды. UNIX-тің қазіргі заманғы баламалары - Linux: UNIX-тің тегін және ашық коды бар дистрибутиві, қазіргі уақытта ең кең таралған UNIX негізіндегі жүйе.
UNIX операциялық жүйесі өзінің тарихы, функционалдылығы және көп функционалдығы арқасында қазіргі заманда да жоғары сұранысқа ие, әрі көптеген компьютерлік жүйелердің негізін құрайды. Пайдаланылған әдебиеттер:chatgpt. жүктеу/скачать 16,36 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|