Станцияның  диспетчерлік  бөлмесіндегі  жасанды  жарықтануға

 

55

 

 

-

 

жұмыстық  бетте  өткір  көлеңке  болмау  керек,  олардың  болуы 

жарықтың тең емес таралуына әкелініп соқтырады. 

-

 

көру аймағында жылтырау болмау керек. 

-

 

дұрыс  жарық  өткізу  үшін  жарықтың  спектрлік  құрамын 

жарықтандыру қамту керек. 

Есеп  екі  әдіс  бойынша  жүргізіледі:  нүктелік  әдіс  пен  пайдалану 

еселеуіш  әдісі.  Нүктелік  әдіс  арқылы    жалпы  локалды  және  жалпы  біркелкі 

жарықтандыруды есептейді. 

Пайдалану  еселеуіш  әдісі  арқылы  жатық  беттерді  біркелкі  жалпы 

жарықтандыруды есептейді.  

Бөлме: диспетчерлік бөлме; 

Өлшемі: 10х24х10; 

Шам саны: 21; 

Шамның түрі: ППР-100; 

Рұқсат етілген жұмыс деңгейі: IIIб; 

Шағылу коэффициенттері: Р

пот 

= 50, Р

ст 

= 30, Р

пон 

= 10. 

Рұқсат  етілген  деңгей    III  (б)  болғандықтан,  нормалық  жарықтандыру 

100 лк. тең.  

Нүктелік  әдіс  арқылы  шамдардың  түрі  мен  санын  нормалық  мәнге 

сәйкес екенін тексереміз (4.1 суретті қара). 

Ілінудің биіктігін есептейміз: 

 

),

(

іліну

жум

h

h

H

h







 

(4.1) 

 

.

5

,

7

)

1

5

,

1

(

10

м

h









 

 

 

 

 

4.1 сурет - Шамдардың диспетчерлік бөлме бойынша орналасуы 

 

 

56

 

 

(А)  Нүктені  белгілеп  аламыз.  Осы  нүкте  шамдардың  суммарлық 

жарықтандырылуын  анықтаймыз,  ол  үшін  А  нүктесінен  d

i

  шамына  дейінгі 

арақашықтықты  тауып  аламыз.  Сосын  төбе  мен  d

i 

түзуінің  арасындағы 

бұрышты табамыз. Ол бұрыш арқылы жарықтандыруды есептейміз. 

Сонда төмендегі шарт орындалу керек: 

 

,

норм

r

E

E



 

(4.2) 

 

мұндағы 

з

m

i

Г

Г

К

е

Ф

E

*

1000

1













 

 

(4.3) 

 

2

i

3

α

i

h

)

(α

cos

I

i



Г

E

, 

 

(4.4) 

 

мұндағы  

)

h

d

arctg(

α

i

i



, 

 

(4.5) 

 

орталық нүктеден шамға дейінгі арақашықтық d

i  

табамыз: 

 

9

,

10

5

,

10

3

d

d

d

d

2

2

2

2

21

15

7

1

















b

a

, 

 

сонда  

 

,

4

,

55

)

5

,

7

9

,

10

arctg(

α

1







 

 

осы мән бойынша ППР-100 үшін I

α 

 таңдаймыз: 

 

I

α1

 =118 кд. 

 

Осылайша 

 

38

,

0

5

,

7

)

4

,

55

(

cos

118

2

3

1







Г

е

 л.к. 

 

дәл осылай E

Г2 

есептейміз: 

 

6

,

7

7

3

d

d

d

d

2

2

2

2

20

16

6

2

















b

a

. 

 

57

 

 

 



4

,

45

)

5

,

7

6

,

7

arctg(

α

2





, 

 

I

α2

 = 157 кд. 

 

96

,

0

5

,

7

)

4

,

45

(

cos

157

2

3

2







Г

е

 л.к.. 

 

дәл осылай E

Г3 

есептейміз: 

 

.

6

,

4

5

,

3

3

d

d

d

d

2

2

2

2

19

17

5

3

















b

a

 

 



5

,

31

)

5

,

7

6

,

4

arctg(

α

3





, 

 

Iα

3

 = 200 кд. 

 

2

,

2

5

,

7

)

5

,

31

(

cos

200

2

3

3







Г

е

 л.к.. 

 

дәл осылай E

Г4 

есептейміз: 

 

,

3

d

d

18

4





 

 



8

,

21

)

5

,

7

3

arctg(

α

4





, 

 

Iα

4

 = 221 кд, 

 

2

,

3

5

,

7

)

8

,

21

(

cos

221

2

3

4







Г

е

 л.к. 

 

дәл осылай E

Г5 

есептейміз: 

 

5

,

10

d

d

14

8





. 

 



4

,

54

)

5

,

7

5

,

10

arctg(

α

5





, 

 

 

58

 

 

Iα

5

 = 120 кд, 

 

42

,

0

5

,

7

)

4

,

54

(

cos

120

2

3

5







Г

е

 л.к.. 

 

дәл осылай E

Г6 

есептейміз: 

 

7

d

d

13

9





, 

 



43

)

5

,

7

7

arctg(

α

6





, 

 

Iα

6

 = 163 кд, 

 

1

,

1

5

,

7

)

43

(

cos

163

2

3

6







Г

е

 л.к.. 

 

дәл осылай E

Г7 

есептейміз: 

 

5

,

3

d

d

12

10





, 

 



25

)

5

,

7

5

,

3

arctg(

α

7





, 

 

Iα

7

 = 215 кд, 

 

8

,

2

5

,

7

)

25

(

cos

215

2

3

7







Г

е

 л.к.. 

 

дәл осылай E

Г8 

есептейміз: 

 

0

d

11



, 

 



0

)

5

,

7

0

arctg(

α

8





, 

 

Iα

8

 = 242 кд, 

 

3

,

4

5

,

7

)

0

(

cos

242

2

3

8







Г

е

 л.к.. 

 

59

 

 

Жарықтандырудың қосындысын табамыз: 

 

. 

5

,

33

3

,

4

2

8

,

2

2

1

,

1

2

42

,

0

2

2

,

3

4

2

,

2

4

96

,

0

4

38

,

0

2

2

2

2

4

4

4

8

7

6

5

4

3

2

1



































































Г

Г

Г

Г

Г

Г

Г

Г

Г

e

e

e

e

e

e

e

e

e

 

 

Қуаты 100 Вт және жарықтандыру ағыны Ф=1260  лм. Шамның ДБ127-

100  түрін таңдаймыз. 

Жарықтандыруды есептейміз: 

 

7

,

33

5

,

1

1000

5

,

33

1260

2

,

1











Г

E

 л.к. 

 

Е

г

 ≥Е

норм

    Е

норм

=300    л.к. 

 

мұндағы , K

з

=1,5 (кесте бойынша таңдаймыз). 

 

Есептеуіміз  бойынша  (2)  шарт  орындалмайды,  сондықтан  қайта 

жаңартуға көшеміз. 

Қайта жаңарту  

Бір шамның жарықтандыру ағынын есептейміз: 

 













N

Z

S

К

Е

Ф

з

, 

(4.6) 

 

Бөлменің индексін табамыз: 

 

)

(

B

A

h

B

A

I









, 

(4.7) 

 

94

,

0

)

24

10

(

5

,

7

24

*

10









I

 

 

  

Онда  ŋ=0,26 тең, ал жарықтандыру ағыны: 

 

11194

5

,

33

2

,

1

5

,

1

300

1000

Ф











 лм. 

 

Алынған  Ф мәні  ППР-100 шамының жарықтандыру ағынынан біршама 

кіші  болғандықтан,  диспетчерлік бөлме  үшін осы  шамның  басқа қуаты  және 

ағынын таңдаймыз. 

Бұл  есеп үшін  750 Вт  қуатты  және  жарықтандыру  ағыны Ф=12230  лм. 

тең ЗШ220-750  қыздыру шамын таңдаймыз.  

 

60

 

 

Осы  шамның санын есептейміз : 

 

шт

36

26

0,

12230

1

1

1,

240

5

1,

300

η

nФ

Z

S

K

E

N

л

з























. 

 

Осылайша, диспетчерлік бөлмедегі  шамдардың орналасуы  өзгереді.  

 

 

 

4.2 сурет - Диспетчерлік бөлмеге шамдарды орналасу сұлбасы 

 

Диспетчерлік  бөлме  үшін  шамдардың  орналасуы  мен  олардың 

жарықтандыру  ағынын  есептеп,  содан    алынған  нәтижені  нормативпен 

салыстырдым. Салыстыру барысында қайта жаңарту жұмыстарын жасау керек 

болды.  Қайта  жаңарту  нәтижесінде    750  Вт  қуатты  ЗШ220-750  шамын 

таңдадым. Шамның қуаты үлкейгендіктен оның саны да көбейді. Нәтижесінде 

диспетчерлік бөлмеге 36 шам орналастырдым.  

 

4.3 Цехтағы шудың деңгейіне акустикалық есеп жүргізу 

 

Шарт  бойынша  өндірістік  орында  шудың  төрт  көзі  бар.  Олардың 

дыбыстық  қуат  деңгейі  бірдей.  Алынған  нүкте  үшін  дыбыс  қысымының 

октавалық деңгейін есептеу керек. Барлық шу көздері еденнің үстінде тұр деп 

есептейміз.(  Ф=1).  Шу  көздері  нүктеден  r  қашықтықта  және  еденнен    1.5  м 

биіктікте орналасқан.  

Шу  көздерінің  және  нүктенің  сұлбасын  сызу  керек.  Есептің  нәтижесін 

дыбыс  қысымының  деңгейінің  нормативімен  салыстыру  керек.  Егер 

салыстыру  нәтижесінде  есептелген  деңгейі  нормативтен  үлкен  болса,  онда 

дыбыс қысымын төмендетіп, қауіпсіздік шараларын қолдану керек. 

 

61

 

 

4.1 к е с т е – Берілген  мәліметтер 

Қондырғының түрі 

Генератор 

Көздердің саны 

4 

Шу көзі мен ЕН –ге дейінгі ара қашықтық,м 

r

1 

=11,2 

r

2

=11,2 

r

3

= 10,3 

r

4

= 12,3 

Жұмыс орнының көлемі, м

3

 

3000 

B/S

огр 

қатынасы, 

0,8 

l

max

 

1,5 

Кабинаны бақылау параметрлері 

14 х 9 х 5 

Бітеу қабырғаның ауданы S

1

,м

2 

70 

Есіктің ауданы S

2

,м

2 

126 

Бітеу қабырғаның ауданы S

3

,м

2 

6 

Терезенің ауданы S

4

,м

2 

5 

 

Есептің тапсырмасы: 

1. Тік және шағылысқан дыбыстық зонада орналасқан  есептік нүктедегі 

дыбыстық қысымның деңгейін есептеу; 

2.  Есептік нүктедегі дыбыстық қысымның қажетті төмендеуін анықтау; 

3.  Шумның  төмендеуіне  қолданатын  әдісті  есептеу  (есептік  нүкте 

орналасқан бақылау кабинасы); 

4. Жұмыс бойынша қорытынды жасау. 

 

 

4.3 сурет - Қондырғының бөлмеде орналасу сұлбасы 

 

 

62

 

 

Шешуі: 

1. Бірнеше шу көзі бар өндірістік орындағы дыбыс қысымының деңгейін 

келесі формуламен есептейміз: 

 

),

4

lg(

10

1

1

























m

i

n

i

i

B

Si

i

i

i

L



 

(4.8) 

 

Lpi

i







1

,

0

10

. 

(4.9) 

 

мұндағы: L

pасчi

 – i-ші шу көзінің дыбыс қысымының октавалық деңгейі; 

m  –  нүктеге  жақын  орналасқан  шу  көзінің  саны(ол  үшін  r

i

<5 

r

imin  

орындалу керек), яғни m=3 

 

n – шу көзінің толық саны, n=3. 

 

Нүктеден  аккустикалық  орталыққа  дейінгі  ең  кіші  ара  қашықтық  және 

оған ең жақын орналасқан шу көзі 

5

min



r

м, 

25

5

min





r

 м. 

 

мұндағы 

i



-  акустикалық  өрісіне  жақын  әсер  ету  коэффициенті,  ол  r  

оған l

max

 тәуелді; 

Ф

i

  –  өлшемсіз  шама,    шу  көздерінің  бағытын  көрсететін 

фактор және ол тәжірибе бойынша анықталады, бірақ шум 

көзі бірқалыпты шағылысқан дыбыс болса, онда бірге тең 

болады; Ф=1 

S

i 

  -  шу  көзі  және  есептелінетін  нүкте  арқылы  өтетін  беттің 

дұрыс геометриялық форманың ауданы; 

Ψ  –  дыбыстық  өрісіндегі  диффузияны  жоюда  есептейтін 

коэффициент,  оны  тәжірибе  жүзінде  немесе  график 

бойынша анықталады; 

В – нақты жұмыс орны; 

 µ – жиіліктік көбейткіш 

 

4.3.2 к е с т е – Генератор үшін L

pi 

мәндері 

 

63 

125 

250 

500 

1000 

2000 

4000 

8000 

L

pасчi

 

103 

105 

94 

95 

93 

90 

88 

85 

i



 

19,9∙10

9

 

31,6∙10

9

 

2,5∙10

9 

3,1∙10

9

 

1,9∙10

9

 

1∙10

9

 

0,6∙10

9

  0,3∙10

9

 

 

;

47

,

7

5

,

1

2

,

11

max

1





l

r

 

 

;

47

,

7

5

,

1

2

,

11

max

2





l

r

 

 

 

63

 

 

;

87

,

6

5

,

1

3

,

10

max

3





l

r

 

 

;

2

,

8

5

,

1

3

,

12

max

4





l

r

 

 

Онда   χ=1 

1-ші және 2-ші шу көздері қабырғада орналасқанын ескере отырып  S

i

=2



r

i

2

 формуласымен ауданды табамыз: 

 

76

,

787

2

,

11

14

,

3

2

2

2

2

1

2

1

















r

S

S



 м

2 

 

3-ші  шу  көзі  кеңістікте  орналасқанын  ескере  отырып    S

i

=4



r

i

2

 

формуласымен ауданды табамыз: 

 

02

,

4084

3

,

10

14

,

3

4

4

2

2

3

3















r

S



 м

2 

 

3-ші  шу  көзі  бұрышта  орналасқанын  ескере  отырып    S

i

=



r

i

2

 

формуласымен ауданды табамыз: 

 

05

,

475

3

,

12

14

,

3

2

2

4

4











r

S



 м

2

 

 

В/S

огр   

қатынасы  арқылы  1-  суреттен  дыбыс  өрісінің  диффузиялық 

бұзылуын анықтайтын 



 коэффициентінің  мәнін анықтаймыз.  

 

 

4.3.2-сурет - 



 коэффициентін анықтау графигі 

 

 

64

 

 

B/S

огр

=0,8 болғанда Ψ=0,55. 

 

В  және  μ  мәндерін  анықтаймыз  ол  үшін  алдымен    кесте  арқылы  В

1000  

мәнін табамыз:   

 

150

20

3000

20

3000







V

B

. 

 

1000

В

В







 

 

 

 

 

(4.10) 

 

4.3.2 к е с т е - 



 және В мәндері 

 

63 

125 

250 

500 

1000 

2000 

4000 

8000 



 

0,5 

0,5 

0,55 

0,7 

1,0 

1,6 

3 

6 

В,м

2 

75 

75 

82,5 

105 

150 

240 

450 

900 

 

Дыбыстық қысымның деңгейін азайту: 

 

.

Дб

L

L

L

доп

общ

треб

.







. 

(4.11) 

 

Табылған  мәндерді  ескере  отырып,  есептеу  жүргіземіз.  500  Гц  жиілік 

кезінде есептеуді келтірейік:  

Тапсырма  бойынша  газ  турбинасы  үшін  жиілігі  500  Гц  болғанда 

.

85 Дб

L

расч



 

 

 

 

    

     

 

    

      

    

   

          

 

. 

 

500 Гц болғанда 

7

,

0





.  

 

Сонда шамасы  

 

     

    

                       

 

   



 

 

        

    

        

 

(3.1) формула бойынша бірінші қиыстыру қосындысын анықтаймыз: 

 

 

65

 

 

∑

 

 

 



 

 

 

 

   

 

        

 

      

 

        

 

      

 

        

 

       

 

        

 

      

            

 

            

 

             

 

            

 

             

 

 

 

   



 

  ∑  

 

 

        

    

               

 

              

 

 

   

 

 

Барлық  шу  көздерінің  есептелген  нүктелердің  октавалық  деңгейдің 

дыбыс қысымын (3.1) кейіптемеге қоямыз: 

 

74

,

90

)

9

10

113

,

1

9

10

0737

,

0

(

lg

10















общ

L

. 

 

(3.4) теңдеуіне сәйкес: 

 

74

,

0

90

74

,

90













доп

L

общ

L

треб

L

. 

 

Қалған жиіліктегі есептеулер нәтижелерін бірден 3.4- кестеге жазамыз. 

 

2. Шуды азайту үшін қатарлық әдістерді қолдану қажет.  

СНИП  11-12-77  рұқсаты  бойынша  изоляциялық  шумның  әрекетін 

конструкция бойынша анықтайды. 

Шудың  бір  орнынан  келесі  басқа  орынға  кіруін  келесі  формуламен 

анықтаймыз: 

 

n

Lд

Si

Bu

L

R

ш

mpL

lg

10

lg

10

lg

10











 

(4.12) 

 

мұндағы L

ш

 – жұмыс орынды шудан сақтамайтын дыбыстық қысымның 

октавалық деңгейі, L

ш

= L 

                Вu – тұрақты шумнан қорғайтын орын, м

2

 

         Lд  –  кеткен  октавалық  деңгейдің  дыбыстық  қысымы  (4  кесте        

бойынша анықталады.)  

                          n – шум өтетін жалпы қоршалған конструкцияның саны  

 

,

20

3000

V

B



 

(4.13) 

 

.

3000







B

B

 

(4.14) 

 

 

66

 

 

500 Гц жиілік үшін есептеу. 

Кабинаның көлемін анықтаймыз: 

 

                     м

3

. 

 

 

    

 

   

  

       

 

 

Тұрақты шудан қорғайтын орын: 

 

6

,

19

7

,

0

28







u

B

. 

 

Логарифмдерін табамыз: 

 

92

,

12

6

,

19

lg

10

lg

10





Bu

. 

 

48

,

17

56

lg

10

1

lg

10





S

. 

 

46

,

21

140

lg

10

2

lg

10





S

. 

 

02

,

6

4

lg

10

3

lg

10





S

. 

 

77

,

4

3

lg

10

4

lg

10





S

. 

 

77

,

4

3

lg

10

lg

10





n

. 

 

Бітеу  қабырғадан  өтетін  шуды  (3.5)  формулаға  қоямын  да, 

анықтайтыным: 

 

.

07

,

10

77

,

4

90

48

,

17

92

,

12

74

,

90

1













трL

R

 

 

Есік үшін 

 

.

05

,

14

77

,

4

90

46

,

21

92

,

12

74

,

90

2













трL

R

 

 

Бітеу қабырға үшін  

 

.

39

,

1

77

,

4

90

02

,

6

92

,

12

74

,

90

3















трL

R

 

 

Терезе үшін 

 

 

67

 

 

.

64

,

2

77

,

4

90

77

,

4

92

,

12

74

,

90

4















трL

R

 

 

Жұмысшыны  қолайлы  еңбек  жағдайымен  қамтамасыз  ету.  Шуды 

төмендету шаралары 

Шуды төмендету үшін келесі шаралар қолданылады:  

а) шу көзінің шуын төмендету, бұл ең тиімді жол шара болып табылады: 

машиналар  мен  агрегаттардағы  шестернялардың  ілінісуіндегі  қателіктерді 

жою,  айналатын  элементтерге  балансировка  жасау,  қажалатын    беттерді 

майлау; 

б) дыбысоқшаулағыш кедергілер және шу өшіргіштер көмегімен шуды 

төмендету,  ұнтақтағыштар  мен  диірмендердің  шуын  азайту  үшін  олардың 

сыртын беттік резинамен қаптайды; 

в)  санитарлы-қорғау  аймағын  жасылдандыру  және  рационалды  жоба 

жүргізу; 

г)  жұмыс  орындарын  дыбысжұтқыш  материалдар  (минералды  мақта) 

көмегімен акустикалық өңдеу; 

д) шулы цехтарда  персоналдың құлақ киерлерді қолдануы. 

Дірілдің  әсері  адамның  нервтік  жүйелеріне,  бұлшықеттеріне, 

сүйектеріне, көздеріне, естуіне кері әсер тигізеді. Дірілдің ұзақ уақыт әсер етуі 

емделуге қиын діріл ауруына әкеліп соғуы мүмкін, ол кезде адам организмінің  

физиологиялық  функциялары  бұзылады.  Әсіресе  адам  денесінің  және 

органдарының  жиілігіне  (6-9  Гц),  қолдарының  жиілігіне  (30-80  Гц)  жақын 

дірілдер  өте  зиянды  болып  келеді.  Дірілдеткіш  қалыпты  нормалары  120-102 

дб орнатылған. Бұл нормалар дірілдің 4-8 сағат әсер ету уақытына қойылған, 

егер  4  сағаттан  кем  әсер  етсе,  онда  нормаларды  1,4  есе  көбейтуге  болады. 

Діріл  әсерлерінен  қорғау  болып  дірілді  толығымен  жою  немесе  егер  дірілді 

жою  техникалық  себептерге  байланысты  мүмкін  болмаса,  онда  дірілді  шекті 

мүмкін  деңгейге  дейін  төмендету  болып  табылады.  Дірілмен  күресудің 

келесідей  әдістері  қолданылады:  айналатын  бөлшектердің  статикалық  және 

динамикалық балансировкаларының бірқалыпсыздығын жою азайту, жүйенің 

белгілі  нүктелеріне  қосымша  бөлшектерді  енгізу;  сенімді  тіректер  мен 

байланыс  аралықтарын  қолдану;  машинадағы  барлық  байланыстық  және 

өткізгіштік  түйіндерін  майлау;  дірілдің  тербелмелі  энергиясын  инерциялық 

және қатаң кедергілеу арқылы азайтатын дірілжұту қондырғысын пайдалану. 

Бұл  үшін  жеке  фундаменттер  салмағын  көбейтеді,  қатаңдық  қырлары 

көмегімен  жүйе  қатаңдығын  арттырады.  Діріл  көзінен  фундаментке,  еденге, 

жұмыс  орнына  берілетін  дірілді  азайтуға  дірілоқшаулағыш  пайдаланылады. 

Бұл үшін діріл таралатын жолға дірілоқшаулағышты орнатады – резина, болат 

пружинасынан  жасалынған  қондырғы.  Жұмыс  орындары  жерден  (еденнен, 

төсеуіштен) 

резинадан, 

войлоктан 

жасалынған 

дірілоқшаулағыш 

аралықтармен ажыратылады.  

Діріл әсеріне ұшырайтын жұмысшыларды дірілөшіретін табаны бар аяқ 

киіммен қамтамасыз етеді.  

 

68

 

 

Шудан қорғау 

Шу  және  дірілмен  күресуді  өнеркәсіпті,  жұмыс  орнын,  жабдықтарды 

жобалау  барысында  қарастыру  керек.  Бұл  үшін  ұйымдастырушылық, 

техникалық 

және 

медико-профилактикалық 

шаралар 

қолданылады. 

Ұйымдастырушылық  шараларға  өндірістік  бөлімдердің,  жабдықтар  мен 

жұмыс орындарының рационалды орналастыру, жұмысшылардың еңбегі мен 

дем  алысын  үнемі  бақылау,  жабдықтарды  және  санитарлық-гигиеналық 

талаптарға сай емес жұмыс орындарын қолдануы шектелінеді. 

Техникалық  шаралар  бұл  факторлардың  жұмысшыларға  әсерін  елеулі 

төмендетуге  болады.  Жабдықтарды  құру  барысында  шу  мен  діріл  деңгейін 

олардың  пайда  болу  көздерде  төмендетуге  ұмтылады.  Бұл  соққы  әсерін 

соққысыз  әсермен  ауыстыру  арқылы,  иілгіш  байланыстарды  қолданумен, 

жабдықтарды  діріл  сөндіргіш  негіздерге  орналастыру  қондыру  жолдарымен 

іске  асады.  Жабдықтарға  техникалық  қызмет  көрсету,  ескірген  бөліктерді 

ауыстыру, айқасу және ұрылуды жоққа шығару сияқты жағдайлардың маңызы 

өте жоғары. Егер шу көзінде шу және діріл деңгейі жоғары болса, жабдықтың 

немесе  жұмыс  орнының  оқшауламасы  және  дыбыс  жұтқыш  материалдарды 

қолдану  шаралары  да  қолданылады.  Шудан  оқшаулау  қабықтың,  экранның, 

қоршаулардың  көмегімен  іске  асады.  Шуды  оқшаулағыш  қоршаулардың 

дыбыс 

толқынын 

шағылыстырып, 

шудың 

таралуына 

кедергі 

жасайды.Қоршаудың  дыбыстан  оқшаулау  қабілеті  оның  өлшемдеріне, 

орналасуына,  материалына  және  т.с.с.  тәуелді.  Дыбысты  жұту  құбылысы 

шудың  тербелмелі  энергиясының  жылулық  энергияға  айналуымен 

түсіндіріледі.  Шудың  көп  мөлшерде  жұтылуын  саңылаулы  және 

перфорирленген материалдар, мата қамтамасыз етеді. 

Медико-профилактикалық  шаралар  бір  жағынан,  шу  және  діріл 

жағдайларының параметрлерінің бақылануын, екінші жағынан – жұмысшылар 

жағдайларының бақылауын да білдіреді.  

Қажетті  жағдайларда  шу  және  дірілмен  күресу  үшін  жеке  қорғаныс 

құралдары  қолданылады.  Шулы  бөлмелерде  қорғағыш  қақпақ,  дыбыс 

жойғыштар, құлақшындар, арнайы бас киімдер қолданылады. 

 

 

 

4.3.3 к е с т е - Әр түрлі жиіліктегі дыбыс қысымының деңгейін анықтау 

№ 

  

Өлшем  

                                             Октава жиегінің орташа геометриялық жиілігі, Гц 

  

  

  

  

бірлігі 

63 

125 

250 

500 

1000 

2000 

4000 

8000 

1 

Lpi 

дБ 

70 

69 

72 

73 

76 

80 

80 

75 

2 

Δi=10^(0,1*Lpi) 

- 

10000000 

7943282,3 

15848932 

19952623 

39810717 

100000000 

100000000 

31622777 

3 

S1=4π*(r^2) 

  

153,86 

153,86 

153,86 

153,86 

153,86 

153,86 

153,86 

153,86 

4 

S2=4π*(r^2) 

  

153,86 

153,86 

153,86 

153,86 

153,86 

153,86 

153,86 

153,86 

5 

S3=4π*(r^2) 

  

221,5584 

221,5584 

221,5584 

221,5584 

221,5584 

221,5584 

221,5584 

221,5584 

6 

S4=4π*(r^2) 

  

221,5584 

221,5584 

221,5584 

221,5584 

221,5584 

221,5584 

221,5584 

221,5584 

7 

S5=4π*(r^2) 

  

352,8104 

352,8104 

352,8104 

352,8104 

352,8104 

352,8104 

352,8104 

352,8104 

8 

S6=4π*(r^2) 

  

467,36 

467,36 

467,36 

467,36 

467,36 

467,36 

467,36 

467,36 

9 

S7=4π*(r^2) 

  

467,36 

467,36 

467,36 

467,36 

467,36 

467,36 

467,36 

467,36 

10 

Δ1/S1 

  

64994,151  51626,689 

103008,79 

129680,38 

258746,37 

649941,51 

649941,51 

205529,55 

11 

Δ2/S2 

  

64994,151  51626,689 

103008,79 

129680,38 

258746,37 

649941,51 

649941,51 

205529,55 

12 

Δ3/S3 

  

45134,827  35851,867 

71533,88 

90055,819 

179684,98 

451348,27 

451348,27 

142728,85 

13 

Δ4/S4 

  

45134,827  35851,867 

71533,88 

90055,819 

179684,98 

451348,27 

451348,27 

142728,85 

14 

Δ5/S5 

  

28343,836  22514,309 

44921,952 

56553,387 

112838,84 

283438,36 

283438,36 

89631,078 

15 

Δ6/S6 

  

21396,782  16996,068 

33911,614 

42692,193 

85182,123 

213967,82 

213967,82 

67662,565 

16 

Δ7/S7 

  

21396,782  16996,068 

33911,614 

42692,193 

85182,123 

213967,82 

213967,82 

67662,565 

17 

Σ=Δi/Si 

  

291395,35  231463,56 

461830,51 

581410,17 

1160065,8 

2913953,5 

2913953,5 

921473,02 

18 

B1000(V=500м3)    

110 

110 

110 

110 

110 

110 

110 

110 

19 

µ 

Гц 

0,5 

0,5 

0,55 

0,7 

1 

1,6 

3 

6 

20 

B=B1000*µ 

  

55 

55 

60,5 

77 

110 

176 

330 

660 

21 

Ψ 

  

0,4 

0,4 

0,4 

0,4 

0,4 

0,4 

0,4 

0,4 

22 

4*Ψ/B 

  

0,0290909  0,0290909 

0,0264463 

0,0207792 

0,0145455 

0,0090909 

0,0048485 

0,0024242 

23 

Σ=6*Δi 

  

60000000 

47659694 

95093592 

119715739 

238864302 

600000000 

600000000 

189736660 

24 

(4*Ψ/B)*(Σ=6*Δi)    

1745454,5  1386463,8 

2514871,8 

2487599,8 

3474389,9 

5454545,5 

2909090,9 

459967,66 

25 

 ''22''+''15'' 

  

2030706,7  1613047,6 

2966966 

3056752,5 

4609998,9 

8307066,5 

5761612 

1362014 

26 

Lобщ 

  

63,076472  62,076472 

64,723126 

64,852603 

66,637008 

69,194477 

67,60544 

61,341816 

27 

Lдоп 

Гц 

99 

92 

86 

83 

80 

78 

76 

74 

28 

Lтр 

  

-

35,923528  -29,923528 

-21,276874 

-18,147397 

-13,362992 

-8,8055231 

-8,3945599 

-12,658184 

 

 

 

 

жүктеу/скачать 1,65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: