В. Ф. Бырька атындағы өндірістік процестерді автоматтандыру


 Пән бойынша тапсырмаларды орындау және тапсыру кестесі



Pdf көрінісі
бет2/4
Дата15.03.2017
өлшемі492,85 Kb.
#9433
1   2   3   4

2 Пән бойынша тапсырмаларды орындау және тапсыру кестесі 

Бақылау 


түрі 

Тапсырманың мақсаты және 

мазмұны 

 

 



 

 

Ұсыныс 



әдебиеті 

Оындау 


мерзімі 

Бақылау 


формасы

Тапсыр


у 

мерзімі


№1 

Зертхана


лық 

жұмыс 


Негізгі қайта өлшеулердің 

әдістерімен тәжірибелік 

түрде танысу. Өлшеулердің 

кездейсоқ қателерін есептеу 

білу.

 

[1, стр.76-101; 



2, стр.13-17; 

3, стр.33-45; 

4, стр.47-92; 

6, стр.13-17] 

3 сағ. 

Жұмыс 


бойынша 

есеп 


беру, 

ауызша 


сұрау  

3 апта 


№1Тәжі

рибелік 


жұмыс 

Эксперимент барысында 

алынған мәліметтермен 

жұмыс істеу білу, 

ережелерімен танысу, 

нәтижелер шығару.

 

[1, стр.104-135; 



2, стр.16-20; 

3, стр.43-62; 

4, стр.71-92] 

2 сағ. 


Жұмыс 

бойынша 


есеп 

беру, 


ауызша 

сұрау  


4 апта 

Модуль 


№1 

Пән бойынша бақылау.  

Бақылау сұрақтарға жауап 

беру 1-4 тақырыптар 

бойынша. 

[1, стр.7-136;  

2, стр.4-32;  

4, стр.6-13,  

21-69;  

6, стр.4-33] 

0,75 сағ. 

Жазбаша 


және 

ауызша 


сұрау 

5 апта 


№2 

Зертхана


лық 

жұмыс 


Электрондық-сәулетті 

осциллографпен жұмыс істеу 

білу, сипаттамаларымен 

танысу, тәжірибелік 

дағдыларын алу.

 

[1, стр. 246-258; 



2, стр.61-66; 

3, стр.89-95; 

4, стр.172-194; 

6, стр.62-67] 

3 сағ. 

Жұмыс 


бойынша 

есеп 


беру, 

ауызша 


сұрау 

6 апта 


№2Тәжі

рибелік 


жұмы 

Шамалас есептеудін 

ережелері және жинақтаудын 

қателерің бағалау. Өреселді 

қателерін түзету амалдары.  

 

[1, стр. 71-76;  



2, стр. 17-20; 

3, стр.28-33; 

4, стр.67-69; 

6, стр. 18-21] 

3 сағ. 

Жұмыс 


бойынша 

есеп 


беру, 

ауызша 


сұрау 

7 апта 


№3 

Зертхана


лық 

жұмыс 


Виртуалдық өлшеу 

комплексімен танысу ППП 



Electronics Workbench (EWB 

5.12), тәжірибелік 

дағдыларын алу, виртуалды 

электр тізбектерін жасауға 

үйрену.

 

[17, стр.12-36; 



18, стр. 3-31]

 

3 сағ. 



Жұмыс 

бойынша 


есеп 

беру, 


ауызша 

сұрау 


8 апта 

№3Тәжі


рибелік 

жұмыс  


Өлшеу шунттарымен, электр 

өлшеуші аспаптарымен 

жұмыс істеу білу, ток және 

кернеуді өлшеу білу, 

тәжірибелік дағдыларын алу. 

[1, стр.212-213; 

2, стр.32-34;  

4, стр.99-109; 

6, стр. 33-35] 

3 сағ. 


Жұмыс 

бойынша 


есеп 

беру, 


ауызша 

сұрау  


9 апта 

Модуль 


№2 

Өткен материал бойынша 

бақылау жасау. 5-9 

тақырыптар бойынша 

[1, стр.176-271, 

312-329; 

2, стр.32-37, 50-

0,75 сағ. 

Жазбаша 

және 


ауызша 

9 апта 


 

Бақылау 


түрі 

Тапсырманың мақсаты және 

мазмұны 

 

 



 

 

Ұсыныс 



әдебиеті 

Оындау 


мерзімі 

Бақылау 


формасы

Тапсыр


у 

мерзімі


бақылау. 

53, 60-86;  

4, стр.13-21, 94-

154, 172-228; 

6, стр.33-38, 51-

55, 62-88] 

сұрау 

№4 


Зертхана

лық 


жұмыс 

EWB өлшеу жиынтығымен 

жұмыс істеу білу, айнымалы 

кернеудін параметрлерімен 

танысу.

 

[1, стр.176-179; 



2, стр.68-69; 

6, стр.69-70; 

17, стр.12-36; 

18, стр. 3-31]

 

3 сағ. 


Жұмыс 

бойынша 


есеп 

беру, 


ауызша 

сұрау  


10 апта

№4Тәжі


рибелік 

жұмыс 


ЭЛЕКТР ӨЛШЕУШІ 

ЖАБДЫҚТАРДЫ ТАНДАУ 

ӘДІСТЕРІ,ШАРТТЫ 

ГРАФИКАЛЫҚ 

БЕЛГІЛЕРДІ ӨТУ; 

тәжірибелік дағдыларын алу 

[1, стр.180-187; 

2, стр.50-72,  

76-80;  

3, стр.68-79, 

201-202; 

6, стр.51-73, 78-

81] 

3 сағ. 


Жұмыс 

бойынша 


есеп 

беру, 


ауызша 

сұрау 


11 апта

№5 


Зертхана

лық 


жұмыс 

Элетр өлшеуші мосттарымен, 

жұмыс принциптарымен 

танысу,тұрақты токты 

мостпен жұмыс істеуге 

үйрену.


 

[1, стр. 357-361; 

2, стр. 54-57;  

4, стр. 293-303; 

6, стр. 55-58] 

3 сағ. 


Жұмыс 

бойынша 


есеп 

беру, 


ауызша 

сұрау 


12 апта

№5Тәжі


рибелік 

жұмыс 


ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ 

БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ 

БАСҚАРУ ТЕХНИКАЛЫҚ 

ӘДІСТЕРІМЕН ТАНЫСУ, 

тәжірибелік дағдыларын алу.

Согласно 

методическим 

указаниям к 

практической 

работе №5 

2 сағ. 

Жұмыс 


бойынша 

есеп 


беру, 

ауызша 


сұрау 

13 


апта 

Модуль 


№3 

Пән бойынша бақылау.  

Бақылау сұрақтарға жауап 

беру 10-13 тақырыптар 

бойынша. 

[1, стр. 357-361, 

414-427; 

2, стр.37-57, 86-

91, 101-116;  

4, стр. 293-303, 

353-365; 

6, стр.38-58, 88-

93, 103-118;  

7, стр.95-120, 

143-204, 242-

258; 


11, ст.199-214; 

12, стр. 257-

270] 

0,75 сағ. 



Жазбаша 

және 


ауызша 

сұрау  


14 апта 

СОДЖ 


Өзіндік оқылған материалды 

бақылау материала. 

Рефераттын 

тақырыбы 

бойынша 

10 сағ. 


Реферат, 

баяндама 

СӨЖ 

графигі


на 

 

Бақылау 


түрі 

Тапсырманың мақсаты және 

мазмұны 

 

 



 

 

Ұсыныс 



әдебиеті 

Оындау 


мерзімі 

Бақылау 


формасы

Тапсыр


у 

мерзімі


сәйкес 

 

 



Қосымша – ұсыныс  әдибиеттің  нөмірлері  квадратты  тырнақшаларға 

алынған, нөмірлер негізгі және қосымша әдибиеттердін нумерациясына сәйкес 

(қар. п.1)  оқу жұмыс бағдарламасында. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


 

3 Дәрістер конспекттері 

 

1 Тақырып Кіріспе. Метрология туралы түсінік                      1сағ 

Дәріс жоспары 

1. Тарихи шолу, мтрологияның маңызы, қазіргі уақыттағы күйі  

2. Негізігі түсініктер мен анықтамалар 

3. Физикалық шамаларын белгілеу негіздері 

4. Берілген пәннің басқа пәндерімен байланысы 

 

Өлшеу-  бұл  физикалық  шаманың  мағынасын  арнайы  техникалық 



құралдардың  көмегімен  тәжірибелі  жолмен  табу.  Өлшемнің  негізгі 

ерекшелігі  физикалық  шаманың  өлшемі  санмен  шағылысуды  бекітіледі. 

Сонымен  физикалық  шаманың  мәні,  өлшенген  шаманың  сандық  бағасы 

атаулы санмен көрсетілуі керек, яғни өлшемнің қорытындысы осы шамалар 

үшін қабылданған белгілі бірліктерде көрсетілуі қажет. 

Өлшем  нәтижесі  физикалық  шаманың  шынайы  мәнінен  әрқашан 

ерекшеленіп  тұрады,  өйткені  шынайы  мәнін  анықтау  мүмкін  емес,  бұл 

өлшем  құралдарының,  өлшем  тәсілдерінің  жетілмегендігімен,  адам 

ағзасының шектеулі мүмкіндіктерімен және т.б. түсіндіріледі. 

Берілген пәнді оқу үшін келесі пәндерді білу керек: 

Пән 

Бөлімдердің (тақырыптардың) атауы 



Механика.  Кинематика.  Қозғалыспен  толқын. 

Электр  және  магнетизм.  Электрстатика.  Тұрақты 

электр  тогы.  Магниттік  өріс.  Электрмагниттік 

индукция. Электрмагниттік қозғалыстар. 

1 Физика 

Оптика. 


Жарықтық 

толқындардын 

қасиеті. 

Интерференция  және  дифракция.  Электрмагниттік 

толқындар зат ішінде. Дисперсия.  

Линиялық  алгебраның  элементтері.  Математикалық 

анализына  кіріспе.  Дифференциалдық  есептеу.  Бір 

айнымалдын функциясының интегралдық есептеуі. 

2 Математика 

Көп айнымалдардын функцияларының интегралдық 

есептеуі.  Еселі  интегралдар.  Қатарла  теориясы. 

Дифференциалдық 

теңдеулер. 

Ықтималдықтар 

теориясы және математикалық статистика. 

Тұрақты 


токтын 

ұзындық 


тізбектері. 

Синусоидалдық 

бірфаздік 

токтың 


тізбектері. 

Синусоидалдық емес токтың тізбектері. 

3  Электртехниканың теориляқ 

негіздері  

Сызықты емес электрлік тізбектер. Магниттік 

тізбектер. Электрстатикалық өріс. 

4  Электроника 

Электрониканың  негізгі  элементтері:  резистор, 

конденсатор, 

терморезистоы, 

тензорезистоы, 

фотоэлектрондық  аспаптар.  Аналогті  және  цифрлік 

интегралдық 

микросхемаларының 

элементтік 

негіздігі:Схемотехникалық моделдеудін қазіргі күйі.



 

«Метрология  және  өлшеулер»  пәні  бойынша  алынған  білімдер  «Типтік 

технологиялық  процестер  жіне  өнеркәсіпті  автоматтандыру», «Қолданбалы 


 

ақпарат  теориясы»  пәндерінде  қажет,  және  де  дипломдық  жұмыста  немесе 

жобасында қажет. 

 

Ұсынған әдебиеттер тізімі 



1. Метрология и радиоизмерения: Учеб. для ВУЗов / В.И. Нефедов, В.И. 

Хахин, В.К. Битюков и др.,  Под ред. проф. В.И. Нефедова. – М.: Высш. 

шк., 2003. С.7-30, 49-63. 

2. Эм Г.А., Потемкина Е.Б.

 

Ақпараттық-өлшеуіш техника: Оқу құралы. – 



Қарағанды: КарМТУ баспасы, 2006. С.4-8, 21-23. 

3. Атамалян Э.Г. Приборы и методы измерения электрических величин

Учеб. пособие. – М.: «Дрофа», 2005. С.6-13, 28-31. 

4. Эм Г.А., Потемкина Е.Б. Информационно-измерительная техника: 

Учеб. пособие. – Караганда, Изд-во КарГТУ, 2006. С.4-8, 21-24. 

 

СДЖ-ге арналған бақылау тапсырмалары [1-4] 



1. Метрологиялық әдістері туралы шолу жасау және қазіргі замандағы 

күйі.  


 

2 Тақырып  Өлшеулердің классификациясы                     1 сағ 

Дәрістің жоспары 

1. Негізігі анықтамалары 

2. Өлшеулердің классификациясы  

 

 Өлшем  физикалық  шама  мәнінің  бастапқы  анықталмағандығын  өлшеу 



қателігімен анықталатын, қалдық шарасыз анықтамалғандық деңгейіне дейін 

азайтады.  Өлшеу  қателігі – бұл  өлшенген  шаманың  шынайы  мағынасынан 

өлшем  нәтижесінің  ауытқуы.  Өлшеу  қателігі  өлшеу  дәлдігінің  тікелей 

сипаттамасы  болып  табылады.  Өлшеу  дәлділігі  деп  өлшеу  нәтижесінің  

өлшенетін шаманың шынайы мәніне жақындығын көрсететін, өлшем сапасын 

кездейді. 

Өлшеу  қателігінің  мәні  техникалық  құрылғылардың  жетілгілендігіне, 

оларды  пайдалану  тәсіліне  және  өлшеу  эксперименті  жүргізу  шарттарына 

байланысты.  Өлшеу  эксперименті  деп  өлшеу  нәтижесін  анықтаудың  талап 

етілетін  немесе  мүмкін  болатын  дәлдігімен  сандық  ақпаратты  алу  үшін 

ғылыми  негізделген  тәжірибені  түсіндіреді.  Өлшеу  экспериментін  жүргізу 

барлық  техникалық    құрылғылардың  алу  нәтижесінен  берілген  дәлділікті 

қамтамасыз ету мүмкіндігін болжайды. 

 

Ұсынған әдебиеттер тізімі 



1. Метрология и радиоизмерения: Учеб. для ВУЗов / В.И. Нефедов, В.И. 

Хахин, В.К. Битюков и др.,  Под ред. проф. В.И. Нефедова. – М.: Высш. 

шк., 2003. С.30-38. 

2. Эм Г.А., Потемкина Е.Б.

 

Ақпараттық-өлшеуіш техника: Оқу құралы. – 



Қарағанды: КарМТУ баспасы, 2006. С.8-11. 

3. Атамалян Э.Г. Приборы и методы измерения электрических величин: 

Учеб. пособие. – М.: «Дрофа», 2005. С.21-23. 


 

4. Эм Г.А., Потемкина Е.Б. Информационно-измерительная техника: 

Учеб. пособие. – Караганда, Изд-во КарГТУ, 2006. С.8-11. 

 

СДЖ-ге арналған бақылау тапсырмалары [1-4] 



1.

 

Өлшеулердің негізгі әдістері және амалдары. 



 

 

3 Тақырып  Өлшеулердің кемшіліктері                                 1 сағ 



 

Дәрістің жоспары 

1. Негізігі анықтамалар және түсініктері 

2. Кемшіліктерге ықтималды көз қарас 

3. Тарату заңдарының санды қасиетері 

4. Жүйелі кемшіліктеді табу және жою 

 

Экспериментке  қатысатын  техникалық  құрылғылар  алдын  ала  дәлдік 



көрсеткіштері бойынша нормаланады және өлшеу құралдарына жатады. 

Өлшеу  кезінде  объект  туралы  білімнің  белгісіздігін  төмендететін 

мәліметтер  жиынтығы  көзделетін, «ақпарат»  термині  кеңіне  қолданылады. 

Өлшеуіш ақпарат – бұл олардың объектімен өзара әрекеттесуі нәтиждесінде 

өлшем  құралдары  көмегімен  алынған,  материалдық  объектілер  қасиеті, 

құбылысы немесе процесі туралы сандық мәлімет. 

Зерттеу объектісінің әрекеттестігі мен өлшеу құралдарының эксперимент 

процесінде  ақпаратты  тасымалдаушы  болып  сагналатын  барлық  сигналдар 

болжанады.  Ақпаратты  тасымалдаушы  электр  тогы,  кернеу,  импульс  және 

басқа  да  электр  параметтрлері  болуы  мүмкін.  Өлшеуіш  сигнал – берілген 

дәлдікпен өлшенген физикалық шамамен функционалды байланысты сигнал.  

Өлшеуіш техникасында өдшемдер бірліктеріне үлкен мән береді. 

Өлшемдер  бірлігі  өлшемдердің  ол  кезде  нәтижелері  көрсетілген 

бірліктерде  өрнектелген,  ао  өлшеу  қателіктері  берілген  ықтималдықпен 

белгілі болатын күйі.Өлшемдер бірлігі әр түрлі эксперименттер нәтижелерін 

салыстыруға,  әр  түрлі  жағдайда  өткізілген,  әр  түрлі  орындауда  әр  тұрлі 

әдістер мен өлшем құрлдарын қолдана отырып, орвндауға мүмкіндік береді. 

 

 



Ұсынған әдебиеттер тізімі 

1. Метрология и радиоизмерения: Учеб. для ВУЗов / В.И. Нефедов, В.И. 

Хахин, В.К. Битюков и др.,  Под ред. проф. В.И. Нефедова. – М.: Высш. 

шк., 2003. С.65-92, 104-136. 

2. Эм Г.А., Потемкина Е.Б.

 

Ақпараттық-өлшеуіш техника: Оқу құралы. – 



Қарағанды: КарМТУ баспасы, 2006. С.11-20. 

3. Атамалян Э.Г. Приборы и методы измерения электрических величин: 

Учеб. пособие. – М.: «Дрофа», 2005. С.24-69.  

4. Эм Г.А., Потемкина Е.Б. Информационно-измерительная техника: 

Учеб. пособие. – Караганда, Изд-во КарГТУ, 2006. С.11-21. 

 

СДЖ-ге арналған бақылау тапсырмалары [1-4] 



 

1. Кездейсоқ кемшіліктерді азайту амалдары 

2. Жүйелі кемшіліктеді табу және жою әдістері 

 

 

4 Тақырып Өлшеу әдістері                                                    1 сағ 

Дәрістің жоспары 



1. Өлшеу әдістерінің классификациясы 

2. Өлшеу әдістерінің метрологиялық мінездемесі 

3. Метрологиялық сипаттамаларды нормалау 

4. Өлшеу әдістерінің сеніміділігін көрсететін көрсеткіштері  

 

Барлық физикалық шамалар солай болғандықтан, бір-бірімен осы немесе 



басқа  қандай  да  бір  байланыста  болады,  аналогтық  өзара  байланыста 

олардың  өлшем  бірліктері  де  болады.  Өз  араларында  тәуелдігімен 

байланысты  осы  шамалардың  жиынтығы  физикалық  шаманың  бірліктер 

жүйесін құрайды. Бірліктер жүйесінде тек негізгі бірліктер деп аталатыны өз 

бетінше  орнатылады,  ал  қалған  барлық  шамалардың  өлшемдері  негізгіден 

өндірісті деп саналады. Негізгі ретінде жаңадан өндірілген және өте жоғары 

дәлдікпен  өлшеген  шаманы  таңдайды.  Электрлік  техника  облысында 

ұзындығы, массасы, уақыты және электр тогының күші осылай қабылданған.  

Әрбір  өндірістік  шаманың  негізгіден  тәуелділігі  оның  өлшемдігімен 

шағылысады.  Шаманың  өлшемділігі  дегеніміз  сәйкестіріцлген  дәрежеге 

шығарылған негізгі шаманың белгілі көбейтісінді. 

Бұрынғы КСРО елдерінде мемлекеттік стандарттар жұмыс істейді, оларға 

сәйкес халықаралық бірліктер жүйесі SI міндетті қолдануға енгізілген.  

Әрі  қарай  оларға  басшылық  ететін,  кейбір  терминдерге  анықтамалар 

береміз: 

өлшеу  принципі-  өлшемнің  негізіне  қойылған  физикалық  құбылыс  пен 

заңдылықтар жиынтығы; 



өлшеу әдісі - өлшеу принциптері мен құралдарын пайдалану тәсілдерінің 

жиынтығы; 



өлшеу  тәсілі - өлшеу  ақпаратын  (аналогтық  немесе  цифрлық)  алу 

процесін  практикалық  іске  асыру.  Өлшеу  тәсілі  өлшеу  принципін  өлшеу 

әдісімен байланыстыратын, өлшеу құрылғысын техниккалық құрудың негізгі 

аспектілерін көрсетеді. 



Өлшеудің  тура  әдістері – бұл  шаманың  ізделіп  отырған  мәнін  өлшеуді 

орындау нәтижесінде тікелей тәжірибелік деректерден табатын өлшемдер. 



Жанама  әдістер – осы  шама  мен  утра  өлшемдерге  ұшыратылатын 

шамалар  арасындағы  белгілі  тәуелділік  негізінде  шаманың  ізделіп  отырған 

мәнін табатын әдістер. 

 

Ұсынған әдебиеттер тізімі 



1. Метрология и радиоизмерения: Учеб. для ВУЗов / В.И. Нефедов, В.И. 

Хахин, В.К. Битюков и др.,  Под ред. проф. В.И. Нефедова. – М.: Высш. 

шк., 2003. С.38-49, 92-101. 

2. Эм Г.А., Потемкина Е.Б.

 

Ақпараттық-өлшеуіш техника: Оқу құралы. – 



 

Қарағанды: КарМТУ баспасы, 2006. С.25-32. 

3. Атамалян Э.Г. Приборы и методы измерения электрических величин: 

Учеб. пособие. – М.: «Дрофа», 2005. С.26-45. 

4. Эм Г.А., Потемкина Е.Б. Информационно-измерительная техника: 

Учеб. пособие. – Караганда, Изд-во КарГТУ, 2006. С.26-33. 

 

СДЖ-ге арналған бақылау тапсырмалары [1-4] 



1.

 

Өлшеу әдістерінің дәлділік топтары 



2.

 

Шартты графикалық белгілері. 



 

 

5 Тақырып Өлшеу сигналдары                                                  1 сағ 

 

Дәрістің жоспары 

1. Негізігі анықтамалар және түсініктері 

2. Өлшеу сигналдарының квантование және дискретизациясы  

3. Өлшеу сигналдарының түрлері 

 

Жиынтық  өлшем  әдістері  бірнеше  бір  атаулы  шаманы  бір  уақытта 



өлшеуді  ізделіп  отырған  шама  кезінде  осы  шамалардың  әр  түрлі 

байланыстағы  тура  өлшемнің  нәтижелерінен  теңдеу  жүйесі  шешімімен 

табуды  қарастыруда.  Мысалы,  ұшбұрышқа  бірлескен  резистор  кедергісін 

өлшеуді  ұщбұрыштың  әр  түрлі  сүйір  ұшы  аралығын  өлшем  кедергісі 

жолымен  орындайды;  кедергісін  үш  өлшемнің  қорытындысы  бойынша 

анықтайды. 

Қолданылған  өлшем  құралдарының  жұмыс  кестесінде  байланысты 

статистикалық және динамикалық болып бөлінеді. 

Аналогтық  өлшем  уақытында  тоқтаусыз,  яғни  берілген  уақыт 

аралығында  лезде  өлшенген  шамалар  саны  шексіз,  қарама-қарсы  жағдайда 

дискреттік өлшем туралы сөз болады. 

Дифференциалдық әдіс негізінде басқа және өлшенген шама аралығында 

өлшем  айырымы  тұрады,  оған  физикалық  табиғат  бойынша  аналогтық  мәні 

алдын-ала белгілі және өлшенген шама мәнінен аз ғана ерекшеленеді.   

Сәйкес  келу  әдісі  кезінде  өлшенген  және  тіректік  шамалар  арасында 

айырым  анықталады,  сол  үшін  сәйкес  келу  шкаласы  немесе  периодтық 

сигналдар қолданылады. 

Нөлдік  әдісі  кезінде  өлшенген  шама  мен  мәні  белгілі  шама  аралығында 

нөлдік  айырым  қамтамасыз  етіледі.  Теңдестірілген  өлшеуіш  көпірлерде 

қолданылады.  

 

Ұсынған әдебиеттер тізімі 



1. Метрология и радиоизмерения: Учеб. для ВУЗов / В.И. Нефедов, В.И. 

Хахин, В.К. Битюков и др.,  Под ред. проф. В.И. Нефедова. – М.: Высш. 

шк., 2003. С.137-154. 

2. Атамалян Э.Г. Приборы и методы измерения электрических величин: 

Учеб. пособие. – М.: «Дрофа», 2005. С.13-21, 134-138. 

 


 

СДЖ-ге арналған бақылау тапсырмалары [1-2] 

1.

 

Өлшеу әдістерінің өлшеуші сигналдары 



2.

 

Дискреттік  мәндері  бойынша  сигналды  қайта  түріне  келтіру. 

Котельник теоремасы.

 

 

6 Тақырып Электр шамаларын өлшеу                                      1 сағ 

 

Дәрістің жоспары 



1. Кернеуді және ток күшін өлшеу  

2. Өлшеуші масштабтайтын түрлендіргіштер 

3. Электр қуатын өлшеу 

 

  Қарымталау әдісі кезінде өлшенген шама біртекті, мәні жағынан бірдей, 



бірақ  шаманың  (фаза)  белгісі  бойынша  қарама-қарсы  тұрғанда 

салыстырылады. Қарымталауышта қолданылады. 

Тікелей  баға  әдісі  өлшенген  шама  мәні  осында  тікелей  өлшеуіш 

аспаптары индикациясының құрылымы бойынша анықталумен сипатталады. 

Салыстырмалы  әдіс - өлшенген  шама  мәнін  кейбір  біртекті  белгілі 

мәндегі  шамалардың  осы  шамалар  байланысы  арқылы  анықтауға  рұқсат 

ететін тура әдістер. 

Орын  ауыстыру  әдісі  өлшенген  және  орын  ауыстыру  шамаларды 

слыстырумен,  оларды  ауыстыру  және  жаңадан  салыстырумен  бекітіледі. 

Жүйелі қателіктерді табу үшін қолданылады. 

Қосымша  әдісіне  өлшенген  шама  белгілі  мағынада  аналогтық  шамамен 

олардың құны берілген белгілі мағынаға жетіп толықтырылады. 

Орын басу әдісіне өлшенетін шама бірінші өлшеуден кейін белгілі мәнді 

шамамен ауыстыралады және өлшеу қайталанады, ал нәтижесі өлшеу кезінде 

алынған мәндердің екеуін де пайдалану арқылы есептеледі.  

Одан  басқа,  нәтиже  дәлдігін  анықтайтын  шарттар  бойынша,  өлшемнің 

келесі кластарын ажыратады: 

Максимум  мүмкін  дәлдікпен  өлшеу,  техника  дамуының  қол  жетерлік 

қазіргі деңгей: 

Бақылау-ттексеру  өлшемі,  олардың  қателіктері  берілген  мәннен  жоғары 

болмау керек; 

Техникалық өлшемдер - өлшемдердің өте кең таралған класы, ғылым мен 

өнеркәсіптің барлық салаларында орындалады, олардағы нәтиженің қателігі 

өлшеу құралдарының сипаттамаларымен анықталады. 

Вольметірді көрсетуде 350 В  трансформатордың бірінші орамында 

кВ.

 

4,2

В

 

4200

12

350

U

       

          

          

          

          

1





 



Вольтметрмен енгізілген, салыстырмалы қателікті анықтаймыз 

%.

 

0,71

350

500

0,5

U

U

δ

δ

   

          

          

          

          

1

H

U







 

Жалпы салыстырмалы қателік 

%

 

1,21

0,5

0,71

δ

δ

δ

       

          

          

          

тр

U

общ





 

 


 

Ұсынған әдебиеттер тізімі 

1. Метрология и радиоизмерения: Учеб. для ВУЗов / В.И. Нефедов, В.И. 

Хахин, В.К. Битюков и др.,  Под ред. проф. В.И. Нефедова. – М.: Высш. 

шк., 2003. С.176-214, 312-329. 

2. Эм Г.А., Потемкина Е.Б.

 

Ақпараттық-өлшеуіш техника: Оқу құралы. – 



Қарағанды: КарМТУ баспасы, 2006. С.32-37. 

3. Атамалян Э.Г. Приборы и методы измерения электрических величин: 

Учеб. пособие. – М.: «Дрофа», 2005. С.231-261. 

4. Эм Г.А., Потемкина Е.Б. Информационно-измерительная техника: 

Учеб. пособие. – Караганда, Изд-во КарГТУ, 2006. С.33-38. 

 

СДЖ-ге арналған бақылау тапсырмалары [1-4] 



1.

 

Шунтты есептеу тізімі 



2.

 

Кернеуді бөлетін жабдықтын есептеу тізімі  



3.

 

Электр түрлендіргіш және аспаптарды қосу схемалары 




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет